Sejm Walny - XII - IX - MMXX Malbork

[Maurycy Orański]

Jeszcze o podatkach nie radziliśmy. Pensje ustalone konstytucyjnie zostawiłbym, a nowe poruczyłbym podskarbiemu.

[Sebastian von Tauer]

1. Jeśli dobrze pamiętam, dotychczas z godności kancelaryjnych mógł zdjąć jeno Sejm?
2. Funkcja Interrexa dla Kanclerza Wielkiego jest, jak rozumiem, w razie niedopełnienia obowiązku zwołania i przewodnictwa Elekcji przez Prymasa?
3. Czy pensje nie powinny być określone, jak dotąd, w konstytucji sejmowej?
4. Kto miałby się zajmować zbieraniem podatków (przede wszystkim od mieszkańców „wirtualnych”)? Podskarbi nadworny czy wielki?

Zastanawiam się, czy nie powinien być oddzielny skarb królewski od państwowego? Już rozmawialiśmy o tym, ale nie jestem pewien, jak powinno być. Może jednak nie należy już komplikować.

1) Nie, kancelaria to osobista sprawa króla, on sam może ją kreować i odwoływać.
2) Chciałbym odejść od Prymasa-Interrexa, Kanclerz, jako zaangażowany w życie Rzeczypospolitej ora będący funkcją bardziej stałą lepiej powinien się sprawdzić.
3) Wydaje mi się, że lepiej by było, jakby podskarbi sam, po rozmowach z królem, określał wszystkie pensje. Nie są one na tyle istotne dla państwa, by musiał je ustalać sejm.
4) Powinien to robić podskarbi nadworny, ale nie uprzedzajmy faktów - najpierw wprowadźmy podatki.
5) Nie ma sensu komplikować i tego rozdzielać. skarbiec królewski=skarbcowi państwowemu. Prywatny skarbiec każdego króla nadal będzie funkcjonować i będzie to prywatna szkatuła szlachcica z czasów, nim został królem.

[Michał V]

Rozumiem.
Może jednak, pod warunkiem aktywności prymasa, powinniśmy pozwolić mu na pełnienie funkcji Interrexa, według tradycji?

[Maurycy Orański]

Uważam że powinniśmy zmniejszyć czas na zwołanie do 3 dni.

[Dominik Ostrogski]

Popieram.

[Samuel Radziwiłł]

Czyli, podsumowując, uprawnienia króla przedstawiają się następująco:

Za pomocą dekretów, służących sprawom mianowań, nadań itd, może:
- powoływać na urzędy kancelaryjne,
- mianować na stopnie generalskie,
- powoływać na inne urzędy (herolda, rektora itp.)
- nadawać odznaczenia
- nadawać majątki
- uznawać za zmarłego i odbierać majątek
- wprowadzać stany nadzwyczajne w państwie (żałobę, stan wojenny)
- abdykować lub przekazać na określony czas część swej władzy w ręce kanclerza
- wyznacza deputata do Trybunału (zamiast sejmiku)
- nadawać specjalne przywileje mieszczanom na czas określony (np. miesiąc)
- ustanawiać nowe odznaczenia oraz ich precedencję,
- potwierdza możliwość działania instytucji prywatnych oraz wyznań na terenie RON i określa zakres ich działania
- określać zewnętrzne oznaki godności (stopni wojskowych, tytułów ziemskich)
- zmieniać lub odwoływać rozporządzenia członków kancelarii
- odwoływać osoby z ich funkcji

Za pomocą konwokacji królewskich może:
- nobilitować nowych szlachciców

Do jego uprawnień zalicza się także:
- zwoływanie Sejmów Walnych
- zwoływanie Rady Miast Królewskich


Co zaś do pozostałych członków kancelarii - chciałbym, aby od tej pory zarówno kanclerz, jak i podskarbi, przez wzgląd na wiele obowiązków, mieli swoich zastępców - jak na razie ma go tylko kanclerz. Zastępcą podskarbiego wielkiego byłby podskarbu nadworny. Ich uprawnienia kształtowałyby się w następujący sposób:

1) Kanclerz Wielki
- w razie nieaktywności króla przejmuje jego obowiązki
- wspomaga króla i wyręcza go w niektórych obowiązkach
- zwołuje sejmiki ziemskie
- pełni rolę Interrexa i zwołuje sejm elekcyjny
- w razie niepowołania podkanclerze lub jego opieszałości może pełnić jego rolę
- tworzy ogólne spisy ludności
- tworzy
kanclerz wydaje ogłoszenia, za pomocą których:
- informuje o najważniejszych wydarzeniach w kraju, wszelkich spisach itd.
- informuje o uroczystościach państwowych i ich obchodach
- informuje o wakatach na różnych stanowiskach i szuka osób do ich obsadzenia

2) Podkanclerzy
- w razie nieaktywności kanclerza może przejąć jego obowiązki
- wspomaga króla i wyręcza go w sprawach polityki zagranicznej
- dba o służbę dyplomatyczną, nadzoruje ambasadorów i zbiera od nich informacje
- przedstawia królowi osoby chcące podjąć pracę w służbie dyplomatycznej
- wystosowuje noty do innych państw oraz odpowiada na te, skierowane do króla jegomościa
podkanclerzy wydaje ogłoszenia, za pomocą których:
- informuje o najważniejszych dla Rzeczypospolitej wieściach z zagranicy
- informuje o skandalach zagranicznych w których udział brali obywatele RON
- informuje o krokach podjętych przez służbę dyplomatyczną, by je załagodzić
- informuje o wakatach na stanowiskach ambasadorów i szuka osób do ich obsadzenia

3) Podskarbi Wielki
- nadzoruje pracę systemu gospodarczego
- tworzy odpowiednie warunki do jego funkcjonowania, dba o działy tyczące się gospodarki i inne sprawy techniczne
- dba o aktualność spisów majątków poszczególnych mieszkańców
- może przejąć obowiązki Podskarbiego Nadwornego w razie jego niewyznaczenia lub opieszałości
Podskarbi Wielki wydaje (po konsultacji z królem) swoje rozporządzenia, w których:
- ustala pensje poszczególnych urzędników
- ustala ceny dóbr, które mogą nabywać szlachcice, a które nie zostały wyszczególnione w oddzielnych konstytucjach
- reguluje kwestie techniczne korzystania z gospodarki, nieuregulowane przez konstytucje

4) Podskarbi Nadworny
- nadzoruje stan królewskiej szkatuły i dba o nią
- wykonuje wszelkie comiesięczne operacje na królewskiej szkatule
- wspomaga króla w zarządzaniu finansami państwa
- w podobny sposób dba o szkatuły instytucji państwowych (np. uniwersytetu)
- w razie nieobecności zastępuje Podskarbiego Wielkiego
Podskarbi nadworny wydaje swoje ogłoszenia, w których:
- relacjonuje stan finansów szkatuł, o które dba, informując o przeprowadzonych na nich operacjach

Zgadzam się z przedstawionymi powyżej propozycjami. Co do kwestii inrerexa, to powinniśmy zostać przy Prymasie rotryjskim, ale dać mu czas na zwołanie sejmu elekcyjnego na dni 3-5, a po tym czasie Kanclerz Wielki zostać interrexem winien automatycznie.

[Dominik Ostrogski]

Wszyscy wiedzą że Rotria jest PAŃSTWEM, ma władze, sąd, i sądzi innych, chociaż nie może wydawać prawomocnych wyroków i nie może mnie do czegoś zmusić, ale niejako mikronacje stały się więźniem Rotrii są od niej zależne. Dlatego popieram tutaj z tego miejsca również pomysł Króla aby Prymas miał 3 dni. Myślę że po naradach i rozmowie Potoccy poprą, popierają i podzielają moje zdanie.?

[Sebastian von Tauer]

Czyli wzgledem mych propozycji, poza Interrexem, nie ma żadnych uwag? - Proponowałbym zatem, by ostatecznie były dwie konstytucje głosowane - jedna, w której kanclerz byłby Interrexem i druga, gdzie funkcję te pełni prymas.

Pozostała nam ostatnia kwestia o zarazem ostatnia osoba w kancelarii: Hetman Wielki. Myślę, że z jego uprawnieniami nie będzie problemu:
- trzymanie pieczy and siłami zbrojnymi
- dowodzenie nimi w czas wojny
- utrzymywanie ich w sprawności bojowej poprzez organizowanie przeglądów i ćwiczeń
- zgłaszać wnioski do króla o awanse generalskie oraz nadania odznaczeń
za pomocą swoich rozporządzeń Hetman może również:
- przyjmować do sił zbrojnych
- nadawać awanse do stopnia pułkownika włącznie
- przydzielać zadania poszczególnym żołnierzom
- regulować ważne kwestie dotyczące Sił Zbrojnych, nieuregulowane odrębną konstytucją

Problematyczna jest inna sprawa - jak go powoływać? Kto nim winien zostawać? Czyto zależy wyłącznie od królewskiego widzimisię, czy trzeba dodać jakieś wymagania do pełnienia funkcji hetmańskiej?

Sam widziałbym to w ten sposób, że hetman byłby wybierany przez króla spośród generałów Rzeczypospolitej. A może panowie mają inne propozycje?

[Samuel Radziwiłł]

Sam widziałbym to w ten sposób, że hetman byłby wybierany przez króla spośród generałów Rzeczypospolitej.

WKM, właśnie tak powinno być! Historycznie król właśnie tak wybierał Hetmana Wielkiego.

[Michał V]

Czy każdorazowo nowowybrany król miałby wybierać Hetmana Wielkiego, jak resztę swej Kancelarii?