Panowie Bracia!
Poniżej przedstawiam projekt konstytucji, która pomoże rozwiązać problem oficjalnej wykładni prawa. Jak to zwróciłem uwagę przy okazji dyskusji nad kasatą Zakonów, brak nam instytucji, która interpretowałaby przepisy Rzeczypospolitej. Projekt nie jest z pewnością przeznaczony dla tego Sejmu, ale może dla przyszłego. Proszę o uwagi i ewentualne korekty.
Poniżej przedstawiam projekt konstytucji, która pomoże rozwiązać problem oficjalnej wykładni prawa. Jak to zwróciłem uwagę przy okazji dyskusji nad kasatą Zakonów, brak nam instytucji, która interpretowałaby przepisy Rzeczypospolitej. Projekt nie jest z pewnością przeznaczony dla tego Sejmu, ale może dla przyszłego. Proszę o uwagi i ewentualne korekty.
- Nazwa jaką zasugerowałem to Palestra Stanów Koronnych i Litewskich. Jest to organ całkowicie wymyślony. Nie mam pojęcie ani wiedzy o tym, jaki organ zajmował się interpretacją prawa w dawnej Polsce. Być może ktoś z Panów Braci dysponuje w tej materii większą znajomością historii.
- Palestra składa się z dwóch deputatów wybieranych przez Sejm na czas wydania oficjalnej wykładni. Liczba dwóch jest nieprzypadkowa, bowiem zapobiega to, moim zdaniem, arbitralności wyroków.
- Wniosek o wykładnię może złożyć każdy stan sejmujący podczas obrad Sejmu. Wówczas Sejm przerywa procedowania nad materią, jeśli przebieg procedowania zależy od interpretacji przepisów. Sejm może wtedy przejść do innego punktu obrad lub zawiesić obrady.
- Wykładania podlega publikacji w Dzienniku Praw.
KONSTYTVCYJA SEYMOWA Z DNIA ... MIESIĄCA ... ANNO DOMINI ....
O PALESTRZE STANÓW KORONNYCH I LITEWSKICH
My, Rady Koronne i Litewskie oraz stany oboyga narodów, mając na uwadze dobro całej Ojczyzny naszej, a także dać wyraz woli naszej, postanawiamy, co następuje:
I.
Ustanawiamy Palestrę Koronną i Litewską, której powierzamy zadanie oficjalnej wykładni prawa Rzeczypospolitej.
II.
W skład Palestry wchodzi dwóch deputatów, których wybiera Sejm spośród szlachty na czas wydania oficjalnej wykładni prawa Rzeczypospolitej. Na deputatach spoczywa obowiązek wydania tejże wykładni w czasie, który nie przekracza dwóch niedziel. Po publikacji wykładni prawa w Dzienniku Praw, deputaci tracą swoją funkcję.
III.
Każdy z członków stanów sejmujących podczas obrad Sejmu ma prawo zgłosić wniosek o udzielenie oficjalnej wykładni prawa. Po złożeniu takiego wniosku Król Jegomość lub osoba odpowiedzialna za prowadzenie obrad zarządza zgłaszanie kandydatur na deputatów i głosowanie nad nimi. Deputatami zostaje dwóch kandydatów z największą liczbą głosów. W przypadku równej ich ilości, zarządza się drugie głosowanie, ale tylko między kandydatami o równej ilości głosów.
IV.
Do czasu wydania oficjalnej wykładni, Sejm nie może procedować nad materią, której dotyczyć ma wykładania. Sejm w tym czasie może przejść do innego punktu obrad lub zawiesić obrady.
V.
Palestra pracuje w komnatach Trybunału Głównego.
VI.
Wykładnia udzielona przez Palestrę jest ostateczna i nie podlega odwołaniu.
VII.
Konstytucję tę Seym Walny wpierw uchwali, a pieczęć królewska mocy jej nada.