I. Ossolińska "Mezoameryka - cywilizacja Azteków"

Publikacje dr inż. Izabelli Ossolińskiej-Czartoryskiej nt. architektury prekolumbijskiej.

I. Ossolińska "Mezoameryka - cywilizacja Azteków"

Postprzez Izabella Ossolińska » 23 lut 2012, 20:49

MEZOAMERYKA - "dom" cywilizacji Azteków

Co kryje się pod pojęciem Mezoameryka? Jest to region obejmujący terytoria zamieszkane przez członków wielkich środkowoamerykańskich kultur prekolumbijskich oraz ich wpływu kulturalnego, ekonomicznego i politycznego. Rozciąga się w przybliżeniu od środkowego Meksyku po Przesmyk Panamski. Do kultur mezoamerykańskich zalicza się: Tolteków, Olmeków, Majów, Azteków i inne ludy Nahua (m.in. Tepaneków, Acolhua, Tlahuica, Tlaxcalan), Zapoteków, Misteków, Huasteków, Totonaków, Tarasków oraz Pipilów. Jednakże nie każdy z tychże nacji wywarła znaczący wpływ na sztukę i architekturę Mezoameryki. Uczeni podają, że najczęściej podaje się: Majów, Azteków, Misteków oraz Totnaków. Jest to uwarunkowane tym, że ich architekturę (a w znaczącej części pozostałości po niej) archeolodzy wraz z grupą badaczy odnaleźli oraz udokumentowali.

Historię Mezoameryki dzieli się na 3 etapy:
- preklasyczny, obejmujący lata od 2000 p.n.e. do 250 n.e.;
- klasyczny – od 250 do 900 n.e.;
- postklasyczny – od 900 do roku 1521, w którym upadła stolica Azteków

AZTEKOWIE
Według mnie największy wpływ na kulturę Mezoameryki mieli Aztekowie. Po zdobyciu również ich stolicy kończy się okres postklasyczny. Jednakże za nim przejdziemy do architektury wypada poznać ogóle informacje na temat tegoż ludu.

Kim byli Aztekowie?
Azteccy farmerzy byli ludźmi lubiącymi pracę, blisko związanymi z ziemią. Ich potomkowie byli dobrymi ludźmi. Dzisiaj już coraz mniej Meksykan mówi w języku nahuatl, dawnym języku Azteków. To był bardzo poetycki język. Pokolenia uczonych zajmują się nauką manuskryptów i archeologicznymi znaleziskami, które skrywa ta przebogata ziemia, oraz wszystkim co zostało w pamięci Meksykan. Porównując współczesne wierzenia ze starymi pojęciami Azteków, poraża nieprawdopodobne podobieństwo. Ci, których pasjonuje kultura Azteków, a jest ich wielu, korzystają z bogatej spuścizny historyków. Poznając ich historię, uważałam Azteków za ludzi pełnych okrucieństwa. Poznając później ich mądrość i dobroć, myślałam: dobrzy ludzie, źli bogowie.

Azteckie imperium
Aztekowie tak jak Ateńczycy i Rzymianie z dumą identyfikowali się ze swoją stolicą. Mieli wszystkie podstawy do tego, żeby czuć się dumnie. Ci pracowici ludzie zaczęli tworzyć stolicę na błotnistych terenach, gdzie było parę chatek ze słomy i gliny, a stworzyli jedno z piękniejszych miast świata, które odwiedzali królowie i inni znani ludzie z dalekich stron.

Przed przybyciem Hiszpanów to jest przed 1519 r. miasto-wyspa zajmowało terytorium 10 km kwadratowych i liczyło ponad 300 000 mieszkańców.
Za środek transportu i komunikacji służyły łódki typu kanoe. Ci którzy mogli porównać Rzym czy Konstantynopol, byli zachwyceni tutejszą wygodą, organizacją, porządkiem i pięknem. Na początku Aztekowie sprzedawali ryby i ptaki w zamian za kamień i drzewo. Budowle wznoszono na palach, a także wykorzystywano kamienie z wulkanów, które były miękkie i świetnie nadawały się do modelowania. Ogromne targowiska posiadały własnych sędziów, którzy rozstrzygali wszelkie sprawy sporne związane z handlem.

OBIEKTY ARCHITEKTURY
Tenochtitlan
Wielka Świątynia Tenochtitlan, ceremonialne i religijne centrum azteckiego imperium, została odkryta podczas wykopów pod budowę metra. Według historyków z tego miejsca Moctezuma, władca Azteków, pokazywał Kortezowi panoramę miasta. Znalezione tam figury Tlaloka boga deszczu i Huitzilopochtli boga wojny, mówią nam o ekonomicznej bazie imperium. Woda tak potrzebna do prac rolniczo -gospodarskich i wojna jako środek poborów daniny z podporządkowanych terytoriów. Wojna dawała także niewolników do pracy i ofiary do obrzędów religijnych. Najstarsza część Wielkiej Świątyni powstała około 1428 r., kiedy Aztekowie stali się całkowicie niezależni od innych narodów zamieszkujących ogromną dolinę. Budowa metra, umożliwiła ogromną ilość odkryć z prekolumbijskiej epoki. W 1790 r, przy budowie placu Broni (dzisiejsze Zokalo) odkryto Kamień Piątego Słońca, nazywany kamień - kalendarz.

Kolor zawsze był jednym z ważniejszych atrybutów azteckiej architektury. Do dnia dzisiejszego nie znamy nazwisk architektów i artystów, którzy stworzyli wiele świątyń i budowli, które zachwycają do dziś.

Tlatelolko
Na najważniejszym Placu Trzech Kultur w Meksyku, znajdował się Tlatelolko, miejsce życia bogatych kupców. Spełniali oni jednocześnie rolę agentów i szpiegów, podróżując po całym imperium w celach handlowych.
W centrum placu, znajdują się, czerwono-brązowe stare schody świątyni z napisem: 13 sierpnia 1521 Tlatelolko, pomimo bohaterskiego sprzeciwu, Cuauhtemoca, ostatniego władcy Tenochtitlanu, przeszedł pod władzę Eriana Korteza.
To nie był ani triumf ani porażka, tylko bolesny poród narodu metysów, dzisiejszych Meksykan.

Aztlan
Błotniste niziny na zachodzie Meksyku, niedaleko od brzegu Oceanu Spokojnego przypominają z opisu ojczyznę Azteków Aztlan, miejsce czapli, z którego powstało słowo Aztekowie czyli ludzie z stamtąd gdzie żyją czaple.
Nikt nie zna dokładnego miejsca Aztlana. Wędrując zgodnie z przykazaniem boga kolibra Uitcilopocztli Aztekowie znaleźli w końcu miejsce gdzie na kaktusie, wygrzewając się na słońcu, siedział orzeł pożerający żmiję (herb dzisiejszy Meksyku). Tutaj właśnie założyli stolicę i nazwali ją Tenochtitlan, czyli miejsce kłującego kaktusa. Zgodnie z azteckimi kronikami miało to miejsce w 1325 roku. Przez następne 200 lat oni zawojowali wszystkie nowe ziemie rozciągające się do oceanu Spokojnego i Gwatemali. Pokonane narody płaciły im daninę żywnością, drzewem, drogocennymi kamieniami, ubraniem, rzadkimi piórami, ziarnami kakao, no i oczywiście dostarczały ofiar z ludzi do religijnych obrzędów.

Teotihuacan - początki
Teotihuacan - nazwa pochodzenia azteckiego, oznacza miejsce, gdzie ludzie stają się bogami. Przodkowie Azteków w V i VI wiekach zbudowali na Wyżynie Meksykańskiej największy ośrodek urbanistyczny okresu klasycznego na całym obszarze Ameryki.
W wyniku najazdów koczowniczych ludów, zniszczono wspaniałą architekturę i porzucono miasto. Za czasów Azteków to wielkie miasto od dawna leżało w gruzach.
Wierzono, że miasto było zbudowane przez olbrzymów, zwanych quinametin, żyjących przed pojawieniem się ludzi. To tu narodził się się bóg który czyni wyrastanie z ziemi Tlaloc, wąż okryty piórami - Quetzalcoatl, stary bóg, czyli bóg ognia, tłusty bóg, bogini wód lądowych, zwana później przez Azteków Chalchiuhtlicue.

Piramida Słońca
Piramida Słońca - jeden z największych zabytków architektonicznych Ameryki prekolumbijskiej i Piramida Księżyca, które zachwyciły mnie swoją niepowtarzalnością, są według wierzeń azteckich dziełem tych gigantów-olbrzymów.
Bok podstawy Piramidy Słońca wynosi 225 metrów, a wysokość, z dziś już nie istniejącym sanktuarium na szczycie, 70 metrów.

Piąte słońce
Wiele stuleci po upadku miasta, Teotihuacan pozostał w mitach azteckich jako miejsce narodzin Piątego Słońca, czyli epoki w której żyjemy. Zgodnie z wyobrażeniami Azteków o mitycznych dziejach świata, przed naszą epoką słońce rodziło się cztery razy, aż świat został zniszczony całkowicie przez wody. Wszyscy ludzie utonęli z powodu grzechów, jakie popełnili wobec bogów. Bogowie złożyli siebie w ofierze, aby Słońce i Księżyc mogły się poruszać na niebie przy pomocy ich krwi. Aztekowie odtwarzali ten akt w swych ceremoniach składania ofiar z ludzi, czując się w obowiązku stałego zasilania Słońca.


Na podstawie
Pracy Magisterskiej z katedry Architektury i Budownictwa KAT
studentki Izabelli Ossolińskiej
pt: "Na podstawie wybranej cywilizacji Mezoamerykańskiej opisz rozwój architektury i najważniejsze zabytki"
gdy promotorem był dr hab. Artur Czartoryski
(-) dr inż. Izabella Ossolińska baronessa h. Korwin - Czartoryska

Obrazek



Avatar użytkownika
Zmarły
 
Posty: 83
Dołączył(a): 15 lut 2012, 21:11
Lokalizacja: Warszawa
Medale: 1
Order Zasługi RON VI (1)
Wykształcenie: wyższe

kuchnie na wymiar kalwaria zebrzydowska

Powrót do Architektura - Izabella Ossolińska-Czartoryska

Kto przegląda forum

Użytkownicy przeglądający ten dział: Brak zidentyfikowanych użytkowników i 2 gości