Wykład V: Podstawowe jednostki językowe

Znalazłem serię wykładów Pani Marzanny Urbanowicz, która była wykładowcą polonistyki na UJ w 2009 roku. wykłady znajdują się na Starym Forum Rzeczypospolitej. Miłej lektury

Wykład V: Podstawowe jednostki językowe

Postprzez Michał apo Zep » 20 cze 2012, 21:01

V Podstawowe jednostki językowe

Była już mowa o tym, że komunikat językowy jest podzielny na mniejsze odcinki. W znaku złożonym – zdaniu, informującym o całej sytuacji (np. Przejechał sławny pisarz) wyodrębniają się wyrazy – znaki proste, pełniące funkcję nazw poszczególnych zjawisk realnych (przyjechać, pisarz, sławny).

Wyrazy można jednak także rozłożyć na składniki prostsze. W słowie pisarz wyodrębnia się człon pis- i element –arz, z których każdy wnosi do ogólnej treści swoiste cechy znaczeniowe (-arz sygnalizuje znaczenie „osoba wykonująca czynność”; pis- określa rodzaj tej czynności). Elementami składowymi wyrazów są morfemy, najmniejsze jednostki znaczące, wyrazy są zatem konstrukcjami mofemów.

Morfem stanowi nierozkładalną całość znaczeniową, natomiast jego postać materialna jest nadal podzielna. W morfemie pis- wyodrębnimy np. trzy elementy dźwiękowe: p’ – i – s. Najmniejszy, dalej niepodzielny składnik postaci brzmieniowej morfemu nosi nazwę fonemu. Morfemy – to konstrukcje fonemów. Wyróżniamy więc następujące jednostki języka:
fonemy – najmniejsze odcinki formy dźwiękowej języka;
morfemy – najmniejsze jednostki charakteryzujące się określoną funkcją znaczeniową;
wyrazy – najmniejsze jednostki zdolne do pełnienia funkcji znaków, nazw poszczególnych zjawisk rzeczywistości.
zdania – najmniejsze jednostki służące porozumieniu, czyli mające funkcję komunikatywną.

Zasób jednostek tego samego rodzaju tworzy określony podsystem języka: fonologiczny, morfologiczny, składniowy.


Marzanna Urbanowicz
(-) Michał apo Zep
Książę Surmenii



Avatar użytkownika
Zmarły
 
Posty: 902
Dołączył(a): 25 gru 2011, 05:22
Lokalizacja: Warszawa
Medale: 3
Order Virtuti Militari II (1) Krzyż Zasługi dla Kultury I (1) Medal Bene Merentibus (1) (1)
Wykształcenie: wyższe

kuchnie na wymiar kalwaria zebrzydowska

Powrót do Polonistyka - Marzanna Urbanowicz

Kto przegląda forum

Użytkownicy przeglądający ten dział: Brak zidentyfikowanych użytkowników i 1 gość