Rzeczpospolita Obojga Narodów

Panowie Szlachta, Panny Szlachcianki!

Zorganizowanie wypłaty wynagrodzeń nie było rzeczą łatwą. Zwłaszcza, iż przez niejaki bałagan w papierach niemożliwym niemal jest dojść kto, od kiedy i do kiedy jaką funkcję pełnił.

Niemniej po przeanalizowaniu stanu prawnego, doszliśmy do pewnych wniosków. Szlachcie przedstawić je pragniemy i jej zdanie na temat Naszych decyzji - trudnych i w najlepszej wierze podjętych - poznać chcemy.

Ostatnia wypłata wynagrodzeń nastąpiła za miesiąc: lipiec, panowanie Augusta Ludwika
Elekcja Karola Radziwiłła na króla nastąpiła: 10 sierpnia
Zaległe wynagrodzenia: sierpień, wrzesień, październik

1. Wynagrodzenia za stanowiska cywilne

Kancelaria królewska jest organem pomocniczym króla. Jego ma wspierać, sama jej nazwa zresztą na to wskazuje. Także i w konstytucji Seymu Walnego o wynagrodzeniach mówiącej mowa jest o Ministrach Jego Królewskiej Mości. Ergo, przyjąć należy, że ministrowie Ci tracą swą funkcję, kiedy kończy się kadencja monarchy. Nowy król ma bowiem prawo powołać sobie nową Kancelaryę. Podobne rozwiązanie obserwujemy na gruncie realnego prawa, gdzie dymisja Prezesa Rady Ministrów oznacza dymisję całej Rady Ministrów.

Uznaliśmy przeto, iż z dniem 10 sierpnia 2014 roku wszyscy członkowie kancelaryi (Karol Radziwiłł, Kazimierz Sabatowski) utracili swe funkcje. Za miesiąc sierpień nie otrzymają oni wynagrodzeń.

Nowy król, Jego Królewska Mość Karol II, nie powołał kancelaryi.

Problematyczna jest natomiast kwestia dworu. Jako iż sam charakter tej instytucji (wszak należy do dworu dla przykładu osobisty sekretarz króla) jest ściśle związany z osobą monarchy, przyjąć należy, że także i dworzanie przestają nimi być w chwili śmierci, abdykacji, bądź końca kadencji monarchy. Panowie: Kazimierz Sabatowski, Emil Wiśniowiecki oraz Sebastian von Tauer stracili zatem swoje funkcje z chwilą, kiedy król August złożył koronę. Nowy król, Karol II, nie powołał dworu.

Niesprawiedliwe to jednak jest zwłaszcza wobec Pana Tauera. Jako jedyny robił on cokolwiek w Rzeczypospolitej. Wykonywał zadania Herolda w sierpniu i październiku (z września nie widzę jego aktywności). Nie godzi się, ażeby pozostał bez nagrody za swe działania. Z drugiej jednak strony Jego Królewska Mość August Ludwik przewidział dla niego jako wynagrodzenie niebotyczną sumę 7 000 DPL! Nawet sam król ze skarbu otrzymuje ledwie 850 DPL, ministrowie - 750 DPL. Za podjęte przez siebie działania pan von Tauer otrzymałby zatem większe wynagrodzenie, niż, dla przykładu, pan Zawilichowski, który przez kilka miesięcy był Podskarbim Wielkim, a ten urząd wymaga podobnego, jeśli nie większego nakładu pracy. Ta kwestia największym jest zatem problemem.

Naszym zdaniem kwestia ta sprawiedliwe rozwiązanie znajdzie, jeśli postąpimy następująco:
1. Pan von Tauer faktycznie wykonywał funkcję Herolda. Godzi się, aby otrzymał za to wynagrodzenie.
2. Skarb nie może mu jednak wypłacić wynagrodzenia - nie pełnił on państwowego urzędu.
3. Jako urzędnik dworski otrzymałby wynagrodzenie z lenna królewskiego, jakim jest ziemia krakowska.
4. Jako że pan von Tauer działał w okresie panowania Jego Królewskiej Mości Karola II, wynagrodzenie dla niego potrącone zostanie z dochodu, jaki król Karol otrzymać winien z lenna królewskiego, jakim jest ziemia krakowska.
5. Jako że dekret króla Augusta Ludwika nie obowiązywał już od początku sierpnia, nie jesteśmy związani sumą 7000 DPL.

Do zdecydowania o wysokości wynagrodzenia dla pana von Tauera za pełnienie zadań Herolda przez okres ostatnich trzech miesięcy wzywam księcia Karola Radziwiłła - to on królem był i o jego dochód idzie, zatem My nie poczuwamy się władni w sprawie tej decydować. Niech Jego Wysokość weźmie pod uwagę zasługi pana von Tauera, ale takoż sprawiedliwość względem innych zacnych szlachciców, zwłaszcza pana Zawilichowskiego.

2. Wynagrodzenia za stanowiska wojskowe

Wśród obecnie działających szlachciców tylko My i książę Radziwiłł posiadaliśmy stopnie wojskowe w wojskach regularnych. Ponadto pan Franciszek Ferdynand Radziwiłł, ojciec księcia Karola, który zmarł w połowie października. Wynagrodzenia za sierpień i wrzesień oraz połowę października, jakie by otrzymał, wędrują na konto spadkobiercy, jego syna księcia Karola.

3. Wynagrodzenia za wojska prywatne

Wypłacanie tych wynagrodzeń pozostaje w Naszej opinii wysoce nieracjonalne. Niemniej trzymając się litery prawa zwyczajowego, wynagrodzenia zostaną wypłacone wszystkich, którzy posiadają oddziały prywatne wedle rejestru: viewtopic.php?f=268&t=1924

4. Wynagrodzenia za plony

Wynagrodzenia wypłacone zostaną zgodnie z obecnym stanem Księgi Ziemian Rzeczypospolitej.
Ponadto dochód z lenna królewskiego w postaci Ziemi Krakowskiej zostanie pomniejszony o wynagrodzenie dla Pana von Tauera.

Jedyny problem, na jaki natrafiliśmy, to majątek pana von Tauera. Chociaż król Karol przyobiecał majątek panu von Tauerowi, nigdy go oficjalnie nie nadał. Takoż i My, nadając majątki Naszym ostatnim dekretem, większy majątek nadaliśmy Panu von Tauerowi, niźli panu Zawilichowskiemu, gdyż założyliśmy, że pan von Tauer nie tylko nagrodę za konfederacką działalność otrzymuje, ale takoż podstawowy majątek, który mu nigdy nadany nie został.

Sprawa niezręczną nam się zdaje, toteż tak postanawiamy: pan von Tauer majątku Murowaniec nie posiadał i nie posiada. Zamiast niego majątek Kuflew otrzymał. Jednak aby stratnym nie być, otrzyma pan von Tauer dochód, jaki by mu Murowaniec przyniósł, z Naszej prywatnej kiesy. Dochód ten, w połączeniu z jego wynagrodzeniem za działalność Herolda, pozwoli mu kupić dla siebie Murowaniec, jeśli życzeniem jego jest go posiadać.

Reasumując, dochody (za ostatnie 3 miesiące) powinny wynieść:

WZÓR: Imię i nazwisko: wynagrodzenie za płody rolne + pensja za funkcje cywilne + pensja za funkcje wojskowe + wynagrodzenie za wojska prywatne = suma

Jego Królewska Mość Marek Paweł I: 38 118 + 0 + 500 + 13 320 = 51 938
Jaśnie Oświecony książę Karol Radziwiłł: 16 186 (bez lenna krakowskiego) + 2 550 + 400 + 7 080 = 26 216
Jaśnie Oświecony książę August: 9 852 + 0 + 0 + 0 = 9 852
Imć Mikołaj Zawilichowski: 1 200 + 0 + 0 + 0 = 1 200
Imć Aleksander Trzaska-Chojnacki: 0 + 0 + 0 + 3 240 = 3 240
Imć Andrzej Trzaska-Chojnacki: 139 668 + 0 + 0 + 1 800 = 141 468 MINUS darowizna dla Zakonu 7656 = 133 812
Brat Andrzej (Zakon): 15 582 + 0 + 0 + 1 200 = 16 782 PLUS darowizna od Andrzeja Trzaski-Chojnackiego 7656 = 24 438
Imć Kazimierz Sabatowski: 960 + 0 + 0 + 0 = 960

Każda suma pomniejszona zostanie o 10% - podatek!

DODATKOWO:
Jaśnie Oświecony książę Karol Radziwiłł:
33 456 - dochód z lenna krakowskiego; zostanie pomniejszony stosownie o wynagrodzenie dla pana von Tauera;
1 400 - wynagrodzenie za stanowisko wojskowe dla Franciszka Ferdynanda, które odziedziczone zostało przez księcia Radziwiłła;
19 500 - wynagrodzenie za wojska prywatne, które miał otrzymać Franciszek Ferdynand, odziedziczone przez księcia Radziwiłła (wraz z oddziałami);

Takoż i te opodatkowaniu podlegają.

Imć Sebastian von Tauer:
432 - z Naszej kiesy, równowartość dochodu, jaki by majątek Murowaniec przyniósł, o podatek pomniejszona;
X - wynagrodzenie za pracę Herolda, opodatkowane będzie.

To tyle, jeśli o zaległości idzie. Wiem, żeście pewnie niektórzy na więcej liczyli, ale dura lex, sed lex. Niemniej wiedząc, jak żmudne mogą być początki, dla kawalerów-konfederatów warszawskich, którzy najwięcej dla Ojczyzny uczynili w ostatnim czasie, oraz pana Brochowicza, który nijakim majątkiem pienieżnym prócz małego mająteczku nie dysponuje, a zachęty pewnie do aktywności potrzebuje, oferujemy pożyczkę bez nijakiego procenta do indywidualnie negocjowanej wysokości. Jest bowiem Naszym życzeniem, ażeby jak największa ilość szlachty w gospodarce uczestniczyła i Rzeczypospolitej aktywność napędzała.

Reformy trzeba w kwestiach gospodarki. Takową przygotujemy wespół na Naszą kancelaryą, a szlachcie na Seymie przedłożymy.

Wasza Królewska Mość,

odnośnie do Imć Pana von Tauera uważam, że wynagrodzenie jego rzędu wynagrodzenia kanclerskiego winno być, to jest 750 denarów za każden miesiąc, co razem za 3 miesiące 2 250 denarów wyniesie. Jednakże do Waszej Miłości decyzja należy.

I My sądzimy, że wynagrodzenie równe wynagrodzeniu najważniejszego urzędnika Rzeczypospolitej dla Herolda świecącego przykładem jest godne.

Panie von Tauer, czy satysfakcjonuje Waści propozycja księcia Radziwiłła?

Cóż, co prawda w akcie nadania urzędu herolda stoi siedem tysięcy, ale godzę się na tę propozycję.
Czyli jednak będę musiał ciułać na Bydgoszcz i zamek
Chyba że człowiek dobrego serca udzieli mi pożyczki 8000 denarów na rzeczony zakup.

Szanowny Panie von Tauer,

Na pewno nie jest Naszym zamierzeniem - ni zamierzeniem księcia Radziwiłła - na złość Panu robić i wynagrodzenia za pracę Waści pozbawiać. Jednak na uwadze mieć musimy, że wypłata 21 000 DPL na Waści konto może znacząco zniechęcić innych obywateli, jako to na ten przykład Imć Zawilichowskiego, który takiego zarobku nie doczekał przez niemal rok działalności w Rzeczypospolitej. Trzeba znaleźć aurea mediocritas między wieloma roszczeniami i sprawiedliwie w odczuciu społecznym postąpić, skoro prawo pomocne nam tu nie jest - wedle tego prawa bowiem Waść funkcję pełnił jeno przez kilka dni.

Abyś jednak Waść nie czuł się stratny, zgodnie z deklaracją, gotowi jesteśmy Waści pożyczki udzielić. Procenta na nią nie nałożymy. Termin spłaty dogodny dla Waści wyznaczymy. To jednak atencji Waści poddajemy, iż opłacalnym jest takie zainwestowanie pożyczonej sumy, ażeby dochód jak największy był. Na ten zaś zamek ni twierdza nie wpływa.

Jeśli nikt inny zastrzeżeń do Naszych wyliczeń nie wniesie, jutro złoto na konta Waszmościów trafi.

Jestem pod wrażeniem pracy wykonanej przez WKM. Przyznam się szczerze, że praca, którą WKMość raczył wykonać jest iście tytaniczna. Dziękuję serdecznie, że ostatecznie rozwiązany został ów problem, który po część powstał również z mojej winy.

Wasza Królewska Mość raczył napisać, iże mógłbym zniechęcić się widząc kwotę otrzymaną przeze Imć von Taura. Zapewniam, że frasobliwy bym nie był. Wszak po Bożemu jest ażeby za pracę stosowne wynagrodzenie dostawać .

Nie mniej jednak zastrzeżeń żadnych nie mam.

Takoż i ja żadnych zastrzeżeń nie mam - sprawiedliwe wynagrodzenia.
No i dziękuję Waszej Królewskiej Mości że uregulował sprawę wynagrodzeń - mniejszą ilością rzeczy będę musiał się zajmować ja jako podskarbi

Można kupić sam zamek Bydgoski (budowlę istniejącą, nie trzeba ziemi by jej budować itp.) bez miasta Bydgoszczy, za, jak napisał imć Zawilichowski 1000 talarów? Jeśli tak to pożyczki bym nie potrzebował. Zamek ma dla mnie wartość sentymentalną, dlatego chcę go kupić

Owszem, panie Sebastianie, sam zamek 1000 denarów polskich kosztuje

Oczywiście, panie Mikołaju, zdajemy sobie sprawę, że Waść jako człowiek honoru zawiścią by się nie skalał. Jednakowoż Waszmościa za przykład jeno postawiliśmy - takoż inni, gdy od nas dla dworską pozycję otrzymają i wynagrodzenie rzędu 700 DPL, urażeni i zniechęceni poczuć się mogą.

Tak oczywiście jak już mówiłem zgadzam się i dziękuję za odpowiedź! Dziękuję WKM za propozycję pożyczki, ale skoro można sam zamek bydgoski kupić potrzebować jej nie będę.