Flota Handlowa

Sprawy dotyczące infrastruktury kraju

Flota Handlowa

Postprzez Henryk Horoch » 13 mar 2011, 13:39

Flota handlowa Rzeczpospolitej wyposażona w kilka rodzajów statków posiada swoje trzy duże porty handlowe: Gdańsk, Rygę i Królewiec. Największym z nich jest Gdańsk, tu dokonuje się niemal 50 % przeładunku wszystkich towarów.


Holk (lub hulk)
To rodzaj dużego średniowiecznego żaglowca północnoeuropejskiego z około XV - XVII wieku. Używany był do celów handlowych na Morzu Północnym i Bałtyku, początkowo obok mniejszej kogi, z której się wywodził. Początkowo jednomasztowy, następnie dwu- i trójmasztowy. Posiadał przedni i tylny kasztel (tylny w formie długiej nadbudówki), poszycie klepkowe łączone na zakład i ster zawiasowy. Trójmasztowe holki zwykle posiadały dwa maszty z ożaglowaniem rejowym i ostatni maszt z ożaglowaniem łacińskim.
W XV wieku wyparł on podobne, lecz mniejsze kogi. Później wyparty został przez galeony i fluity. Podobnym typem statku, używanym na południu Europy była karraka, od której holk różnił się ściętą rufą i dużą, prostokątną nadbudówką na rufie.
Ze względu na fakt, że handel bałtycki zdominowany był w owym czasie przez miasta hanzeatyckie, w których posługiwano się głównie dialektami dolnoniemieckimi, żaglowiec ten najczęściej znany był w Polsce pod jego dolnoniemiecką nazwą, czyli hulk (nie należy mylić z hulkiem jako wycofanym z eksploatacji statkiem).

Obrazek



Fluita (fleuta)
To typ handlowego statku żaglowego, zbudowany przez budowniczych z Hoorn i rozwijany w Holandii od lat 90. XVI wieku, następnie używany także w innych krajach.
Fluita miała zaokrągloną rufę; nadbudówki (kasztele) były niższe, niż na galeonach. Burty fluity zwężały się w przekroju poprzecznym ku górze, co dawało gruszkowaty kształt przekroju kadłuba. Kadłub był przy tym dość smukły.
Ożaglowanie było podobne do galeonów, lecz maszty były zwykle wyższe oraz nieco inaczej rozmieszczone i nachylone, co ułatwiało manewrowanie żaglami, pozwalając ograniczyć liczebność załogi, także dzięki szerszemu użyciu bloków i takli. Na maszcie pierwszym i drugim (fokmaszcie i grotmaszcie) fluity nosiły ożaglowanie rejowe (zwykle z dwoma piętrami rej), a na ostatnim bezanmaszcie - ożaglowanie łacińskie. Na dziobie umieszczony był bukszpryt.
Fluity uznawane były za najbardziej ekonomiczne statki handlowe swojej epoki, zwłaszcza biorąc pod uwagę rozmiar ładunku i niewielką liczebność załogi. Pozwoliły zwiększyć pojemność statku z ok. 80 łasztów do ok. 140 łasztów i tym samym miały znaczący wpływ na rozwój handlu morskiego w rejonie Morza Bałtyckiego.
Fluity były czasami uzbrajane i używane jako okręty wojenne, choć nie nadawały się najlepiej do tej roli (przykładem są polskie fluity wojenne: "Czarny Kruk", "Feniks", "Płomień", "Biały Lew" z okresu wojny ze Szwecją).

Obrazek



Galeon
Żaglowy okręt wojenny lub statek handlowy, cechujący się wysoką, zwężającą się ku górze nadbudówką rufową oraz galionem – figurą na dziobie okrętu, z reguły uzasadniającą jego nazwę. Okres dominacji galeonów przypadał na XVI–XVII wieku, choć funkcjonowały jeszcze we flocie handlowej w XVIII wieku.
Galeony były jednostkami 3-masztowymi, rzadko 4-masztowymi z żaglami rejowymi na pierwszych dwóch masztach (fokmaszt i grotmaszt) oraz nad i pod bukszprytem, oraz żaglami łacińskimi na jednym – dwu ostatnich (bezanmaszt i ew. bonaventura). Uzbrojone były od kilkunastu (galeony małe i handlowe) do ponad setki dział różnych wagomiarów i kalibrów, najczęściej niewielkich. Pojemność galeonów sięgała 750 łasztów (tonaż od 100 do 600-700 ton, największe do 2300 ton). Długość kadłuba wahała się od około 30 do 55 metrów, szerokość od 7 do 14 metrów.
Galeony powstały w drodze ewolucji karak, zmierzającej do poprawienia ich własności żeglugowych przez nadanie smuklejszych kształtów, bazując na doświadczeniach z budowy mniejszych karawel. Pierwsze galeony, mające jeszcze wiele cech karak, pojawiły się na początku XVI wieku w państwach śródziemnomorskich. Klasa galeonów ukształtowała się w połowie XVI wieku. Głównymi cechami odróżniającymi je od karak były smuklejsze kształty kadłuba, znacznie niższa nadbudówka dziobowa (forkasztel) i smuklejsza, wysoka, zwężająca się ku górze nadbudówka rufowa o konstrukcji schodkowej. Na samej rufie w nadbudówce umieszczano kabiny dowódcy i oficerów, często przeszklone i bogato zdobione z zewnątrz. Nadbudówka dziobowa została nieco cofnięta ku rufie, a dziób upodobnił się do dziobów galer i przybrał formę galionu, z platformą ułatwiającą obsługę takielunku na dziobie.
Galeony przeznaczone były przede wszystkim do żeglugi oceanicznej, budowano jednak też mniejsze jednostki które mogły pełnić funkcje zarówno handlowe, jak i wojenne po ich uzbrojeniu.

Obrazek
(-) gen. płk. Henryk książę Horoch



Avatar użytkownika
Zmarły
 
Posty: 2325
Dołączył(a): 02 gru 2010, 17:03
Medale: 11
Order Orła Białego (1) Order Virtuti Militari II (1) Order Virtuti Militari III (1)
Order Zasługi RON IV (1) Order Zasługi RON V (1) Krzyż Monarchii I (1)
Krzyż Monarchii II (1) Medal Wojska (1) Medal za Długoletnią Służbę I (1)
Medal za Długoletnią Służbę II (1) Medal z Długoletnią Służbę III (1)

Re: Flota Handlowa

Postprzez Henryk Horoch » 24 kwi 2011, 15:57

Stan Floty Handlowej

Obecnie flota handlowa Rzeczpospolitej liczy 68 jednostek:
- 12 statków typu Holk
- 30 statki typu Fiuita
- 26 statków typu Galeon z tego 11 mających na pokładzie działa

Obrazek
Uzbrojony Galeon Handlowy
(-) gen. płk. Henryk książę Horoch



Avatar użytkownika
Zmarły
 
Posty: 2325
Dołączył(a): 02 gru 2010, 17:03
Medale: 11
Order Orła Białego (1) Order Virtuti Militari II (1) Order Virtuti Militari III (1)
Order Zasługi RON IV (1) Order Zasługi RON V (1) Krzyż Monarchii I (1)
Krzyż Monarchii II (1) Medal Wojska (1) Medal za Długoletnią Służbę I (1)
Medal za Długoletnią Służbę II (1) Medal z Długoletnią Służbę III (1)


kuchnie na wymiar kalwaria zebrzydowska

Powrót do Infrastruktura Kraju

Kto przegląda forum

Użytkownicy przeglądający ten dział: Brak zidentyfikowanych użytkowników i 2 gości