Za czasów Bolesława Chrobrego wprowadzono w Polsce podwody, w ten sposób król chciał usprawnić komunikację służącą potrzebom państwowym. Prawo to obowiązywało najpierw miasta i grody (Kraków, Sandomierz, Przemyśl, Kazimierz, Rawa i inne). Kolejni Piastowie rozciągnęli ten obowiązek na wsie leżące w dobrach królewskich i niektórych duchownych.
W XIV i XV wieku najbardziej sprawne były poczty organizowane przez miasta i kupców. Kupcy Krakowa, Wrocławia, Gdańska, Poznania, Torunia i wielu innych miast porozumiewali się z ważniejszymi ośrodkami handlu europejskiego za pomocą licznej korespondencji. Używano do tego celu posłańców pieszych, ale także okazjonalnie kupców udających się w sprawach handlowych w różne strony Europy. Tak przekazywane wiadomości dochodziły wolno i nieregularnie, dlatego wielu kupców oprócz korzystania z poczt miejskich miało własne poczty (np. kupcy krakowscy: Boner, Montelupi).
Posłaniec (kurier pocztowy)
W wieku XVI znaczny wpływ na życie polityczne i kulturalne Polski wywarło Odrodzenie. Wzrost roli nauki powoduje wyjazdy synów szlacheckich i bogatego mieszczaństwa na znane uczelnie zagraniczne, przyjazdy przedstawicieli europejskiego humanizmu - zwłaszcza włoskiego, powstają drukarnie. Usługi posłańcze stały się zbyt powolne i nie uwzględniające potrzeb ogółu ludności przez co stają się przeżytkiem. Odczuwalny jest brak instytucji, która pozwalałaby utrzymywać regularny kontakty z Zachodem zwłaszcza z Włochami. Instytucję taką, zwaną pocztą uruchamia król Zygmunt August w 1558 r. Do przyspieszenia jej powstania przyczyniły się własne interesy króla. Śmierć królowej Bony i liczne procesy spadkowe wymagały regularnej łączności z Włochami. Król Zygmunt August powierzył organizacje i kierownictwo tej instytucji Prosperowi Prowanie, Włochowi osiadłemu w Krakowie. Przywilej nadany w 1558 r. stwierdzał „że poczta miała być ustanowiona dla naszej i poddanych naszych wygody, miała służyć do załatwiania tam innych spraw”. Pocztę wykorzystywano do przewozu korespondencji, bagaży i osób. Posłańcy konni kursowali między Krakowem i Wenecją. Koszty związane z utrzymaniem poczty ponosił król. Dochody z opłat przesyłek pocztowych od osób prywatnych przekazywano do skarbu królewskiego.
Poczta ta trwała tylko 4 lata. Trudności związane z utrzymaniem szlaku pocztowego sprawiły, że w 1562 r. przejęła ją konkurencyjna firma rodziny Taksisów (monopoliści poczty w ówczesnej Europie). Od tej pory połączenia dawały możliwość kontaktowania się z całym Zachodem. Główną siedzibą Poczty Polskiej był Kraków. Posłańcy pocztowi trasę z Krakowa do Wenecji pokonywali w 10 dni. Była to tzw. poczta „włoska”. Utworzono też tzw. pocztę „litewską”, dostarczającą korespondencję królowi podczas jego pobytu na Litwie. Po dwóch latach umowa z Krzysztofem Taksisem została zerwana, kierowanie pocztą powierzono Piotrowi Mottonowi, mieszczaninowi krakowskiemu a następnie w 1568 r. Sebastianowi Montelupiemu kupcowi włoskiemu, posiadającemu rozlegle kontakty w Europie. Po śmierci Zygmunta Augusta w 1572 r. przywilej nadany Montelupiemu stracił ważność i poczta królewska faktycznie przestała istnieć.
W pierwszych latach panowania Stefan Batory nie interesował się pocztą Montelupiego. Dopiero plany udziału w ogólnoeuropejskiej wojnie z Turcją były powodem wznowienia regularnych połączeń Polski z Włochami. Korespondencja docierała dwa razy w miesiącu. Bez względu na odległość przeznaczenia za 1 łut ( 12,8 g ) płacono 4 grosze. Wprowadzono zasadę jednolitości taryfy (o 250 lat wcześniej niż Rowland Hill)
Trąbka Pocztyliona
W XVII w. Pocztę utrzymywał nadal król. Dostęp społeczeństwa do korzystania z jej usług był wynikiem dążenia do zapewnienia instytucji rentowności. Kurs poczty „włoskiej” przedłużono do Warszawy, ponieważ w 1596 r. przeniesiono tam stolicę. Król Władysław IV ustala Centralny Zarząd Poczty w Warszawie, a w roku 1647 w oparciu o konstytucję z 1620 r. wydaje ordynację pocztową, która stała się punktem wyjścia dla następnych rozporządzeń i fundamentem poczty polskiej do czasów utraty niepodległości. Główna zmiana polegała na tym, że dotychczas poczta była prywatna, utrzymywana przez króla, obecnie stała się instytucją państwową utrzymywaną ze specjalnego podatku (kwadrupla – poczwórny podatek podwodowy) i przeznaczoną dla wszystkich. Połączenia otrzymywały miasta liczące ponad 4000 mieszkańców. Jednak XVII w. to czas wojen, które nie sprzyjały rozwojowi poczty. Następował upadek połączeń pocztowych. W czasach saskich komunikacja pocztowa odbywała się przeważnie na trasie Warszawa Drezno przez Wrocław. Później dwoma szlakami pocztowymi Piotrków, Kępno, Wrocław, Legnicę, Budziszyn oraz Łowicz, Kalisz, Leszno, Głogów i Żagań. Po raz pierwszy zostają użyte specjalne pieczęcie lakowe zabezpieczające przesyłki.
Stacja Pocztowa (Poczthalteria)
Druga polowa XVIII wieku to czas reform i szybkiego postępu gospodarczego, politycznego, kulturalnego i społecznego. Dotychczasowa poczta nie była w stanie sprostać wymaganiom. Zmiany wprowadzono za panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego. W wydanym uniwersale zajęto się urządzeniami pocztowymi, usystematyzowano opłaty. Rozbudowano sieć pocztową. Utworzono trakty, wzdłuż, których rozmieszczone zostały oznaczone herbem pocztowym urzędy (pocztamty) i stacje przeprzęgowe (poczthalterie). Personel posiada mundury , znaki pocztowe i trąbki. Posłańców nazywano kursorami lub pocztylionami. Punktem węzłowym została wyznaczona Warszawa.
Pieczęć pocztowa z XVIII wwieku, litery oznaczają Posta Generalis Regis Poloniae.
