KOŚCIÓŁ ŚW. IGNACEGO LOYOLI i KLASZTOR JEZUITÓW W WILNIE
Kościół znajduje się przy ulicy šv. Ignoto g. 6 (przed 1945 – zaułek św. Ignacego).
Wejście główne
W latach 1602 – 1604 jezuici rozpoczęli budowę klasztoru. Obecny kształt nadała mu budowa lub przebudowa w latach 1622-1633. W 1622 rozpoczęto też wznoszenie kościół. W 1625 roku odbyło się w niej pierwsze nabożeństwa. Wśród fundatorów świątyni znaleźli się: król Stefan Batory, który przekazał dobra Kundzin, rody Paców i Pałubinskich. Prace nas wystrojem wnętrza w kościele trwały do roku 1647. Wtedy to biskup Hieronim Lubartowicz Sanguszko dokonał konsekracji świątyni.
Kompleks kościoła i klasztoru jezuitów został zlokalizowany na przestrzeni ograniczonej ulicami św. Ignacego, Benedyktyńską i Jezuicką. Układ funkcjonalny kościoła „typu jezuickiego”, był podobny jak w kościele św. Kazimierza. Kościół zbudowano w stylu barokowym. Fasada od zaułka św. Ignacego posiadała dwie wieże. Wnętrze było bogato zdobione licznymi, barokowymi ołtarzami. Na sklepieniu nawy głównej były freski, wykonane prawdopodobnie przez Dankersa-de-Ry.
Od 1633 roku przedmiotem specjalnego kultu stała się figurka Matki Boskiej Loretańskiej, zwanej także Matką Boską Nowicjacką.
W 1655 roku kościół i klasztor padły łupem Rosjan, a pozostałe resztki pochłonął pożar, który wybuchł w 1656 roku. Podczas odbudowy powstał przy klasztorze warsztat skupiający zakonników-rzemieślników różnych specjalności: murarzy, malarzy, stolarzy czy sztukatorów. Warsztat był pomocny również przy remoncie innych wileńskich obiektów sakralnych, także w przyszłych dziesięcioleciach. Przy klasztorze istniał ponadto szpital i browar.
W 1681 do klasztoru dobudowano refektarz.
W następnych dziesięcioleciach wnętrze kościoła wzbogacało się o liczne dzielą sztuki, m.in. pomnik nagrobny biskupa kijowskiego, Tomasza Ujejskiego, który zmarł jako jezuita. W kopule namalowano 18 portretów członków zakonu.
W 1737 roku zespół sakralny został ponownie zniszczone przez pożar. W kościele zawaliło się sklepienie prezbiterium. Kościół zdołano odbudować ale w 1748 roku znów spłonął w pożarze. Jego odbudową kierował jezuicki architekt, profesor Akademii Wileńskiej, ksiądz Tomasz Żebrowski. W nowym głównym ołtarzu umieszczono obraz Szymona Czechowicza.
W 1773, w chwili kasaty zakonu jezuitów w budynkach klasztornych przebywało 88 zakonników. Konwentowi podlegały ponadto misje w Duksztach Pijarskich i Pelikanach. W latach 1744 – 1798 w zabudowaniach klasztornych umieszczono seminarium duchowne. Figurkę Matki Boskiej Nowicjackiej jezuici zabrali do Połocka, gdzie przetrwały ich ostatnie placówki pod zaborem rosyjskim. Po 1820 roku jezuici zostali wydaleni z Połocka i udali się do Starej Wsi pod Brzozowem w Galicji zabierając ze sobą figurkę. W 1798 władze rosyjskie urządziły w klasztorze koszary a w 1869 w kościele kasyno oficerskie, dewastując przy okazji jego wnętrze.
Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę kompleks pojezuicki został przejęty w 1925 przez wojsko polskie, ponieważ jezuitów nie było stać na utrzymanie drugiego kościoła i klasztoru; posiadali już wówczas klasztor i kościół św. Kazimierza. Kościół św. Ignacego stał się więc kościołem garnizonowym a w klasztorze znalazło swą siedzibę Dowództwo Obszaru Wilno. Sam kościół został odbudowany w latach 1926-1929. Nie udało się jednak odtworzyć jego pierwotnego kształtu. Ściany świątyni pokryto nowymi freskami, wstawiono też nowe ołtarze.
Po 1945 kościół został zamknięty przez władze komunistyczne. Jego wnętrze zostało całkowicie zdewastowane a freski zamalowano. Przez pewien czas w kościele mieściło się kino, później zaś stał się on salą prób dla filharmonii wileńskiej.
Wnętrze kościoła
W 1985 pod kierunkiem Evaldasa Purlysa odrestaurowano budynki klasztorne i umieszczono w nich bibliotekę techniczną. Budynek od ulicy św. Ignacego posiada trzykondygnacyjne galerie arkadowe. W dawnym dwukondygnacyjnym refektarzu, przebudowanym na czytelnie, zachowały się barokowe sklepienia, zdobione freskami, odkrytymi podczas remontu; do najcenniejszych należy XVIII-wieczny fresk przedstawiający Matkę Boską w otoczeniu fundatorów klasztoru, w tym króla Zygmunta III Wazę.
W latach 2002-2003 odremontowano kościół nadając mu cechy wczesnego baroku. Wieże zastąpiono smukłymi obeliskami