Rzeczpospolita Obojga Narodów

KONSTYTVCYJA SEYMOWA Z DNIA XXIV MIESIĄCA MAJA ANNO DOMINI MMXX
O SPRAWACH ZIEMSKICH Y MIEYSKICH, TO IEST O NOVEY GOSPODARCE NAYIAŚNIEYSZEY RZECZYPOSPOLITEY

My, Rady Koronne i Litewskie oraz stany oboyga narodów, mając na uwadze dobro całej Ojczyzny naszej, a także dać wyraz woli naszej, postanawiamy, co następuje:

CZĘŚĆ PIERWA - SPRAWY WSTĘPNE

I
Jako że dotychczasowy system gospodarczy nie spełnił pokładanych w nim nadziei, przeto unieważniamy wszystkie konstytucje o gospodarce oraz zapiski o niej, by stworzyć zupełnie nowe dzieło.

CZĘŚĆ WTÓRA - GOSPODARKA ZIEMIAŃSKA

II
Z gospodarki ziemiańskiej korzystać może jeno szlachta Rzeczypospolitej na ziemiach koronnych i litewskich. Pozwalamy także na korzystanie z jej dobrodziejstw mieszczanom, lecz jeno tym, żyjących w Wicekrólestwie Nowej Kurlandii.

III
Podstawą gospodarki czynimy majątek, który jest zbiorem wszystkich posiadłości leżących na danej ziemi. Szlachcic posiadać może trzy majątki, natomiast mieszczanin w Nowej Kurlandii - jeden. Do limitu majątków nie są liczone spadki i darowizny.

IV
Majątek szlachecki przede wszystkim składa się z wiosek. Utworzenie nowej wsi - wykupienie ziemi pod nią oraz skierowanie tam zasadźcy kosztować ma 1000 DPL.

V
We wsi szlachcic może osiedlać chłopów, budując im chaty oraz wznosząc w niej inne struktury. Liczba tych, przynoszących zyski, nie może jednak przekroczyć liczby chat, w każdej wsi zaś musi się też znaleźć spichlerz. Ceny budynków podano poniżej:

1) budynki nieprzynoszące zysków:
a) chata chłopska: 400 DPL
b) kościół lub insza świątynia: 10 000 DPL
c) kapliczka przydrożna: 100 dpl
d) stanica: 1 000 DPL
e) spichlerz: 300 DPL
f) dworek: 10 000 DPL
g) pałac: 1 000 000 DPL
h) zamek: 2 000 000 DPL
i) park: 5 000 DPL
j) cmentarz: 200 DPL

2) struktury przynoszące zysk:
a) łan ziemi ornej: 200 DPL
b) karczma: 1 500 DPL
c) młyn wodny: 500 DPL
d) wiatrak: 800 DPL
e) pasieki: 100 DPL
f) stajnie: 1000 DPL
g) tartak: 400 DPL
h) kamieniołom: 5 000 DPL
i) smolarnia: 300 DPL
j) pastwisko: 100 DPL
k) chaty rybackie: 200 DPL
l) sad: 350 DPL
m) staw rybny: 400 DPL
n) kuźnia: 700 DPL
o) obora i chlewnia: 600 DPL

VI
Co miesiąc budynki przynoszące zyski przynoszą dochód właścicielowi w wysokości 20% wartości wybudowania.

CZĘŚĆ TRZECIA - MIASTA

VII
W miastach królewskich osiedleni mieszczanie mogą budować struktury dla siebie i swych rodzin. Szlachta może zaś całe miasta od podstaw lokować na własnych ziemiach. Ponadto mieszczanie prawo mają do zakładania miast w Nowej Kurlandii.

VIII
W miastach królewskich jeno mieszczanie korzystać mogą z dobrodziejstw budowania. Szlachta prawo ma budować w nich wyłącznie miejskie pałacyki. Cena działki budowlanej w mieście królewskim wynosi 600 DPL. Cena lokacji nowego miasta wynieść ma 500 000 DPL, jednak w nim szlachcic nie musi już kupować działek, by coś wybudować.

IX
Poniżej zamieszczono listę możliwych do wybudowania struktur wraz z ich cenami:

1) Budowle, które mogą być w mieście tylko jedne i nie przynoszą zysków:
a) ratusz: 300 000 DPL
b) zamek: 2 000 000 DPL
c) mury miejskie: 3 000 000 DPL

2) Budowle nieprzynoszące zysków:
a) rezydencja w kamienicy: 4 000 DPL
b) pałacyk miejski: 20 000 DPL
c) strażnica: 5 000 DPL
d) cmentarz miejski: 500 DPL
e) kościół lub insza świątynia: 10 000 DPL
f) katedra: 1 000 000 DPL
g) kolegium: 10 000 DPL
h) klasztor: 7 000 DPL

3) budowle przynoszące zyski:
a) kamienica: 2 000 DPL
b) drewniane domostwo: 800 DPL
c) warsztat rzemieślniczy: 1 000 DPL
d) manufaktura: 600 DPL
e) rogatki: 500 DPL
f) sukiennice: 5 000 DPL
g) stragany kupieckie: 200 DPL (nie wymagają działki budowlanej)
h) przystań: 6 000 DPL
i) port morski: 18 000 DPL

X
Co miesiąc budynki przynoszące zyski przynoszą szlachcie dochód w wysokości 20% wartości wybudowania, mieszczanom: 50%.

CZĘŚĆ CZWARTA - ARTYKUŁY KOŃCOWE

XI
Sejm tę konstytucję uchwali a pieczęć królewska mocy jej nada.



ks. Sebastian von Tauer
Maurycy Orański
Michał Franciszek Lubomirski-Lisewicz
Hubert Szablarczyk - Hrychowicz
ks. Henryk Mikołaj Hrychowicz
Michał Jerzy Potocki
Józef Wilhelm Potocki
ks. Adriano Vittorino