Numizmatyka "Polskie Monety"

Ekspozycja dzieł sztuki i pamiątek narodowych oraz pracownie konserwatorskie

Re: Numizmatyka "Polskie Monety"

Postprzez Henryk Horoch » 19 maja 2011, 21:07

System monetarny w okresie XIV - pocz. XVI w.

dukat Władysława Łokietka - Jedyny znany egzemplarz
grosz praski = 12 parwusów czeskich
grosz praski (obrachunkowy) = 12 denarów
grosz krakowski = 16 denarów do 1380 roku; 18 denarów po 1380 roku
kwartnik = 1/2 grosza krakowskiego
ternar* = 3 denary
denar = 2 obole
* pojawił się za panowania Władysława Jagiełły

System monetarny za panowania Zygmunta I Starego

Panowanie Zygmunta I Starego przypada na poczatek reformy monetarnej w Europie a co za tym idzie początku okresu złotowego. Zmiany te dokonały się na skutek dewaluacji grosza, co pociągnęło za sobą konieczność pojawienia się nowej grubej monety, którą możnaby się łatwo posługiwać w handlu. Siłą napędową pojawienia się nowego pieniądza było również odkrycie nowych bogatych złóż srebra w Europie. Wartość nowej monety postanowiono zrównać z wartością dukata, co przy ówczesnym kursie wymiany oznaczało, że nowa moneta srebrna musi ważyc 29 g.
Na masową skale bicie tych monet rozpoczęto w czeskim mieście Joachimstal, od czego pochodzi ich nazwa Joahimstaler Munze, co w skrócie i po spolszczeniu daje nazwę nowej walucie - Talar.

Ówczesne jednostki monetarne:

dukat (czerwony złoty) = 45-51 groszy (cena zmienna)
talar = ok.30 groszy (cena zmienna)
złoty = 30 groszy (wartość obrachunkowa)
szóstak =6 groszy
trojak = 3 grosze
grosz = 1/30 złotego = 3 szelągi
szeląg = 1/3 grosza = 2 ternary = 6 denarów
ternar = 1/2 szeląga = 3 denary
denar = 1/6 szeląga = 1/18 grosza

Obrazek
Grosz litewski Zygmunta Starego
(-) gen. płk. Henryk książę Horoch



Avatar użytkownika
Zmarły
 
Posty: 2325
Dołączył(a): 02 gru 2010, 17:03
Medale: 11
Order Orła Białego (1) Order Virtuti Militari II (1) Order Virtuti Militari III (1)
Order Zasługi RON IV (1) Order Zasługi RON V (1) Krzyż Monarchii I (1)
Krzyż Monarchii II (1) Medal Wojska (1) Medal za Długoletnią Służbę I (1)
Medal za Długoletnią Służbę II (1) Medal z Długoletnią Służbę III (1)

Re: Numizmatyka "Polskie Monety"

Postprzez Henryk Horoch » 19 maja 2011, 21:10

System monetarny za panowania Zygmunta II Augusta

dukat (czerwony złoty) = b.d.
półkopek (talar)) = 30 groszy (wartość obrachunkowa)
ćwierćkopek = 1/2 talara
szóstak =6 groszy
czworak =4 grosze
trojak = 3 grosze
dwugrosz = 2 grosze
grosz = 1/30 złotego = 3 szelągi
półgrosz = 1/2 grosza
szeląg = 1/3 grosza = 2 ternary = 6 denarów
dwudenar = 2 denary
denar = 1/6 szeląga = 1/18 grosza = 2 obole
obol = 1/2 denara

System monetarny za panowania Stefana Batorego

portugał = 10 dukatów
dukat = 56-57 groszy
talar = 35-36 groszy
półtalar = 1/2 talara
szóstak = 6 groszy
trojak = 3 grosze = 9 szelągów
grosz = 3 szelągi = 18 denarów
półgrosz = 1/2 grosza = 3 ternary = 9 denarów
szeląg = 1/3grosza = 6 denarów
dwudenar = 2 denary
denar = 1/18 grosza

Obrazek
Szeląg Stefana Batorego z 1585 roku
(-) gen. płk. Henryk książę Horoch



Avatar użytkownika
Zmarły
 
Posty: 2325
Dołączył(a): 02 gru 2010, 17:03
Medale: 11
Order Orła Białego (1) Order Virtuti Militari II (1) Order Virtuti Militari III (1)
Order Zasługi RON IV (1) Order Zasługi RON V (1) Krzyż Monarchii I (1)
Krzyż Monarchii II (1) Medal Wojska (1) Medal za Długoletnią Służbę I (1)
Medal za Długoletnią Służbę II (1) Medal z Długoletnią Służbę III (1)

Re: Numizmatyka "Polskie Monety"

Postprzez Henryk Horoch » 19 maja 2011, 21:21

System monetarny za panowania Zygmunta III Wazy

Mennictwo Zygmunta III Wazy jest bardzo bogate. Czynne było w tym okresie 7 mennic koronnych, mennica w Wilnie, bijąca monety dla Litwy, 8 mennic miejskich, i 2 lenne. Pojawiła się nowa moneta gruba - ort.
Należy również wspomnieć, że za panowania tego władcy moneta uległa bardzo silnej dewaluacji, co doprowadziło do szybkiego spadku wartości pieniądza drobnego w stosunku do monety grubej. Moneta drobna ulegała stopniowemu pogorszeniu i ilość srebra w niej zawarta była coraz mniejsza. Widać to dokładnie porównując jakość monet z początku i końca panowania Zygmunta III Wazy.

Jednostki monetarne:
portugał = 10 dukatów
dukat = 56-172 grosze
talar = 36-90 groszy
półtalar = 18-45 groszy
ort = 10-18 groszy = 1/4 talara
szóstak = 6 groszy
trojak = 3 grosze = 9 szelągów
półtorak = 1 1/2 grosza = 4 1/2 szeląga
grosz = 3 szelągi = 18 denarów
półgrosz = 1/2 grosza = 3 ternary = 9 denarów
szeląg = 1/3grosza = 2 ternary = 6 denarów
ternar = 1/6 grosza = 3 denary
denar = 1/18 grosza


System monetarny za panowania Władysława IV

Mennictwo Władysława IV obejmowało jedynie bicie monety grubej. Wynikało to z faktu, że w obiegu pozostało mnóstwo monety drobnej wybitej za panowania Zygmunta III. Obowiazywała równiez ustawa z roku 1627 zakazująca bicia monety drobnej.
Mennictwo Władysława IV:
portugał
dukat
talar
półtalar

Obrazek
Dukat Władysława IV Wazy
(-) gen. płk. Henryk książę Horoch



Avatar użytkownika
Zmarły
 
Posty: 2325
Dołączył(a): 02 gru 2010, 17:03
Medale: 11
Order Orła Białego (1) Order Virtuti Militari II (1) Order Virtuti Militari III (1)
Order Zasługi RON IV (1) Order Zasługi RON V (1) Krzyż Monarchii I (1)
Krzyż Monarchii II (1) Medal Wojska (1) Medal za Długoletnią Służbę I (1)
Medal za Długoletnią Służbę II (1) Medal z Długoletnią Służbę III (1)

Re: Numizmatyka "Polskie Monety"

Postprzez Henryk Horoch » 19 maja 2011, 21:29

System monetarny za panowania Jana Kazimierza (lata 1649 - 1663)

Mennictwo Jana Kazimierza jest odbiciem sytuacji gospodarczej za jego panowania. Kraj pogrążony był w głębokim kryzysie, wyniszczony licznymi wojnami. Bicie monety coraz częściej dyktowane było koniecznością płacenia coraz wiekszych długów i opłacania armii. Skutki wszystkich zaistniałych przemian usuwane były jeszcze do czasów Stanisławowskich.

dukat = 180-195 groszy
talar = 90-105 groszy
półtalar = 45-52 1/2 grosza
ort = 18 groszy = 3 szóstaki = 6 trojaków = 12 półtoraków = 54 szelągi
szóstak = 6 groszy = 2 trojaki = 4 półoraki = 18 szelągów
trojak = 3 grosze = 2 półtoraki = 9 szelągów
półtorak = 1 1/2 grosza
grosz = 3 szelągi
szeląg miedziany = 1/3 grosza (do 1658 roku z srebro próby ok. 125, po 1658 roku z czystej miedzi) denar = 1/18 grosza


System monetarny za panowania Jana Kazimierza i Jana III Sobieskiego (lata 1663 - 1696)

W tych latach sytuacja ulegała dalszemu pogorszeniu. Urzędowy kurs pieniądza odbiegał znacznie od cen rynkowych.

portugał = 10 dukatów
dukat = 6 złotych - 7 złotych 15 groszy, albo 10-19 złotych w szelągach tzw. boratynkach
talar = 3 złote 15 groszy - 3 złote 18 groszy albo 6-12 złotych w szelągach tzw. boratynkach
półtalar = 1 złoty 22 1/2 grosza - 2 złotych 3 groszy albo 3-6 złotych w szelągach tzw. boratynkach
złoty (tymf) = 30 groszy (kurs urzędowy), 12-18 groszy (kurs rynkowy w latach 1663-1683)
ort = 18 groszy (kurs urzędowy ), 18-24 groszy (kurs rynkowy w latach 1663-1683)
szóstak = 6 groszy (kurs urzędowy), 6-8 groszy (kurs rynkowy w latach 1663-1683)
trojak = 3 grosze = 2 półtoraki = 9 szelągów (kurs urzędowy), 18-48 szelągów (kurs rynkowy w latach 1663-1683)
dwugrosz = 2 grosze = 6 szelągów (kurs urzędowy), 12-32 szelągów (kurs rynkowy w latach 1663-1683)
półtorak = 1 1/2 grosza = 4 1/2 szeląga (kurs urzędowy), 9-24 szelągów (kurs rynkowy w latach 1663-1683)
grosz = 1/30 złotego, 3 szelągi (kurs urzędowy), 6-12 szelągów (kurs rynkowy w latach 1663-1683)
szeląg tzw. boratynka = 1/3 grosza (kurs urzędowy)

Obrazek
Dukat Jana III Sobieskiego z 1688 roku
(-) gen. płk. Henryk książę Horoch



Avatar użytkownika
Zmarły
 
Posty: 2325
Dołączył(a): 02 gru 2010, 17:03
Medale: 11
Order Orła Białego (1) Order Virtuti Militari II (1) Order Virtuti Militari III (1)
Order Zasługi RON IV (1) Order Zasługi RON V (1) Krzyż Monarchii I (1)
Krzyż Monarchii II (1) Medal Wojska (1) Medal za Długoletnią Służbę I (1)
Medal za Długoletnią Służbę II (1) Medal z Długoletnią Służbę III (1)

Re: Numizmatyka "Polskie Monety"

Postprzez Henryk Horoch » 19 maja 2011, 21:33

System monetarny za panowania Augusta III Sasa

podwójny złoty augustdor = 10 talarów
pojedynczy złoty augustdor = 5 talarów
półagustdor = 2 1/2 talara
dukat = 1080 groszy
talar - 2 półtalary = 4 dwuzłotówki = 240 groszy (kurs urzędowy), 580 groszy (kurs rynkowy)
półtalar = 2 dwuzłotówki = 120 groszy (kurs urzędowy). 290 groszy (kurs rynkowy)
dwuzłotówka = 1/4 talara = 60 groszy (kurs urzędowy) = 180 szelągów
tymf (ort) = 6 trojaków = 12 półtoraków = 38 groszy = 114 szelągów
szóstak = 2 trojaki = 4 półtoraki = 12 groszy i 2 szelagi = 38 szelągów
trojak = 2 półtoraki = 6 groszy = 18 szelągów
półtorak = 3 grosze = 9 szelągów
grosz (miedziany) = 3 szelągi
szeląg (miedziany) = 1/3 grosza

System monetarny za panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego

S.A.Poniatowski zaprowadził długo oczekiwany ład na polu mennictwa. Wydał szereg ordynacji menniczych, które doprowadziły do przywrócenia dobrej monety polskiej. Stopa mennicza była początkowo ustawiona zbyt wysoko, co skutkowało ciągłym niedoborem srebra i nie przynosiło państwu żadnych zysków. Zmieniono ją zatem ponownie w roku 1787 obniżając nieco zawartość srebra w monecie, jednakże nadal był to pieniądz dobrej próby.

Mennictwo SAP:
stanislasdor = 3 dukaty = 9 talarów = 54 złote
półstanislasdor = 1 1/2 dukata = 4 1/2 talara = 27 złotych
dukat = 2 talary, 22 1/2 grosza miedzianego = 502 1/2 grosza miedzianego = 16 zlotych 22 1/2 grosza miedzianego; 18 złotych - od 1787 roku
talar = 8 złotych = 32 grosze srebrne = 240 groszy miedzianych; 6 złotych od 1794 roku
1/2 talara = 4 złote = 16 groszy srebrnych = 120 groszy miedzianych
2 złote = 8 grosze srebrnych = 60 groszy miedzianych
1 złoty = 4 grosze srebrne = 30 groszy miedzianych
1/2 złotego = 2 grosze srebrne = 15 groszy miedzianych
grosz srebrny = 7 1/2 grosza miedzianego = 1/4 złotego
grosz miedziany = 3 szelągi
10 groszy miedzianych = 1/3 złotego
6 groszy miedzianych = 1/5 złotego
trojak = 3 grosze miedziane = 9 szelągów = 1/10 złotego
półgrosz = 1 1/2 szeląga = 1/60 złotego
szeląg = 1/90 złotówki

Obrazek
3 dukaty Stanisława Augusta Poniatowskiego (Stanislador)
(-) gen. płk. Henryk książę Horoch



Avatar użytkownika
Zmarły
 
Posty: 2325
Dołączył(a): 02 gru 2010, 17:03
Medale: 11
Order Orła Białego (1) Order Virtuti Militari II (1) Order Virtuti Militari III (1)
Order Zasługi RON IV (1) Order Zasługi RON V (1) Krzyż Monarchii I (1)
Krzyż Monarchii II (1) Medal Wojska (1) Medal za Długoletnią Służbę I (1)
Medal za Długoletnią Służbę II (1) Medal z Długoletnią Służbę III (1)

Re: Numizmatyka "Polskie Monety"

Postprzez numizmat » 15 sie 2018, 15:30

Bardzo ładne monety należące do tych rzadkich. Bardzo bym chciał mieć takie w swojej kolekcji, która w sumie z roku na rok co raz to bardziej się rozrasta. Polecam każdemu maniakowi starych monet czytać bloga http://www.skarbnicanarodowa.info.pl jeśli chce być na bieżąco w temacie numizmatyki i tego co jest związane ze starymi monetami i ich kolekcjonowaniem.



 

Poprzednia strona

kuchnie na wymiar kalwaria zebrzydowska

Powrót do Muzeum Narodowe

Kto przegląda forum

Użytkownicy przeglądający ten dział: Brak zidentyfikowanych użytkowników i 1 gość