Książki z zakresu Heraldyki Polskiej
Napisane: 28 maja 2011, 15:38Spis literatury, która zawiera kopalnię wiedzy na temat genealogi i heraldyki polskiej.
1) Boniecki A., Herbarz polski, cz. 1: Wiadomości historyczno-genealogiczne o rodach szlacheckich, t. 1-16, Warszawa 1899-1913.
2) Dunin-Borkowski Jerzy Sewer, hr., Spis nazwisk szlachty polskiej, Lwów 1887 [reprint Warszawa 1997, Oficyna Wydawnicza "Jasieńczyk"].
Powstały w II poł. XIX w. alfabetyczny wykaz nazwisk polskich rodzin szlacheckich uzupełniony informacją o herbie, głównej siedzibie rodu, najstarszej znanej dacie związanej z historią rodziny lub dacie wymarcia rodu.
3) Dworzaczek Włodzimierz, Genealogia, t. 1-2, Warszawa 1959.
t.1: Podręcznik genealogii dla profesjonalnych historyków. Przedstawiona tutaj metodologia i konwencja prezentacji badań genealogicznych przyjęte zostały w Polsce za obowiązującą normę. Zawiera ponadto obszerną bibliografię dotyczącą genealogii polskiej i obcej.
t. 2: Bogaty zbiór tablic genealogicznych polskich i zagranicznych domów panujących oraz najważniejszych rodów magnackich polskich i litewskich.
4) Gorzyński Sławomir, Kochanowski Jerzy, Herby Szlachty Polskiej, Warszawa, 1992
Omówienie 143 najważniejszych polskich rodów heraldycznych (herbów).
5) Kapica Milewski Ignacy, Herbarz (Dopełnienie Niesieckiego) [reprint], Kraków 1870
6) Konarski Szymon, Szlachta kalwińska w Polsce, Warszawa 1938 [reprint Warszawa 1992, Wydawnictwo Naukowe "Semper"].
Powstały w latach 30. XX w. "herbarz szlachty ewangelickiej" - ułożony alfabetycznie wykaz szlacheckich rodzin kalwińskich - zawiera dotyczące ich wypisy z ksiąg metrykalnych ponad 50. zborów ewangelicko-reformowanych z czasów I Rzeczypospolitej. Opracowanie bezcenne, gdyż większość wykorzystanych tu materiałów ródłowych została zniszczona podczas II wojny światowej.
7) Nakenda Trepka Walerian, Liber generationis plebanorum ("Liber chamorum" ), opr. Rafał Leszczyński, Wrocław 1995.
Powstały w I poł. XVII w. "herbarz plebejski" - ułożony alfabetycznie wykaz osób pochodzenia plebejskiego podszywających się pod szlachtę. Podaje informacje o faktycznym pochodzeniu i charakterystykę osoby.
8 ) Niesiecki Kasper, Herbarz polski, t. 1-10, wyd. J. N. Bobrowicz, Leipzig 1839-1846 [reprint Warszawa 1988].
Pierwsze wydawnictwo heraldyczne w Polsce. Ukazało się pierwotnie w latach 1723-43 pod tytułem Korona polska. Herby i familie rycerskie. W przypadkach drobnej szlachty, z braku wiarygodnych danych, często nie podaje informacji o herbie.
9) Ostrowski Juliusza hr., Księga Herbowa Rodów Polskich, z. 1-19, 1897-1906 [reprint Wydawnictwo Heroldium].
Publikacja nazywana niekiedy polską rolą herbową. Składa się z części zawierającej ryciny herbów (ok. 3700 rycin) oraz z części opisowej od hasła Abdank do Sylm.
10) Paprocki Bartosz, Herbarz rycerstwa polskiego, wyd. K. J. Turowski, Kraków 1858 [reprint].
Pierwszy polski herbarz (1584).
11) Polska Encyklopedia Szlachecka, t. 1-12, Warszawa 1935-1938 [reprint Warszawa 1994, Oficyna Wydawnicza "Jasieńczyk"].
Zalecana daleko idąca ostrożność. Przykład snobistycznego podejścia do genealogii z lat 30. XX w., kiedy to nie wypadało pochodzić z gminu. Zawiera wiele nieścisłości i przekłamań.
12) Prinke Rafał T., Sikorski Andrzej, Królewska krew. Polscy potomkowie Piastów i innych dynastii panujących, Poznań 1997.
Książka poświęcona polskim potomkom monarchów europejskich pochodzących od Wacława ks. raciborskiego, Zwinisławy ks. pomorsko-gdańskiej i Juliany ks. twerskiej. Małżeństwa tych książąt są "furtkami" łączącymi ich potomków, których listę autorzy ustalili do połowy XVII w. z ich przodkami z rodów Piastów, Merowingów itp. Zawiera wykazy oraz indeksy przodków i potomków.
13) Szymański Józef, Herbarz średniowiecznego rycerstwa polskiego, Warszawa 1993.
Bogato ilustrowany alfabetyczny wykaz polskich herbów rycerskich podający informacje o wariantach nazwy, zwołaniu, opis herbu i jego odmian, informację o pierwszej wzmiance, wykazy ródeł, ikonografii i dotyczącej go literatury heraldycznej. Zawiera obszerny wstęp z informacjami na temat polskiej terminologii heraldycznej w średniowieczu, ródeł polskiej heraldyki i systematyki polskiej heraldyki rycerskiej.
14) Uruski Seweryn, Rodzina. Herbarz szlachty polskiej, t. 1-15, Warszawa 1904-1917 [reprint Poznań, Wydawnictwo Heroldium].
Powstały w końcu XIX w. jeden z najobszerniejszych herbarzy polskich zawierający opis ok. 12 tys. rodzin, nie tylko szlacheckich, ale i niektórych mieszczańskich. Doprowadzony do nazwiska Rzyszko. Uwaga! - niektórym rodzinom przypisano tutaj błędne herby, jest to wynik powielenia błędnych ustaleń Heroldii Królestwa Polskiego. Tom 15 oraz Uzupełnienia ukazały się w latach trzydziestych. XX w.
15) Wittyg Wiktor, Nieznana szlachta polska i jej herby, Kraków 1908 [reprint Warszawa 1997, Oficyna Wydawnicza "Jasieńczyk"].
Wywody szlachectwa w Polsce XIV-XVII w., wyd. W. Semkowicz, "Rocznik Towarzystwa heraldycznego", t. 3: 1886.
16) Zielińska Teresa, Poczet polskich rodów arystokratycznych, Warszawa 1997.
Studium poświęcone kilkunastu polskim rodom arystokratycznym. Zawiera dzieje poszczególnych rodów, informacje o początkach kariery rodziny, podziałach na linie i gałęzie, biogramy najwybitniejszych przedstawicieli, bibliografie. Bogato ilustrowana.
17) Żychliński Teodor, Złota księga szlachty polskiej, t. 1-31, Poznań 1879-1908.
Zalecana daleko posunięta ostrożność. Publikacja ta roi się od błędów i fałszywych informacji.
1) Boniecki A., Herbarz polski, cz. 1: Wiadomości historyczno-genealogiczne o rodach szlacheckich, t. 1-16, Warszawa 1899-1913.
2) Dunin-Borkowski Jerzy Sewer, hr., Spis nazwisk szlachty polskiej, Lwów 1887 [reprint Warszawa 1997, Oficyna Wydawnicza "Jasieńczyk"].
Powstały w II poł. XIX w. alfabetyczny wykaz nazwisk polskich rodzin szlacheckich uzupełniony informacją o herbie, głównej siedzibie rodu, najstarszej znanej dacie związanej z historią rodziny lub dacie wymarcia rodu.
3) Dworzaczek Włodzimierz, Genealogia, t. 1-2, Warszawa 1959.
t.1: Podręcznik genealogii dla profesjonalnych historyków. Przedstawiona tutaj metodologia i konwencja prezentacji badań genealogicznych przyjęte zostały w Polsce za obowiązującą normę. Zawiera ponadto obszerną bibliografię dotyczącą genealogii polskiej i obcej.
t. 2: Bogaty zbiór tablic genealogicznych polskich i zagranicznych domów panujących oraz najważniejszych rodów magnackich polskich i litewskich.
4) Gorzyński Sławomir, Kochanowski Jerzy, Herby Szlachty Polskiej, Warszawa, 1992
Omówienie 143 najważniejszych polskich rodów heraldycznych (herbów).
5) Kapica Milewski Ignacy, Herbarz (Dopełnienie Niesieckiego) [reprint], Kraków 1870
6) Konarski Szymon, Szlachta kalwińska w Polsce, Warszawa 1938 [reprint Warszawa 1992, Wydawnictwo Naukowe "Semper"].
Powstały w latach 30. XX w. "herbarz szlachty ewangelickiej" - ułożony alfabetycznie wykaz szlacheckich rodzin kalwińskich - zawiera dotyczące ich wypisy z ksiąg metrykalnych ponad 50. zborów ewangelicko-reformowanych z czasów I Rzeczypospolitej. Opracowanie bezcenne, gdyż większość wykorzystanych tu materiałów ródłowych została zniszczona podczas II wojny światowej.
7) Nakenda Trepka Walerian, Liber generationis plebanorum ("Liber chamorum" ), opr. Rafał Leszczyński, Wrocław 1995.
Powstały w I poł. XVII w. "herbarz plebejski" - ułożony alfabetycznie wykaz osób pochodzenia plebejskiego podszywających się pod szlachtę. Podaje informacje o faktycznym pochodzeniu i charakterystykę osoby.
8 ) Niesiecki Kasper, Herbarz polski, t. 1-10, wyd. J. N. Bobrowicz, Leipzig 1839-1846 [reprint Warszawa 1988].
Pierwsze wydawnictwo heraldyczne w Polsce. Ukazało się pierwotnie w latach 1723-43 pod tytułem Korona polska. Herby i familie rycerskie. W przypadkach drobnej szlachty, z braku wiarygodnych danych, często nie podaje informacji o herbie.
9) Ostrowski Juliusza hr., Księga Herbowa Rodów Polskich, z. 1-19, 1897-1906 [reprint Wydawnictwo Heroldium].
Publikacja nazywana niekiedy polską rolą herbową. Składa się z części zawierającej ryciny herbów (ok. 3700 rycin) oraz z części opisowej od hasła Abdank do Sylm.
10) Paprocki Bartosz, Herbarz rycerstwa polskiego, wyd. K. J. Turowski, Kraków 1858 [reprint].
Pierwszy polski herbarz (1584).
11) Polska Encyklopedia Szlachecka, t. 1-12, Warszawa 1935-1938 [reprint Warszawa 1994, Oficyna Wydawnicza "Jasieńczyk"].
Zalecana daleko idąca ostrożność. Przykład snobistycznego podejścia do genealogii z lat 30. XX w., kiedy to nie wypadało pochodzić z gminu. Zawiera wiele nieścisłości i przekłamań.
12) Prinke Rafał T., Sikorski Andrzej, Królewska krew. Polscy potomkowie Piastów i innych dynastii panujących, Poznań 1997.
Książka poświęcona polskim potomkom monarchów europejskich pochodzących od Wacława ks. raciborskiego, Zwinisławy ks. pomorsko-gdańskiej i Juliany ks. twerskiej. Małżeństwa tych książąt są "furtkami" łączącymi ich potomków, których listę autorzy ustalili do połowy XVII w. z ich przodkami z rodów Piastów, Merowingów itp. Zawiera wykazy oraz indeksy przodków i potomków.
13) Szymański Józef, Herbarz średniowiecznego rycerstwa polskiego, Warszawa 1993.
Bogato ilustrowany alfabetyczny wykaz polskich herbów rycerskich podający informacje o wariantach nazwy, zwołaniu, opis herbu i jego odmian, informację o pierwszej wzmiance, wykazy ródeł, ikonografii i dotyczącej go literatury heraldycznej. Zawiera obszerny wstęp z informacjami na temat polskiej terminologii heraldycznej w średniowieczu, ródeł polskiej heraldyki i systematyki polskiej heraldyki rycerskiej.
14) Uruski Seweryn, Rodzina. Herbarz szlachty polskiej, t. 1-15, Warszawa 1904-1917 [reprint Poznań, Wydawnictwo Heroldium].
Powstały w końcu XIX w. jeden z najobszerniejszych herbarzy polskich zawierający opis ok. 12 tys. rodzin, nie tylko szlacheckich, ale i niektórych mieszczańskich. Doprowadzony do nazwiska Rzyszko. Uwaga! - niektórym rodzinom przypisano tutaj błędne herby, jest to wynik powielenia błędnych ustaleń Heroldii Królestwa Polskiego. Tom 15 oraz Uzupełnienia ukazały się w latach trzydziestych. XX w.
15) Wittyg Wiktor, Nieznana szlachta polska i jej herby, Kraków 1908 [reprint Warszawa 1997, Oficyna Wydawnicza "Jasieńczyk"].
Wywody szlachectwa w Polsce XIV-XVII w., wyd. W. Semkowicz, "Rocznik Towarzystwa heraldycznego", t. 3: 1886.
16) Zielińska Teresa, Poczet polskich rodów arystokratycznych, Warszawa 1997.
Studium poświęcone kilkunastu polskim rodom arystokratycznym. Zawiera dzieje poszczególnych rodów, informacje o początkach kariery rodziny, podziałach na linie i gałęzie, biogramy najwybitniejszych przedstawicieli, bibliografie. Bogato ilustrowana.
17) Żychliński Teodor, Złota księga szlachty polskiej, t. 1-31, Poznań 1879-1908.
Zalecana daleko posunięta ostrożność. Publikacja ta roi się od błędów i fałszywych informacji.