Ogród Zoologiczny w Kijowie

[Jakob Iwan Wereszczyński-Bagrat]

Badia

Badia (Pardofelis badia) to gatunek drapieżnego ssaka z rodziny kotowatych. Do niedawna zaliczany do rodzaju Catopuma. Występuje jako endemit na wyspie Borneo. Zwierzę słabo poznane. Osobnik ten nie przeżył do przybycia naukowców, a sam gatunek został opisany na podstawie jednej skóry. Do jego odkrycia doszło przez przypadek, podczas tropienia tygrysów na Półwyspie Malajskim. Naukowcy z malezyjskiego uniwersytetu Sarawak zrobili zdjęcia drapieżnikom za pomocą pułapki fotograficznej, czyli aparatu umieszczonego na ścieżkach ich codziennych wędrówek.

Długość ciała bez ogona: 50 cm
Długość ogona: 30 cm
Masa ciała: 3-4 kg
Pożywienie: Ptaki, gryzonie i czasem małpy.
Ubarwienie: Kasztanowate, z ciemnymi cętkami w dolnej części ciała; brzuch jaśniejszy.

[Jakob Iwan Wereszczyński-Bagrat]

Mormi

Mormi, kot złoty azjatycki, azjatycki kot złocisty (Pardofelis temminckii) – gatunek średniej wielkości drapieżnego ssaka z rodziny kotowatych ważący od 12 do 16 kilogramów. Do niedawna zaliczany do rodzaju Catopuma. W niewoli może żyć do 20 lat, ale średnia długość życia na wolności jest prawdopodobnie dużo krótsza. Podczas gdy futro jest głównie rudoczerwone lub złotobrązowe, mogą także występować warianty czarno lub szaro ubarwione. Zwykle futro jest w paski, z wyjątkiem miejsc na spodzie ciała, i bardzo słabymi plamami na reszcie futra. Jednakże w Chinach występuje odmiana barwna o cętkach podobnych do lamparcich. Futro w cętki jest cechą recesywną, kiedy cętki i paski kota krzyżują się, młode mają futro w paski.

Występuje na obszarze południowo-wschodniej Azji, od Himalajów po Malezję i Sumatrę. Woli siedliska leśne urozmaicone skalistymi obszarami i tropikalnymi lasami deszczowymi od czasu do czasu występuje na bardziej otwartym terenie. Zasiedla tereny na różnych wysokościach, od nizin do 3000 metrów n.p.m. w Himalajach.

[Jakob Iwan Wereszczyński-Bagrat]

Jaguar

Jaguar (Panthera onca) to gatunek ssaka z rodziny kotowatych, zaliczany do wielkich kotów i jedyny przedstawiciel rodzaju Panthera spotykany w Amerykach. Trzeci co do wielkości przedstawiciel swej rodziny po tygrysie i lwie, największy zaś na półkuli zachodniej. Jego zasięg występowania rozciąga się od południowego zachodu USA i Meksyku przez Amerykę Środkową na południe do Paragwaju i północnej Argentyny.
Ten cętkowany kot fizycznie najbardziej przypomina lamparta, choć zazwyczaj jest większy i ma mocniejszą budowę, natomiast jego zachowanie i siedlisko upodabniają go bardziej do tygrysa. Preferuje gęsty las deszczowy, zajmuje jednak różnorodne siedliska, otwarte, jak i porosłe drzewami. Jest silnie związany z obecnością wody i, podobnie jak tygrys, uwielbia pływać. W znacznym stopniu wiedzie żywot samotnika, oportunistycznego drapieżcy tropiącego swe ofiary i urządzającego na nie zasadzki, zajmującego miejsce na szczycie łańcucha pokarmowego. Jest też gatunkiem zwornikowym, odgrywając istotną rolę w stabilizacji ekosystemu i regulacji populacji zwierząt, na które poluje. Cechuje się wyjątkowo silnym ugryzieniem, nawet w porównaniu z innymi wielkimi kotami. Pozwala mu ono na dziurawienie płyt kostnych opancerzonych gadów i na stosowanie niezwykłej metody zabijania: gryzie zdobycz bezpośrednio w czaszkę pomiędzy oczami, by śmiertelne ugryzienie dosięgnęło mózgu.
Należy do gatunków bliskich zagrożenia wyginięciem (near threatened – NT). Jego liczebność obniża się. Zagraża mu fragmentacja środowiska jego życia. Handel międzynarodowy jaguarami bądź częściami ich ciał jest zakazany. Jednak kot nadal często pada ofiarą człowieka, zwłaszcza na tle konfliktów z farmerami w Ameryce Południowej. Choć zasięg jego występowania uległ zmniejszeniu, wciąż jest znaczny. W związku ze swym historycznym zasięgiem jaguar odgrywa znaczące role w mitologiach licznych rdzennych mieszkańców Ameryki, włączając w to Majów i Azteków.

Obecnie jaguar żyje tylko na kontynentach amerykańskich, ale pochodzi od kotów Starego Świata. Jaguar i jego najbliższy krewny, podobnie cętkowany lampart, mają wspólnego przodka zasiedlającego Azję 2 miliony lat temu. We wczesnym plejstocenie prekursorzy współczesnych jaguarów przekroczyli Beringię, pomost lądowy istniejący w miejscu dzisiejszej Cieśniny Beringa, łączący Azję z Ameryką Północną. Przodkowie jaguarów posuwali się następnie na południe w kierunku Ameryki Środkowej i Południowej, żywiąc się jeleniami i innymi trawożercami, których wielkie stada zamieszkiwały kontynent.

[Jakob Iwan Wereszczyński-Bagrat]

Lampart

Lampart, pantera, leopard (Panthera pardus) to gatunek ssaka z rodziny kotowatych (Felidae). Czwarty pod względem wielkości kot świata (po tygrysie, lwie i jaguarze).
Lampart to średniej wielkości kot, posiada okrągłe uszy osadzone na głowie o krótkim pysku. Szerokie łapy wyposażone są w ostre pazury.

Sierść jest błyszcząca, na grzbiecie i bokach usiana ciemnymi plamami o wielkości grochu albo orzecha. Plamy te układają się w rozetki bez plamek w środku. Jest to istotna cecha w rozpoznawaniu różnicy między lampartem (panterą) a jaguarem amerykańskim, gdyż jaguar w środku tych plam posiada dwie, czasem trzy plamki.
Pantery żyjące w lasach są mniejsze od tych, które żyją na sawannach. Różnią się też ubarwieniem. Koty zamieszkujące tereny otwarte mają jaśniejsze i rzadziej rozmieszczone cętki.
Oprócz osobników cętkowanych spotyka się również osobniki melanistyczne, tzw. czarne pantery. Swoją barwę zawdzięczają większej ilości pigmentu (melaniny). Przy dobrym świetle można zauważyć charakterystyczne cętki.

Czarna pantera

Występuje w całej Afryce (z wyjątkiem pustyń) oraz południowej i środkowej Azji. Zamieszkuje wilgotne, zwarte lasy i suchą sawannę, tereny górzyste i równiny.
Zanzibar – wytępiony
Azja Mniejsza – prawdopodobnie wytępiony
wyspa Samos – wytępiony
Bliski Wschód
Afganistan, Zakaukazie, Przedkaukazie po rzeki Kubań i Terek Rosyjski Daleki Wschód po Amur – wytępiony poza Krajem Nadmorskim
Chiny, Indochiny, południowa Azja Centralna
subkontynent indyjski wraz z Cejlonem
Jawa i Sumatra
W plejstocenie lamparty żyły również w Europie. W Polsce skamieniałości lamparta odkryto w Jaskini na Biśniku.

[Jakob Iwan Wereszczyński-Bagrat]

Irbis

Irbis (Panthera uncia) to gatunek drapieżnego ssaka z rodziny kotowatych (Felidae), występujący na terenach Azji Środkowej.
Żyje w Himalajach i na Wyżynie Tybetańskiej oraz środkowej Azji. Zamieszkuje stepy, lasy i góry do 6 000 m n.p.m. w lecie i ok. 600 m n.p.m. w zimie. Zwykle przebywa nad granicą lasu.
Ma krępe, dość krótkie łapy i długi, gruby ogon. Głowa i tułów mierzą 100-130 cm, ogon 80-100 cm. Irbis waży 25-75 kg. Na białokremowej lub szarawej na grzbiecie i białej na brzuchu sierści widnieją czarne lub ciemnobrunatne rozetki i plamy. Długie i gęste futro doskonale kamufluje zwierzę.
Aktywny w ciągu dnia oraz o zmierzchu. W poszukiwaniu zdobyczy przemierza terytorium łowieckie po stałych ścieżkach. Jest bardzo czujny i ostrożny. Żyje samotnie, jedynie w okresie godowym obserwowany bywa w parach.
Po ciąży trwającej 90-100 dni rodzi się 2-3, rzadko 5 młodych. Z matką przebywają do 1 roku, dojrzałość płciową osiągają w wieku dwóch lat (w niewoli, na wolności zapewne później). Młode rodzą się w jaskiniach lub szczelinach skalnych, które są wyściełane sierścią matki.

[Jakob Iwan Wereszczyński-Bagrat]

Żyrafa

Żyrafa (Giraffa camelopardalis) – afrykański ssak parzystokopytny z rodziny żyrafowatych, najwyższe zwierzę lądowe i największy z przeżuwaczy żyjących w czasach nowożytnych. Jego epitet gatunkowy odnosi się do przypominającego wielbłąda wyglądu i łat na futrze, właściwych lampartowi (leopardowi, Panthera pardus). Gatunek ten wyróżnia się bardzo długą szyją, osiąga 5-6 m wysokości i masę (średnio) 1600 kg w przypadku samców i 830 kg w przypadku samic. Jego najbliższym żyjącym krewnym jest okapi. Bazując na wzorze ubarwienia wyróżnia się 9 podgatunków.

Żyrafy występują od Czadu na północy do RPA na południu, oraz od Nigru na zachodzie do Somalii na wschodzie. Zasięg występowania żyrafy jest nieciągły, a niektóre populacje izolowane od siebie. Zwierzę zasiedla zazwyczaj sawanny, tereny trawiaste i otwarte lesiste. Główne źródło pożywienia żyrafy to liście akacji, rosnące na wysokości niedostępnej dla większości roślinożerców. Na żyrafy polują lwy. Młode padają też ofiarami lampartów, hien cętkowanych i likaonów. Osobniki dorosłe nie tworzą silnych więzi społecznych, choć gromadzą się w luźnych grupkach, gdy przemieszczają się w tym samym kierunku. Samce tworzą hierarchię społeczną ustanawianą poprzez necking, czyli walkę na uderzenia szyjami. Dominujący samiec zdobywa dostęp do płci przeciwnej, jednakże nie bierze udziału w wychowywaniu potomstwa.

Zwierzę intrygowało różne kultury, i starożytne, i współczesne, z uwagi na swój charakterystyczny wygląd. Często przedstawiano je na rysunkach, w książkach i kreskówkach. Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody przyznała mu status gatunku najmniejszej troski (ang. least concern) w licznych częściach swego dawniejszego zasięgu występowania, choć niektóre podgatunki klasyfikowane są jako zagrożone (ang. endangered). Niemniej ssak spotykany jest w licznych parkach narodowych i rezerwatach.

[Jakob Iwan Wereszczyński-Bagrat]

Żyrafa kenijska

Żyrafa kenijska, zwana również żyrafą masajską (Giraffa camelopardalis tippelskirchi) to podgatunek żyrafy parzystokopytny ssaka roślinożernego oraz najwyższy gatunek z obecnie żyjących ssaków lądowych. Zamieszkuje afrykańskie sawanny południowej Kenii oraz niemal całej Tanzanii. W Kenii zamieszkuje parki: Masai Mara, Amboseli oraz Tsavo West.
Wyróżniają się od innych podgatunków żyraf nieregularnymi plamkami na całym ciele. Mają krótki pęk włosów na końcu ogona. Żyrafy te posiadają dwa krótkie rogi na czubku głowy, jednakże wyrostki kostne czaszki na głowach samców sprawiają wrażenie jakby było ich pięć. Te krótkie rogi są kośćmi, pokrytymi cienką warstwą skóry. Plamki na ciele dominującego samca w stadzie wydają się być ciemniejsze niż pozostałych osobników.
Dorosłe samce osiągają wysokość dochodzącą do 5,5 metra wysokości, aczkolwiek zarejestrowano osobniki, których wysokość osiągała nawet 6,5 m wzrostu. Samice natomiast osiągają wysokość nieco mniejszą, dochodzącą do ok. 5 m wysokości. Zarówno ich nogi jak i szyją osiągają długość ok. 2m. Serce tych żyraf waży ok. 12 kg. Dorosłe żyrafy ważą: do 2 ton – samce i około 1 tony – samice.
Spędzają od 16 do 20 godzin dziennie na pożywianiu się. Skubią liście, gałązki, korę, kwiaty i owoce ponad 60 gatunków roślin, przede wszystkim akacji. Potrafią obejść się bez wody przez kilka miesięcy, jeżeli mają tylko co dostęp do świeżego pożywienia.
Nie ma wyraźnego okresu rozrodczego dla tego podgatunku żyraf, a samice mogą zajść w ciążę, która trwa ok. 14 miesięcy, już w wieku 4 lat. Poród odbywa się w pozycji stojącej i trwa zwykle od 2 do 6 godzin. Ponad połowa młodych ginie w pierwszych miesiącach życia, padając ofiarą drapieżników. Matki starają się chronić młode atakując napastników, głównie lwy czy hieny, ostrymi racicami. Takie kopnięcie jest na tyle silne, iż może doprowadzić do zmiażdżenia czaszki lwa lub roztrzaskania kręgosłupa.

[Jakob Iwan Wereszczyński-Bagrat]

Żyrafa Rothschilda

Żyrafa Rothschilda, zwana również żyrafą Baringo (od jeziora Baringo) (Giraffa camelopardalis rothschildi) to podgatunek żyrafy, parzystokopytnego ssaka roślinożernego, najwyższego gatunku z obecnie żyjących ssaków lądowych. Jest drugim z najbardziej zagrożonych podgatunków żyraf z liczbą osobników szacowaną na kilkaset. Nazwano ją tak od brytyjskiego zoologa Waltera Rothschilda.
Obecnie wszystkie osobniki zamieszkujące na wolności występują na obszarach chronionych w Kenii i Ugandzie, m.in. w: Parku Narodowym Jeziora Nakuru, Parku Narodowym Murchison Falls. Niektóre źródła podają również jako obszar występowania południowy Sudan.

Żyrafy te mają zarysowane ostro nieregularne plamy na całym ciele, o brzegach mniej postrzępionych niż żyrafa kenijska. Plamy są widoczne na kremowym tle. Plamy na ciele dorosłych osobników są ciemniejsze. Wyróżniają się posiadaniem pięciu krótkich rogów na czubku głowy, zamiast dwóch (jak u większości żyraf), a także posiadaniem białych nóg (bez plam) od kolan w dół. Oprócz dwóch rogów pozostałe jest trudno wypatrzeć. Dwa z nich są wypukłościami głowy za uszami, a trzeci widoczny na środku czoła.
Dorosłe samce osiągają wysokość dochodzącą do 6 metrów wysokości i są jednymi z najwyższych podgatunków żyraf. Młoda żyrafa (samiec) po urodzeniu mierzy ok. 1,9 metra wysokości, a młoda samica 1,8 m. Wszystkie żyrafy mają długie i elastyczne języki.

[Jakob Iwan Wereszczyński-Bagrat]

Okapi

Okapi (Okapia johnstoni) – gatunek ssaka z rodziny żyrafowatych zamieszkujący centralną Afrykę. Mimo że ma pręgi przypominające futro zebry, jest najbliżej spokrewniony z żyrafą. Zamieszkując wyłącznie lasy Ituri usytuowane na północnym wschodzie Demokratycznej Republiki Konga.
Okapi zamieszkują bardzo ograniczone terytorium dżungli Afryki Środkowotropikalnej w Kongo. Preferują tereny na wysokości 500-1000 m n.p.m., ale wspinają się nawet powyżej górnej granicy lasu. Ich zasięg występowania jest ograniczony reglem górnym w lasach w kierunku wschodnim, lasami bagiennymi poniżej 500 m n.p.m. na zachód, sawannami Sahelu (Sudan) na północy i otwartymi lasami na południu. Okapi są najpospolitsze na obszarach Wamba i Epulu.

Okapi w biegu

Okapi mają ciemne grzbiety i poziome, białe pręgi na przednich i tylnych kończynach, upodabniające je z daleka do zebr. Kształt ciała jest podobny do żyrafy, z tym że okapi ma znacznie krótszą szyję. Obydwa gatunki mają bardzo długie (około. 35 cm), giętkie, niebieskie języki, których używają by zerwać liście i pąki z drzew. Język jest wystarczająco długi, by zwierzę mogło umyć swoje powieki i czyścić uszy. Okapi jest jednym z niewielu ssaków, które mogą lizać swoje własne uszy. Samce okapi mają krótkie, pokryte skórą różki. Posiadają duże uszy, które pomagają im wykryć ich największego wroga - lamparta.
Okapi osiągają 1,9 do 2,5 m długości i 1,5 do 2,0 m wysokości w kłębie. Ogon ma długość 30 do 42 cm. Ich waga mieści się w granicach 200 do 270 kg. Samce są większe od samic.

Matka z młodym

[Jakob Iwan Wereszczyński-Bagrat]

Słoń afrykański

Słoń afrykański (Loxodonta africana) to gatunek ssaka z rodziny słoniowatych, największe współcześnie żyjące zwierzę lądowe. Wcześniej uznawany za jeden gatunek wraz z afrykańskim słoniem leśnym (Loxodonta cyclotis). Zwierzę stadne, zamieszkuje afrykańską sawannę, lasy i stepy od południowych krańców Sahary po Namibię, północną Botswanę i północną część Afryki. W starożytności wykorzystywane jako zwierzęta bojowe.

Samice i młode słonie żyją w stadzie pod przewodnictwem dorosłej samicy, z którą każdy z członków rodziny jest spokrewniony. Młode samce przeganiane są ze stada, kiedy tylko osiągną dojrzałość płciową. Zbierają się później, aby prowadzić życie w grupie kawalerów. Dorosłe samce żyją samotnie, dostęp do stada mają tylko przez krótki czas, kiedy samica znajduje się w okresie rui. Pokonując nawet olbrzymie odległości, stada nie oddalają się od wody. Słonie nie tylko piją chętnie, ale również uwielbiają się kąpać, najlepiej każdego wieczoru. Po kąpieli słonie obsypują swoją wilgotną skórę piaskiem. Powstała w ten sposób warstwa kurzu i błota pomaga im chronić się przed atakami gryzących owadów.

Jeśli słonie stracą ze sobą kontakt wzrokowy w buszu, dają znać o sobie przy pomocy głębokich, chrapliwych odgłosów. Pochodzą one z nosa, gardła i trąby. Kiedy tylko słoń dostrzeże niebezpieczeństwo, informuje o tym swoich towarzyszy nagle milknąc.
Konflikty między pojedynczymi osobnikami rozstrzygane są na ogół w sposób pokojowy. Zwierzę stojące niżej w hierarchii stada ustępuje zazwyczaj stojącemu wyżej, kiedy tylko dostrzeże, że ten wykonuje niebezpieczne gesty, takie jak zwijanie trąby czy wzbijanie tumanów kurzu. W takich chwilach można też usłyszeć charakterystyczne dla słoni trąbienie. Gesty te wykonywane są także dla odstraszenia przeciwnika.

Wielkość:
Wysokość: samiec – od 3 do 4,2 m, samica od 2,2 do 2,6 m
Długość: samiec – od 6 do 7,5 m, samica – od 4,9 do 6,2 m
Masa ciała: samiec – od 4000 do 6000 kg, samica – od 2100 do 3200 kg
Długość ciosów: do 3 m
Masa ciosów: od 30 do 42 kg