Handel i edukacja w Krakowie.

Handel i edukacja w Krakowie.

Postprzez Jan Lubomirski-Dostojewski » 13 lut 2015, 19:07

Istotne miejsce wśród krakowskich szkół średniowiecznych niewątpliwie zajmowała szkoła katedralna (zamkowa). Działała ona od 1150 r. przy kościele zamkowym. Była to wówczas najlepsza polska uczelnia przed założeniem uniwersytetu. W szkole katedralnej uczyło się przede wszystkim artes („sztuk”): gramatyki, retoryki, arytmetyki i muzyki; nauki Katechizmu Kanizjusza, Historii Sulpicjusza Sewera oraz ministrantury i kalendarza liturgicznego. Program seminarium zakładał znajomość gramatyki (warunek przyjęcia), kładziono nacisk na naukę łaciny.
Obrazek


Studium Generale


Jednak najsławniejszą szkołą była Akademia Krakowska [Studium Generale] ufundowana przez Kazimierza Wielkiego. Według słów aktu erekcyjnego z dnia 12 maja 1364 roku uczelnią powołano, by „wydawała dojrzałością rady znakomitych”. Celem tego uniwersytetu była przede wszystkim służba państwu, zwłaszcza w dziedzinie prawa i dyplomacji. Statut Kazimierzowskiej Wszechnicy oparty był na wzorach uniwersytetów włoskich, zwłaszcza Padwy i Bolonii. Według decyzji papieskiej biskup krakowski miał zatwierdzać stopnie doktorów i mistrzów na jednym z trzech fakultetów: prawniczym, lekarskim i filozoficznym. Nie było jeszcze wówczas wydziału teologicznego. Po śmierci założyciela Uniwersytet nie rozwinął się szerzej. Dopiero Jadwiga wraz z mężem, Władysławem Jagiełło, postanowiła go odnowić. Uzyskano zgodę na otwarcie wydziału teologicznego w 1397 roku, co równało Uniwersytet z innymi szkołami wyższymi Europy. Jadwiga umierając w roku 1399, zapisała swój osobisty majątek na cele uniwersytetu.
Obrazek

Wykonawcą testamentu królowej Jadwigi był Władysław Jagiełło. Jego przywilej, nawiązujący wyraźnie do przywileju Kazimierza Wielkiego, przewidywał, że w odnowionym uniwersytecie będą cztery wydziały: teologiczny, prawa, medyczny i sztuk wyzwolonych, czyli filozoficzny. W przeciwieństwie do uniwersytetu kazimierzowskiego, w którym kluczową pozycją zajmował wydział prawa, główną rolę odtąd, aż do końca XVIII wieku, odgrywać bedzie wydział teologiczny. Wydział sztuk wyzwolonych stanie się studium przygotowawczym do nauki na jednym z trzech pozostałych wydziałów, kształcić będzie też nauczycieli oraz tych, którzy myślą o innej karierze niż uniwersytecka.


Wprowadzono paryski ustrój uniwersytetu. Nie do studentów, lecz do profesorów należeć ma wybór rektora i dziekanów. Studenci powinni w zasadzie mieszkać w bursach, a od profesorów oczekuje się, że zamieszkają wspólnie w kolegiach.

Szkolnictwo Parafialne


Pod koniec średniowiecza w Krakowie panował rozkwit szkolnictwa parafialnego. Istniało wówczas oprócz szkoły katedralnej 11 szkół: Mariacka, św. Anny, św. Szczepana, Wszystkich świętych, św. Ducha oraz znajdujące się poza murami miasta: św. Floriana, św. Mikołaja, Zwierzyniecka, Bożego Ciała na Kazimierzu, Skałka oraz św. Jakuba.
Obrazek




Handel w Średniowieczu

Nadanie nowego prawa lokacyjnego dla Krakowa, przez Bolesława Wstydliwego w roku 1257 było momentem przełomowym dla historii rzemiosła i miasta. Tym samym była to wyśmienita okazja do przyciągnięcia do Krakowa, kupców i rzemieślników z całej Europy oraz powstania pierwszych zorganizowanych cechów rękodzielniczych, w tym najstarszego - z zachowanym do dziś pierwotnym statutem z 1377 roku – cechu kuśnierzy. Obszarami koncentracji wytwórców i ich warsztatów stały się przede wszystkim: Wzgórze Wawelskie oraz osada targowa w okolicy kościołów oo. Dominikanów i Wszystkich Świętych. średniowieczny Kraków stał się jednym z najważniejszych centrów w handlu suknem na terenie państwa polskiego. Zaopatrywał w tkaniny głównie mieszkańców Małopolski, handel dotyczył przede wszystkim towarów sprowadzanych z zachodu i północy. W dokumencie lokacyjnym Bolesław Wstydliwy zobowiązał się do wybudowania kramów sukienniczych, z dzierżawy których 5/6 zysku miało przypadać samemu władcy, a 1/6 wójtowi. Pierwsze wzmianki o cechu tkaczy zajmujących się sukiennictwem i płóciennictwem pochodzą z 1319 roku.


Kraków stał się również bardzo ważnym punktem handlu zbożowego i solnego (powstanie targu solnego w rynku w 1343 r.), a oprócz tego ważnym ośrodkiem handlu ołowiem ze Sławkowa i Olkusza.

Ilość cechów zwiększała się z biegiem czasu. Wyłaniały się nowe rzemiosła, przekształcały stare, inne jako zbyteczne zanikały.
Obrazek
Herbu Wąż
Pułkownik w Szeregach Płockiego Pułku

Obrazek



Avatar użytkownika
Wojski
Wojski
 
Posty: 1187
Dołączył(a): 29 gru 2014, 14:35
Medale: 2
Medal 100 lat niepodległości (1) Gwiazda Ukrainy (1)
Stopień: Chorąży
Gadu-Gadu: 53925068

kuchnie na wymiar kalwaria zebrzydowska

Powrót do Kraków

Kto przegląda forum

Użytkownicy przeglądający ten dział: Brak zidentyfikowanych użytkowników i 2 gości