Zamek w Krupem **

[Jakob Iwan Wereszczyński-Bagrat]

Zamek w Krupem

[Jakob Iwan Wereszczyński-Bagrat]

Zamek w Krupem

Zamek w Krupem – leżący przy drodze z Chełma do Krasnegostawu, przez współczesnych zwany fortecą, wznoszono od początku w. XVI przynajmniej do pierwszej połowy XVII stulecia.
Zespół zamkowy składał się z głównej siedziby i podzamcza.Główna część zamku wzniesiona na planie kwadratu otoczona była wewnętrzną fosą; podzamcze chroniły okalające je mury z bastejami, mokradła i stawy. W pierwszym etapie rozbudowy powstało skrzydło północno-zachodnie. Budowla zwieńczona attyką miała arkadową galerię na obu kondygnacjach; na parterze z kamiennymi półkolumnami, na piętrze ceglanymi filarami. W tej części zamku znajdowały się pomieszczenia reprezentacyjne. Część mieszkalna urządzona została w przylegającej baszcie zachodniej. Skrzydło południowo-zachodnie – zamykające wewnętrzny dziedziniec – zbudowano w latach 1604–1608. Były tam pomieszczenia gospodarcze na parterze, a na piętrze izba stołowa, sale i pokoje przestrzenne. Również to skrzydło zwieńczone było attyką. Elewację wykonano w technice sgraffitowej, chronił ją gzyms kordonowy. Okna w boniowanych obramieniach rozmieszczono rytmicznie.
Do zamku prowadził most zwodzony; przez bramę wchodziło się na duży dziedziniec. Całość budowli miał charakter obronny z bastejami w narożach czworokątnego założenia. Baszta bramna z oknami strzelniczymi mieściła na piętrze sklepione pomieszczenie mieszkalne dla straży. Nad bramą wjazdową widniał Jastrzębiec, herb Zborowskich. W podzamczu mieszkała służba i rzemieślnicy, były tam też stajnie.
W roku 1492 Jerzy Krupski herbu Korczak wystawił pierwotnie niewielki zamek. Następnym właścicielem był Samuel Zborowski herbu Jastrzębiec. oraz jego potomkowie - Gnoińscy. Zborowski otoczył zamek murem kurtynowym z drewnianymi gankami strzelniczymi. Wiadomo że zamek miał wtedy 4 baszty ozdobione herbem Jastrzębiec oraz wieżę bramną. Dodatkowo zamku broniła fosa, rozlewiska i most zwodzony. W roku 1577 Krupe przeszło na własność Pawła Orzechowskiego, kasztelana chełmskiego, który przejąwszy zamek na własność przystąpił do jego rozbudowy nadając budowli renesansowy kształt.
Po roku 1644 zamek zmieniał często właścicieli nie ominęły go klęski najazdów i pożarów.
ok. 1656 r zniszczony przez Szwedów,
w roku 1665 r pożar niszczy mury, spłonęła cała zabudowa gospodarcza zamku,
w roku 1670 r. - z ruin zamek podnieśli dopiero następni właściciele - Reyowie (potomkowie Mikołaja Reya).

[Jakob Iwan Wereszczyński-Bagrat]

Na zamku w Krupem stacjonują:

- 4 Pułk Jazdy rodu Wereszczyńskich:

- 1 Chorągiew Kozacka rodu Wereszczyńskich
- 2 Chorągiew Kozacka rodu Wereszczyńskich
- 3 Chorągiew Kozacka rodu Wereszczyńskich
- 1 Chorągiew Tatarska rodu Wereszczyńskich
- 2 Chorągiew Tatarska rodu Wereszczyńskich
- 1 Chorągiew Wołoska rodu Wereszczyńskich