Wykład I - Wprowadzenie

Wykład I - Wprowadzenie

Postprzez Hieronim Sieniawski » 21 lut 2016, 17:06

Wykład I - Wprowadzenie
Autor: Hieronim Sieniawski


I. WSTĘP
Wiedza o kulturze i sztuce to klucz do poznania istoty człowieczeństwa, tego co odróżnia nas od zwierząt. Studia na tym wydziale mają właśnie przybliżyć żakom owe zawiłości oraz zapoznać studentów z najważniejszymi dziełami, prądami myślowymi oraz tendencjami, które wpłynęły na dzieje świata i nadal kształtują umysły kolejnych pokoleń odbiorców kultury.

II. PODSTAWOWE POJĘCIA
Najważniejszym pojęciem, które definiuje zakres naszych zainteresowania jest termin kultura, czyli ogół wytworów ludzkich. Ta z kolei dzieli się na materialną oraz duchową. Kultura materialna to namacalne wytwory rąk ludzkich, natomiast kulturę symboliczną stanowi myśl człowiecza (filozofia, obyczaje, tradycja, religia, język), uniwersalne pojęcia (estetyka, piękno, brzydota, zło, dobro) oraz dzieła oparte na konwencjach, które odczytać mogą jedynie osoby cechujące się świadomością kulturową oraz znajomością dorobku artystycznego ludzkości (literatura, poezja, dzieła plastyczne, muzyka, teatr).

Sztuka to węższy termin, na który składa się proces twórczy oraz samo dzieło, posiadające walory artystyczne. Sztuka pierwotnie powstała jako element towarzyszący praktyk religijnych, jednak z biegiem czasu uniezależniła się. Dzieło sztuki, prócz wartości estetycznych i wizualnych powinno oddziaływać na wrażliwość odbiorcy oraz jego emocje.

Pojęcia uniwersalne, które zawsze określają tożsame zjawiska mogą różnić się w sposobie ich postrzegania w zależności od kultury oraz epoki. Najczęściej opierają się one na zasadzie przeciwieństwa dualistycznego (opozycja piękno-brzydota).

III. PERIODYZACJA EPOK W DZIEJACH KULTURY EUROPEJSKIEJ
Historycy kultury w dziejach Europy wyróżniają następujące epoki:
1) prehistoria;
2) starożytność (XXX p.n.e.-V w.);
3) średniowiecze (V-XV w.);
4) renesans (XV-XVI w.);
5) barok (XVI-XVII w.);
6) oświecenie (XVIII w.).

Epoki w dziejach kultury polskiej kształtowały się nieco inaczej, jeśli chodzi o umowne ramy czasowe:
1) prehistoria;
2) starożytność (do X w.);
3) średniowiecze (X-XV w.);
4) renesans (XVI-XVI/XVII w.);
5) barok (XVII-XVIII w.);
6) oświecenie (XVIII w.).

Eksperci zauważają, iż najważniejsze ideały są ważne dla myślicieli oraz artystów co drugiej epoki:
* starożytność-renesans-oświecenie (rozum, antropocentryzm, racjonalność);
* średniowiecze-barok (wiara, teocentryzm, irracjonalność).

IV. PRAWIDŁOWE POSTRZEGANIE DZIEŁ SZTUKI
Na autora tworzące dzieło wypływa wiele czynników, które ostatecznie kształtują wymowę efektu jego pracy. Tym bardziej badacz powinien pochylić się nad kontekstami, ponieważ bez nich właściwe odczytanie i interpretacja dzieła nie są możliwe.

V. PERSONIFIKACJE, ALEGORIE I SYMBOLE
Kultura tutaj zgłębiana nosi miano duchowej, więc opartej na pewnych znakach, które prócz powierzchownej zrozumienia należy interpretować głębiej.

Symbol to znak o jednym znaczeniu dosłownym oraz wielu ukrytych (morze - bezkres, wolność, natura, siła, ogrom, chaos). Alegorię natomiast powinno się postrzegać jednoznacznie, ponieważ odnosi się ona do powszechnie utrwalonych w kulturze pojęć abstrakcyjnych (bogini Atena - mądrość).

Warto w tym miejscu wspomnieć o personifikacji (uosobieniu) sztuki. Starożytni postrzegali każdą dziedzinę sztuki jako osobną muzę, które należały do orszaku Apolla. Wszystkie pozostawały tak samo ważne, ponieważ każda dziedzina wnosiła do sztuki pewną wartość, a wszystkie razem tworzyły pełną całość.

Muzy olimpijskie (grupa podstawowych dziewięciu muz antycznej Grecji):
* Kaliope – poezja epicka oraz filozofia i retoryka, przedstawiano ją z tabliczką i rylcem;
* Klio - historia, przedstawiano ją ze zwojem papirusu;
* Erato – poezja miłosna, przedstawiano ją z kitarą;
* Euterpe – poezja liryczna, gra na flecie, przedstawiano ją z aulosem;
* Melpomene – tragedia i śpiew, przedstawiano ją z maską tragiczną;
* Polihymnia – muza pieśni, poezja chóralna, pantomima, przedstawiano ją zawsze głęboko zamyśloną;
* Talia – komedia, przedstawiano ją z maską komiczną;
* Terpsychora – taniec, przedstawiano ją z lirą i plektronem;
* Urania - astronomia i geometria, przedstawiano ją z cyrklem i kulą nieba (gwiezdnym globusem).

Obrazek
Muzy tańczące z Apollinem Baldassare Peruzzi
/-/bp. Hieronim Sieniawski



Zmarły
 
Posty: 791
Dołączył(a): 26 sty 2016, 21:41
Medale: 2
Order Zasługi RON V (1) Order Zasługi RON VI (1)

kuchnie na wymiar kalwaria zebrzydowska

Powrót do Sztuka

Kto przegląda forum

Użytkownicy przeglądający ten dział: Brak zidentyfikowanych użytkowników i 1 gość