Twierdza MielnikHistoria ZamkuPierwsze wzmianki o zamku w Mielniku pojawiają się dopiero w nielicznych źródłach z XIV. Najwcześniejsza wzmianka pochodzi z 1379 roku i sporządził ją kronikarz krzyżacki Wigand z Marburga, który wspomniał w XX rozdziale swojej kroniki o próbie oblężenia grodu w czasie powrotu Krzyżaków z łupieżczej rejzy na ziemie litewskie:
Jesienią 1379 roku Teodoryk von Elner komtur Bałgi w środę przed Świętym Dominikiem stanął nad rzeką Nur (Narew?, Nurzec?) i stamtąd spustoszył Brześć i Kamieniec. Posłał także brata Johana Schönefeld i Arnolda Burgeln w stu ludzi do Drohiczyna, powracają na Mielnik na rozkaz dowódcy, który wszystkim był się zalecił, aby się dobrze na ostrożności mieli. Potem w czwartek Teodoryk de Elner przeszedł z wielkim orszakiem przez nieostrzeżoną krainę Drohiczyna, na oblężenie zamku w Mielniku, posłał przodem dwóch braci i potem udał się do Ziemi kamienieckiej, którą spustoszył nad rzeką Bug i powrócił pod zamek w Mielniku. Komtur przeprowadził swoje konie przez bród i powrócił do domu"
W 1382 roku, a także na mocy decyzji Władysława Jagiełły w 1391 roku, gród przejął książę mazowiecki Janusz I Starszy jako wiano swojej żony Danuty Anny. Jak wynika ze wspomnianej decyzji w której napisano "terram nostram Drohiczensen, Melnyk, Surasz, Byelsko ac omnibus villis in eisdem districtubus" zamek był centrum administracyjnym dla najbliższej okolicy. Przed 1420 rokiem prawdopodobnie książę Witold ufundował w dolnej części zamku katolicki kościół pw. Bożego Ciała, Wniebowzięcia NMP, św. Mikołaja i Wszystkich Świętych. Charakter obronny dolnej części zamku nadano prawdopodobnie dopiero w XV wieku, być może w czasów posiadania go w latach 1430-1444 przez księcia mazowieckiego Bolesława IV warszawskiego, od którego zamek kupił król Kazimierz IV Jagiellończyk. Powstał wtedy wał drewniano-ziemny o grubości około 3 metrów na kamiennej ławie z wieżą od strony północnej. Na pozostałościach tego wału znajduje się obecnie wschodnia część kościoła św. Trójcy. Zamek górny znajdował się od zachodu w wyższej partii góry i jego głównym budynkiem była kamienica wyposażona w dwie baszty. Oba człony oddzielała wieża, w której znajdowały się wrota. W 1486 roku na zamku przebywał Kazimierz Jagiellończyk, a 18 września 1501 roku w oczekiwaniu na koronę polską przybył na zamek Aleksander Jagiellończyk na czele orszaku 1400 ludzi. 23 października na zamku podpisano Unię mielnicką między Królestwem Polskim i Wielkim Księstwem Litewskim, a w dniu 6 listopada król udał się do Krakowa na koronację. Aleksander przybywał też na zamku w 1503 i 1504 roku.
W 1506 roku na zamku na koronę polską oczekiwał Zygmunt Stary. Ponownie na zamku przebywał w 1513 roku i mieszkał w nim miesiąc. W czasach panowania Zygmunta Starego w latach 40. XVI wieku zamek przebudowano na rezydencję w stylu renesansowym, przedkładając cechy reprezentacyjne nad obronne. Pracami kierował być może starosta mielnicki Nikodem Janowicz Świecko herbu Dąbrowa. Wieża wjazdowa na zamek niski była murowana, a w części południowo-zachodniej zamku dolnego zbudowano dwukomorowy piec. W tym też okresie nadsypano plateau części wzgórza w kierunku północnym i wschodnim, poszerzając obszar zajmowany przez zamek dolny i niwelując starszy wał. W południowo-wschodniej części poszerzonego wzgórza powstał nowy dom zamkowy. Wieża na zamku górnym, pierwotnie miała trzy kondygnacje i wieżyczkę, ganek wychodzący na dziedziniec. Druga kondygnacja była połączona z dwoma wychodzącymi poza lico basztami. Na dziedzińcu znajdowało się więzienie określane jako "izba czarna". W 1545 na zamku więzieni w niej byli kniaziowie moskiewscy: Fiedor Owczyna, Jendrej Palecki, Michałko Oboleński. Po rozpoczęciu prac modernizacyjnych w izbie wielkiej wieży na zamku górnym umieszczono renesansowy piec kaflowy z dwiema wieżyczkami, wmontowano kasetonowy sufit i weneckie okna z herbami królewskimi, a do 1551 roku rozebrano baszty oraz wieżę drewnianą broniącą przejazdu z zamku niskiego na wysoki, na jej miejscu wzniesiono nowy murowany budynek mieszkalny.
Pomiędzy rokiem 1551 a 1560 zamek spłonął i pozostał z niego tylko kościół i wieża wjazdowa. W 1560 roku istniał już jednak na zamku dolnym nowy 3-izbowy dwór starosty Jarosza Koryckiego, jednak zamek nie odzyskał już później wcześniejszej rangi.
Kolejne zniszczenia miały miejsce w maju 1657 roku podczas potopu szwedzkiego, gdy wojska siedmiogrodzkie Jerzego II Rakoczego spaliły zamek, gotycki kościół na zamku dolnym i miasto. Po odbudowie kościoła zmieniono jego wezwanie na św. Trójcy jednak zamek pozostał już ruiną, na którego terenie znajdował się już tylko dwór starosty.Odbudowany według najnowszych prawideł sztuki wojennej przez nowego właścićiela starostę podlaskiego Maurycego Orańskiego.