Biblioteko-księgarnia miana „Labry” od labrów heraldycznych. Występować tu będą, nadzieję żywię, księgi mego autorstwa, jak y spod piór pozostałych twórców Rzplitej.
~~~
Galeria:
~ „Smoczysko Lauretańskie” ornamentum tutela. ~
~ Główne wejście do „Labrów”, najczęściej otwierane dla jej odwiedzających. ~
~ Więcej osoby Waszmości Arkadiusza Ooms. ~
~~~
Spis tworów, których wydanie jest zaplanowane:
Stan na dzień I Grudnia;
~ Zbiór Tomów „O naturze” ~ Tom III. | Bartolomeusz Kościuk
~ „Herby Zapomniane y Insze Szkiéłka” ~ Tom II | Herbarz o mniej znanych herbach, cot nawet tych, o których ślady w części pewnej zaginęły. | Bartolomeusz Kościuk
~ „Heraldica Hibernica” ~ Tom II | Herbarz Yrlandzki wydany słowyma polskiemy. | Bartolomeusz Kościuk
~~~
Spis tworów obecnie dostępnych:
Stan na dzień I Grudnia;
~ Zbiór Tomów „O naturze” ~ Tomy I, II. | Bartolomeusz Kościuk
~ Zbiór Tomów „Herby Zapomniane y Insze Szkiéłka” ~ Tom I. | Bartolomeusz Kościuk
~ Zbiór Tomów „Heraldica Hibernica” ~ Tom I. | Bartolomeusz Kościuk
~ „Collectionis Historiae Jarociń” ~ Zbiór dziejów Jarocina. | Bartolomeusz Kościuk
~~~
Wiadomości:
Stan na dzień XXIX Listopada;
I. Pragniemy ogłosić, iż wszelcy Waszmościowie, co pragną by Ich dzieła literackie Rzplita poznała, mogą liczyć na nasze wsparcie w postaci wydawania Ich utworów. Zainteresowanych prosimy o wysyłanie prywatnych listów (wiadomości) do Bartolomeusza Kościuka.
Tom I: „Logos, a ludzka niewiedza” „Niewiedza poetów y mędrców”
Autor tekstu: Heraklit z Efezu
Autor wydania: Bartolomeusz Kościuk
Additamentum: Podziękowania dla nieznane/go/ej autor/a/ki za dokonanie przekładu na polszczyznę.
„Wstęp: Postać iońskiego filozofa”
~~~
Szanowni Czytelnicy y Czytelniczki zaciekawieni tytułem lektury, bądź w fascynacji filozofyą chorzy; pragnę ukazać Wam słowa mądre, lecz wpierw ich autora ~ Heraklita z Efezu.
Heraklit z Efezu (Ἡράκλειτος ὁ Ἐφέσιος ~ Herakleitos ho Ephesios) był Grekiem narodzonym roku, plus minusve, 540 przed początkiem Ery Chrystusowej. Twórczość jego poprzedzała okres Sokratesa y w zwyczaju miała przyjmować odcienie kosmologiczne, polityczne, oraz teologiczne.
Bytował od lat pierwych w mieście zowanym Efez, gdzie to zmarł roku circa 480 Pre Anno Domini. Sławę pozyskał z koncepcji zmiany jako środkowego aspektu świata, jedności przeciwieństw, czy Logosu ~ słowa, rozumu, zasady. Nadano mu miano ciemnego, a też płaczącego filozofa; ni przez mrok umysłu, a trudności w rozumowaniu jegoż dzieł, interpretacyi.
Pagina I
„Logos, a ludzka niewiedza ~ zbiór ocalałych zapisków”
~~~
[1] „Z tym logosem będącym zawsze nieobeznani są ludzie i przedtem, zanim go usłyszą, i wysłuchawszy pierwszy raz. Wszelkie bowiem rzeczy stają się według tego logosu, a oni podobni są do nieświadomych, doświadczając nawet słów i dzieł takich, jakie ja wykładam, zgodnie z naturą rozróżniając wszystko i tłumacząc, jak występuje. Przed innymi znów ludźmi ukryte jest to, co czynią na jawie, jak też zapominają o wszystkim, co śnili.”
[2] „Niepojętni słuchając są podobni do głuchych. Świadczy o nich powiedzenie: będąc tu są nieobecni.”
[3] „Wysłuchać nie potrafią ani wypowiedzieć się.”
[4] „Nie rozmyśla bowiem wielu ludzi o tych rzeczach, z którymi się styka, ani też ucząc się ich nie rozpoznaje, zawierzając własnym mniemaniom.”
[5] „Te ludzkie mniemania to zabawy dzieci.”
[6] „Toteż podążyć należy za tym, co wspólne, czyli powszechne. Logos jest bowiem powszechny, a wielu ludzi żyje, jakby miało swój własny rozsądek.”
Pgi. II
[7] „Zapominają, którędy droga prowadzi... Z czym wciąż najbardziej obcu;'ą (logosem wszystko ogarniającym), z tym nie są zgodni, a rzeczy, z którymi na co dzień się stykają, te dla nich wydają się obce... Nie należy tak postę-. pować i mówić, jakbyśmy byli w uśpieniu... Nie należy też tak jak dzieci rodziców (czyli bezmyślnie), jak nas nauczono.”
[8] „Dla czuwających świat jest jeden i wspólny, u śpiących- natomiast przemienia się we własny dla każdego.”
[9] „Głupi człowiek przy każdej wypowiedzi (logos) lubi czuć obawę.”
[10] „Psy bowiem szczekają na tego, kogo nie znają.”
Pgi. III
„Niewiedza poetów y mędrców ~ zbiór ocalałych zapisków”
~~~
[11] „Jakiż bowiem ich rozum albo serce? Zawierzają pieśniarzom ludowym i tłum biorą za nauczyciela, nie wiedząc, że wielu jest złych, dobrych zaś niewielu.”
[12] „Mylą się nawet ludzie w poznawaniu rzeczy jawnych, podobnie jak Homer, który przecież był mądrzejszy od wszystkich Hellenów. Jego to bowiem chłopcy, którzy wszy zabijali, zwiedli zapytując: Tcośmy widzieli i złapali, to wyrzuciliśmy; czego zaś nie widzieliśmy i nie złapaliśmy, czy to ze sobą nosimy?”
[13] „Homer zasługuje na wypędzenie z agonów poetyckich i obicie laską. I Archiloch podobnie.”
[14] „Nauczyciel wielu to Hezjod. Znają go jako wiedzącego wiele, a on dnia i nocy nie rozpoznał, które są przecież jednem.”
[15] „Rozległa erudycja władania rozumem nie uczy. Hezjoda bowiem by nauczyla i Pitagorasa, jako też Ksenofanesa i Hekatajosa.”
[16] „Pitagoras, syn Mnesarchesa, prowadził badania najwięcej ze wszystkich ludzi, a sporządziwszy z nich notatki przysporzył sobie mądrość, rozległą erudycję i oszukańczą sztukę.”
[17] „[ Pitagoras] przywódca oszustów.”
[18] „Jest to bardzo potrzebne, aby sędziami dla wielu byli mężowie miłujący mądrość.”
[19] „Ten, kto najbardziej doświadczony, poglądy błędne zna i dostrzega. Dike (Sprawiedliwość) zaś karać będzie sprawców i świadków fałszerstw.”
Pgi. IV
Data Wydania: XVII Sierpnia, Roku Pańskiego Miejsce Wydania: Wilno, Biblioteka~K. Labry
Principium: Zapisy starodawne z stronnictw narodu wszelkich.
Additamentum: W ymię Laury Buttler, niechaj Ci Boże jasnością Swą łezy suszy, a mi Twój głos zsyła.
„Przedmowa”
~~~
Czytelniku y Czytelniczko porywiwszy się na pogląd tejże księgi, zdać wpierw zmuszon, jak y pragnom, przedmowę.
Piękności heraldyki zapomniane ni bytują mej osobie tayemnicą, jak y w całości rozświetlałe mi nie zostają. Jednakowoż w wstręt do ych odszukiwania, a także w całości zmącania ni popadnę. Takoż ukazać bym pragnął herby rodowe, coto cieniem y pajęczynem się pokryły za skutek śmierci ych nośicieli, czy woyny karty prawne pożarłey.
Pagina I
„Secundum Alphabetum: A”
~~~
Adamowicz Odmiana Trąby
W polu srebrnem trzy trąby czarne okute złotem, złączone ustnikami na których zaćwieczone drzewo w barwach zwykłych, na którym takiż bocian. Klejnotem trzy pióra strusie. Labry srebrne srebrem podbite.
Herb dany Stanisuawowi Adamowiczowi z Powiatu Wileńskiego roku 1590 A.D.
~~~
Adamowicz Odmiana Leliwa
W polu czerwonem z prawej strzała srebrna, nad nią takiż półksiężyc na opak, z lewej takaż gwiazda. Klejnotem dwa srebrne skrzydła sępie nade hełmem bez korony. Labry czerwień srebrem podbita.
Herb dany ignotus homo Adamowicz roku 1599 A.D.
Pgi. II
Aleksandrowicz Małorosyjski
W polu dzielonem w skos lewy, błękit takiejż strony, purpura w prawo. Prawem takaż strzała srebrna w pionie na opak, w lewem serce czerwone, nad nim krzyż kawalerski złoty y ptak srebrny w lewo. Klejnotem niewiasta naga, płótnem srebrnem okrywayąca (się). Labry błękitne złotem podbite.
Herb dany ukraynskiey rodzinie Aleksandrowicz.
~~~
Allemani
Tarcza dwudzielna w słup, na niey z lewej, w dwudzielnym w pas w polu górnym, srebrnym dwie kule armatnie, w dolnym, srebrnym jedna. Prawem błękit okryty dwoma, złotymi skosami z prawey w lewo. Klejnotem panna w błękicie, dwie korony laurowe; w ręce prawey y we włosach złotych. Labry w pół dzielone; lewe czarne srebrem podbite; prawe w błękit podbiyane złotem.
Herb z indygenatu Włoskiego, zatwierdzonego XIX Kwietnia Roku Pańskiego 1566; w woli rodziny pierwey Alemani, ode Dominika tegoż nazwiska, cot stolnikiem Lubelskim się stanął. Rody ynsze prawem zgodne do herbu tegoż ~ Alamenus, Limanowski, Rudelewicz.
Pgi. III
Abstagen
W polu czarnem lew złoty, zza muru czerwonem, o rzędach trzech, wyściubiayący. Klejnotem kołpak czarny, bez korony z wyłogiem czerwonym y z sześcioma piórami kogucimi czarnymi y czerwonymi, na przemian. Labry czerwień czernem podbita.
Herb dany wedle praw nobilitacyi dla Abstagen Abtshagen.
~~~
Agryppa
W polu czerwonem krzyż srebrny równoramienny, sięgający brzegów tarczy, z łękawicą srebrną pod lewem ramieniem. Klejnotem pióro strusie jedno, srebrne. Labry czerwień, srebrem podbiyana.
Wiadomy z pieczęci wieku XVI.
Pgi. IV
Allan Alan, Allen
W tarczy ściętej w polu górnem błękitnym, pięcioramienna gwiazda złota pomiędzy dwiema muszlami srebrnemi, konchą ku górze; w polu zaś dolnem srebrnem rzeki dwie błękitne w poprzek jednej nad drugą. Klejnotem zawój skręcony z błękitnej i srebrnej materyi, na którym medal z wyobrażeniem psiej głowy. Labry błękit, srebrem podbite. Dewizą Triumpho morte tam vita.
Herb znany jako indygenat rodziny z Brytanyi (się) wywodzącej.
~~~
Axt
W polu błękitnem tarcza złota. Klejnotem maszt złoty z takąż chorągwią, na nim żagiel srebrny przyozdobiony czerwonym krzyżem, wydęty w prawo. Labry błękit, złotem podbite.
Herbownymi rodzina Axt ze Silesii.
Pgi. V
Awstacz
Na tarczy barwy czerwoney, głowa czarna łosia o rogu srebrnem, odbita w prawo. Klejnotem takież godło jakie tarcza trzyma. Labry czerwone, czerniem podbiyane.
Herb nazwą wdzięczny winien być protoplastowi rodu, to jest Eustachowi. Uczciwość godła jest ni pełna zważywszy na braki dokumentacy. Przez czarcie łby, jelenie poroża, aż do łosi heroldowie się zapisywali.
~~~
Arcopaeus
W polu błękitnem gałązka dębu srebrna z dwoma żołędziami barwy naturalnej, na końcu z różą srebrną. Klejnotem takoweż godło. Labry błękit, srebrem podbite.
Herb dany Eliaszowi Arcopaeusowi XXIV Lipca 1563 Roku Anno Domini, adoptowany przez Walentego Uberfelda, sekretarza Jego Królewskiey Moścyi.
Pgi. VI
Amandi Amando, Amend, Amandus
Tarcza w pas dzielona, na którey w polu górnem, srebrnem pół lwa koronowanego, złotego serce czerwone, płonące trzymając. Dół czerwony y trzy belki srebrne w poziom. Klejnotem godło górne. Labry czerwone, serbrem podbite.
Herbownymi Amandi, Amando, Amend.
~~~
Anzelieri
Polem barwy niewiadomey trzy głowy brodate stykające się brodami, w rosochę. Klejnotem korona. Labry niewiadome.
Herb dany doktorowi filozofyi i medycyny Alojzemu Anzelieri, wraz z hrabiowskim tytułem, pochodzenia z Wenetiae.
Pgi. VII
Arsłan
W polu barwy niewiadomej stylizowany potrójny liść barwy niewiadomey. Na prawo od niego, u podstawy, koło barwy niewiadomej; w lewo trzy koła takowe w słup. Klejnot niewiadomy. Labry niewiadome.
Roku 1525 A.D. wzmiankę zrodzono o protoplaście rodu Arsłanowiczów ~ Janibeku Tiuweszewiczu. Herbownymi Arsłanowicze, z krwi tatarskiey, książęcej.
~~~
Assanczuk Assanczukowicz
Polem barwy niewiadomej dwie belki w pas, z których górna dwa razy dłuższa od dolney, z zaćwieczonymi u końców w skos y skos lewy belkami. Klejnot niewiadomy. Labry niznane.
Z XV wieku pochodzące są pierwe wzmianki o rodzie Assanczukowiczów osiadłym na Litwie. Jego członkowie nosili przydomek Ułan, pochodzenie ych książęce, tatarskie. Herbowni zaś Assanczukowicze, Assanczuki.
Pgi. VIII
Data Wydania: XXVII Sierpnia, Roku Pańskiego Miejsce Wydania: Wilno, Biblioteka~K. Labry
Autor zbioru y herbów odwzorowania: Bartolomeusz Kościuk
Principium: Zapisy starodawne z stronnictw narodu Yrlandzkiego, przepysane y herby odtworzeniu poddane.
Additamentum: Herbowy wszelkiemu darować zadecydowano Polskie nazewnictwo, co by zacniey się czytało.
„Przedmowa”
~~~
Czytelniku y Czytelniczko porywiwszy się na pogląd tejże księgi, zdać wpierw zmuszon, jak y pragnom, przedmowę.
Yako żem Hybernicom zafascynowan, ukazać zechciałem narodowi Polskyemu heroldia Yrlandzkie. Jak rzekłem w additamentum z początku księgi, na wzgląd, yże łacina y poloniae wszechstronnieysze niżly angielska, czy celtycka mowa, tako spolszczyć ymiona herbów się ośmieliłem; są to one mymi wybrykami, takoż mą poradą jest stosowanie nazewnictwa właściwego pośród Yrlandzkiego ludu, jakoż ire od ang. Ireland znaczyć zwykło gniewnego.
Pagina I
„Secundum Alphabetum: A”
~~~
Aylward poloniae: Ayełard, Ayłart
W polu błękitnem złote gwiazdy w rogach, w skos z prawey w lewo; takież dwa księżyce w skos przeciwny. Na centrum tarczy złota lilya.
Herb rodu Aylward, pochodzenia anglo~saskiego, z początku Aighleart.
~~~
Avery poloniae: Awer, Awery
W polu czerwonem pas złoty w poziom y trzy kule takieyż barwy, dwie ponad, yedna w dół.
Herb rodu Avery, pochodzenia angielskiego, osiadli w prowincyi Ulster.
Pgi. II
Austin poloniae: Ostin, Astin
W polu czerwonem złota krokiew y trzy krzyże Boże takyeż barwy, dwa ponad, jeden pod.
Herb rodu Austin, pochodzenia anglo~normańskiego.
~~~
Mac Auley poloniae: Auli
Tarcza srebrna, na niey godło w czerwieni; takiż lew u dołu y dłonie w pion w kątach górnech.
Herb w woli rodu Mac Auley, z krwi szkocko~gaelickiey.
Pgi. III
Ashe poloniae: Aszka
W polu srebrnem krokiew czarna podwoyana.
Herb w państwie rodu Ashe, co znaczyć ma ten co bytuje pod jesionem.
~~~
Mac Afee poloniae: Afey
Tarcza w pas nebulą dzielona, góra błękit z mieczem ostrzem w dół, dołem złoto y okręt czerny.
Herb co przysługuye rodowi o naydawnieyszym rodowodzie gaelickim.
Pgi. IV
Armstrong poloniae: Krewkaręka
W tarczy czerwoney trzy ręce zbroyne w słup.
Herb rodów Traynor y Lavery poddany zanglszczeniu.
~~~
Mac Ardle poloniae: Ardel
W polu srebrnem pas błękitny, nad nim dwie głowy lwie w czerwieni, po bokach; pod niem takieyż barwy księżyc na opak, garbem w dół.
Herbownymi rodziny Ardell y Ardle.
Pgi. V
Mac Aleese poloniae: Aliż
Na tarczy barwy złotey krokiew podwayana, czerwona. W prawem rogu górnem czarny kwadrat.
Herb nazwą szlachetny, cot miłuyącego Krystusa znaczy. Rodem takaż nazwa herbu.
~~~
Adams poloniae: Adam
W polu barwy czerwoney trzy złote krzyże zdwoyone w trzy, w pyramidę na opak, w środek serce barwy takowey.
Herb rodowodu anglo~normańskiego, znaczenia syn Adama.
Pgi. VI
Abraham poloniae: Abraham
Na tarczy barwy błękitney słońce złote w środek.
Herb nazwę bierze od yrlandzkiego słowa Bhreitheamhan, co to znaczy sędziego syna.
~~~
Abbott poloniae: Abot, Grusza, Ambbot
W polu czerwonem krokiew złota y trzy owoce gruszy barwy takowey.
Herb rodu angyelskiego przybyłego na Ulsteru łono, znaczenia opat.
Pgi. VII
Data Wydania: XXVIII Sierpnia, Roku Pańskiego Miejsce Wydania: Wilno, Biblioteka~K. Labry
Tom II: „Ocena obrzędów i misteriów” „Poznawanie rzeczy niejawnych”
Autor tekstu: Heraklit z Efezu
Autor wydania: Bartolomeusz Kościuk
Additamentum: Podziękowania dla nieznane/go/ej autor/a/ki za dokonanie przekładu na polszczyznę.
„Wstęp: Postać iońskiego filozofa”
~~~
Szanowni Czytelnicy y Czytelniczki zaciekawieni tytułem lektury, bądź w fascynacji filozofyą chorzy; pragnę ukazać Wam słowa mądre, lecz wpierw ich autora ~ Heraklita z Efezu.
Heraklit z Efezu (Ἡράκλειτος ὁ Ἐφέσιος ~ Herakleitos ho Ephesios) był Grekiem narodzonym roku, plus minusve, 540 przed początkiem Ery Chrystusowej. Twórczość jego poprzedzała okres Sokratesa y w zwyczaju miała przyjmować odcienie kosmologiczne, polityczne, oraz teologiczne.
Bytował od lat pierwych w mieście zowanym Efez, gdzie to zmarł roku circa 480 Pre Anno Domini. Sławę pozyskał z koncepcji zmiany jako środkowego aspektu świata, jedności przeciwieństw, czy Logosu ~ słowa, rozumu, zasady. Nadano mu miano ciemnego, a też płaczącego filozofa; ni przez mrok umysłu, a trudności w rozumowaniu jegoż dzieł, interpretacyi.
Pagina I
„Ocena obrzędów i misteriów”
~~~
[20] „Oczyszczają się obcą krwią pomazani, jakby ktoś wszedłszy w błoto mógł obmyć się błotem. Uznany by został za szaleńca, gdyby jakiś człowiek ujrzał go tak postępującego. I modlą się do tych posągów, tak jakby rozmawiał ktoś z budynkami nie rozpoznając tego, czym są bogowie i herosi.”
[21] „Bo gdyby nie na cześć Dionizosa odbywali procesji i opiewali w hymnie genitalia, postępowaliby całkiem bezwstydnie. Tym samym jednak jest Hakles i Dionizos, dla którego szaleją i wyprawiają Lenaje.”
[22] „(Komu przepowiada Heraklit z Efezu?) Nocnym włóczęgom, magom, bachantom, menadom i mistom. (Im to grozi karą po śmierci, przepowiada im o-gień.) Obchodzone bowiem przez ludzi misteria wtajemniczają w bezbożność.”
[23] „(Co do ofiar zakładam przeto dwie formy:) jedne składane przez ludzi całkowicie oczyszczonych, które u pojedynczych osób występują rzadko (jak powiada Heraklit), albo też u nader nielicznych. (Inne znów materialne i w formie cielesnej...)”
[24] „Sybilla szalonymi usty oznajmiając rzeczy bez uśmiechu, nieozdobne i bez powabu, od tysięcy lat dociera swym głosem za sprawą bóstwa.”
[25] „Ten władca, którego wyrocznia jest w Delfach, ani nie mówi, ani nie tai, tylko znak daje.”
Pgi. II
„Poznawanie rzeczy niejawnych”
~~~
[26] „Niewiedzę lepiej ukrywać. (Trudne to jednak w swawoli i przy winie.)”
[27] „Nie wnioskujmy nierozważnie o rzeczach najważniejszych.”
[28] „Poszukiwacze złota przekopują wiele ziemi a znajdują niewiele.”
[29] „Natura rzeczy (physis) lubi być ukryta.”
[30] „Jeśli niewiarygodne oczekiwane nie jest, odkryte nie będzie, nieodgadnibne będąc i nierozstrzygnięte.”
[31] „(Z rzeczy boskich wiele przez) niewiarogodność wymyka się poznaniu.”
[32] „Przed tym, co nie zanika, jakżeby ktoś mógł się ukryć?”
Pgi. III
[33] „Wspólne jest wszystkim myślenie.”
[34] „Wszystkim ludziom jest dane poznawać siebie samych i mądrze myśleć.”
[35] „Od wszelkich danych ze wzroku, słuchu i percepcji, te (niejawne) ja bardziej cenię.”
[36] „Złymi świadkami dla ludzi to oczy i uszy tych, którzy mają dusze barbarzyńców.”
[37] „Oczy od uszu dokładniejszymi są świadkami.”
[38] „Gdyby wszystkie rzeczy dymem się stały, nozdrza by je rozpoznały.”
Pgi. IV
Data Wydania: XXII Września, Roku Pańskiego Miejsce Wydania: Wilno, Biblioteka~K. Labry
Additamentum: W pamięci niechaj utkwią pióra przeminionych, cot dzieje dla się dzieśieysze nam spisali, a w cienie zaszli.
„Przedmowa”
~~~
Oppidumin Jaroczin me bliskie, dzieje jegoż ode zatracenia pragnę zbawić.
Księga owa zbiorem spuścizny jarocińskiey stoi. Jako federacya rękopisów starowiecznych na łono swe pokłada dzieje ode Piastów pierwych do Res Publici Poloniae panowania.
Chałupą zrodzon, przez grodzisko ku miastu przeszły, tako Jarociń jimię zyskał y uszlachetnił. Zapis tenże w swey marności skazany, mocowo odszukane zbiory zaciska w zdania y ukazuje historię ode Bolesławskiey ery do Jego Krolewskiey Mości Radziwiłła wiecza.
Pagina I
„Dzieje wczesne”
~~~
Anno Domini 1038, następstwem najazdu Brzetysławskiego, statera zbioru grodzkiego pogwałcona została;
toteż gród Goleni spalono, a grodzianie domostw utraceni, krwią Jaroczyn zrodzili, przynależnością kasztelanii wilkowyyskiey. Jimię jego Jaro - Jarota, Jaroslav, cin,ń - suffixus przynależności; to jest gród Jarosława.
Pismem pierwym sprawy jarocińskiey bytuje oświadczenie przynależności ów osady pode siedlemińską parafię roku 1218.
Jarociń zmuszon był dla tey pierwey miasta-siedziby cło płacić do lat dziesiętych wieku XVI. Latami 1406 do 1424 A. D. plebanów miest tych spór toczył co do problematyki zdania poprzedniego.
Jarocin prawość mieyską rokiem 1257, a XXX Listopadem pozyskał, tako dyplom głosi wystawiony kancelarią poznańską Bolesława Pobożnego, Xięcia Wielkopolskiego; właścicielami wtedy Zarembowie, pierwy - komes Janek Zaremba, syn Alberta może Olbrachta, bądź Wojciecha, kasztelanii kaliskiey. Jaroczyn wraz z wielema innemi własnościami Jana zyskał wolność ode podworowego, stróży, powozu, przewodu, narzazu y kasztelowego, przed-sędziego traktowania, jeno xiąże, w następstwie krol miał sądy nade nimi wydawać.
Pagina II
Zarembowie z Jankiem jako jarocinskiem protoplastą, na cła pobór od kupców, po grosza za konia, przyzwolenie zyskali; co czwerty dla plebana Kościoła Świętego Marcina. Budzące niewierność jednak informacje te są, gdyż grosze na łono Wielkieypolski w latach 1300 do 1306 przybyły, tako pięćdziesiąt, koło, lat różnica.
„Rozwóy mieyski”
~~~
Iarocin znaczenie zyskał szlakami kupieckimi. Miesto krzyżem dwóch dróg bytowało, na Poznani ode Calisii; Toruni ode Wrocławi. Takoż zadecydowano o budowie placu targu.
Miesto structurae zyskało, drogami rozwidlon na Poznani, Mieszków, przez wieś Bogusław.
Murów obronnych brakło, jednak palisady posiadało, a y wieżę; jąże więzieniem traktowano przez średni wiek cały. Obszar wszelki, to jest posiadłości mieszczańskie y pola, większem był ode granic obrony. Zamek panów iarocińskich stawał koło miesta, a między niemi staw ogromny Gagnowski y insze pomnieysze. Rynek y ulice główne mieszkalne zabudowy zdobiły, domów pod setkę mnogość.
Pagina III
Mieszkalne budynki z drewna, słomą kryte, każdy obok siebie, ścianami się stykając.
Parcele pod chałupy wąskie były, z tyłu obfitowały w ogrody, ogródki, czy gorzelnie.
In centro stał ratusz mieyski, drewniany, w jego obszarze tak y jatki. Mieszkańcy również założyli łaźnię nade strumieniem Głogówką, z którey miesto czynsz dziedzicom płaciło.
Pierwą świątynią bożą Święty Marcin; z początku kościół drewniany, nayważnieyszy do dzieś budynek sakralny Jarocina. Wieża jego zachodnia dawała miestu zaszczytów. Jimię przez Zarembów nadane ode ich ulubionych, czas wzniesienia - XIII wiek.
„Prawo y władza”
~~~
Status prawny Jarocina oparty był o prawo magdeburskie; właściciel wydał także przywiley lokacyyny.
Wtóry głosił między innemi o stosunkach między panami, a mieszczaństwem. Wprowadzono szos, podatek na dwadzieścia grzywien rocznie, to jest 48 groszy. Spojono z miestem ulicę ku Koźminowi, do Wrocławia, skąd jimię jej Wrocławska.
Pieczę wóyt sprawował, dziedziczny y zatwierdzany pismemi. Początkiem wiecza XV stanowisko wykupiono przez panów, od tegoż zdarzenia stało się wybieralne sądowo. Wydzielono radę y ławę mieyskie, wtórą zarządzał proconsul burmistrz, wybierany przez pospólstwo co rok każdy. Rada pokładała się na consules rajców, ława - scabini ławnicy y wóyt advocatus wraz z viceadvocatus landwóytem. Początkowo wóytem mógł być pan właściciel, z zastępcą wybieralnym przez lud wóytem, landwóytem właśnie. Jarociń ode swych mieyskich narodzin jest miestem prywatnym, dziś szlacheckim, wtedy rycerskim.
W osiem lat po zwycięstwie Grunwaldzkiem, zapisane zostało jimię pisarza mieyskiego Michała. Okresem tem pisma skarbowe się odsłaniają. Prywatność miasta wymusiła nade ludem swem świadczenia na właściciela korzyść; to są czynsze pieniężne od domostw y ról, opłaty za jatki, wyrób gorzałek y wywarzanie piw bądź y pierwey jedynie. Jednakowoż Iarociniacy wolni byli ode robocizny, także tłoki. Biedotą stłamszeni podpysać zależność swą mogli, ni jako chłopami się stawając, jeno do wypłacenia zaległych czynszów, wtem wolność odzyskiwali.
Pagina IV
„Populus”
~~~
Numerus habitant Jaroczin jest nieznana dla wiecza XIV, jednakowoż wiekiem XV miesto dziesięciu zbroynych posłało na przeciw Ordo domus Sanctae Mariae Theutonicorum; toteż rzec można, iże 700 bytować mogło ludu w mieście.
Korzystnością Jarocin pozyskał nowych mieszkańców z Silesii wiekiem XIV; tako nawet wóyt pierwy niemcze korzenie posiadał, a miasto zwano alter Kesselberg.
Handel przy uprawie roli był dominant miesta, prócz targów regionalnych występowały y jarmarki siedm do roku, które to skupiały wszelkich kupców.
„Nostrum era”
~~~
Iarocin mimo kresu wieku średniego pozostał jednakowy. Przeto wydzielam dwa podziały; wstęp do wiecza XVI; zapisy dziesieyszych informacyi.
W roku 1510 parafia iarocinska granice posiadała z golińską, sieldemińską, mieszkowską, radlińską, wilkowyyską y witaszycką. Miesto otaczały bory z lasami Łysagóra, Stępocin, Zapust, Lezisko, Skórzewiec, Dąbrowa; które to y dzisiey bytują.
Rokiem 1611 Jarociń zamieszkiwało circa 654 osoby, z których 35 szlachta, 6 duchownych; 1618 - 678, w tym 110 mieszczan rolnych.
1601 rokiem kresu nastała przebudowa kamienna pałacu panów ziemskich. 1620 zakupiono skrawki przez Sośnickich nieznanych z imion, pozostawiając miesto podzielone własnościowo.
Pagina V
„Poczet iarocinski”
~~~
~~
~~
Pagina VI
~~
~~
~~
Pagina VII
Data Wydania: I Grudnia, Roku Pańskiego 1623 Miejsce Wydania: Wilno, Biblioteka~K. Labry
