Wenden
Napisane: 22 lut 2021, 00:25
Zamek w Wenden czyli w łotewskim Cēsis (polskie Kieś) był najważniejszym z pośród inflanckich zamków, stolicą władztwa terytorialnego zakonu krzyżackiego i główną rezydencją inflanckiego mistrza krajowego. Był jednym z sześciu kamiennych zamków wzniesionych na tym terenie jeszcze przez Zakon Kawalerów Mieczowych, prawdopodobnie około 1207 roku, czyli za rządów pierwszego mistrza Wenno. Niewykluczone że to od jego imienia pochodziła niemiecka nazwa Wenden.
Jak podaje kronikarz Henryk Łotysz w 1218 roku istniały już dwa kamienne zamki: starszy wzniesiony na miejscu pogańskiego grodu i główny, który z czasem przerodził się w stolicę inflanckich ziem zakonu. W latach 1207-1236 osiągnął on już rangę komturii, był też siedzibą mistrza Zakonu Kawalerów Mieczowych Volkwina von Naumburg. Warownia służyła jako główny punkt oparcia podczas prowadzonego na początku XIII wieku podboju Estonii. Z tego powodu był wielokrotnie atakowany przez pogan, ale nigdy nie został zdobyty.
Po klęsce krzyżowców pod Szawlami w 1236 roku i inkorporacji Zakonu Kawalerów Mieczowych do zakonu krzyżackiego, zamek nadal pełnił rolę jednego z głównych ośrodków władzy politycznej w Inflantach. Co prawda Krzyżacy kilkukrotnie podejmowali próby przeniesienia swej stolicy do Rygi oraz podporządkowania miasta i arcybiskupa, jednak z powodu silnego oporu mieszczaństwa próby te zawsze kończyły się niepowodzeniem. Tak wiec to w Wenden odbywały się coroczne kapituły prowincjonalne i spotkania nieformalnej rady dostojników w skład której wchodzili komturowie Rewla, Paide, Fellina, Marienburga i Gołdyngi. Konwent zakonny w Wenden należał do najliczniejszych w Inflantach, co najmniej od 1481 roku znajdowało się w nim główne archiwum zakonu i skarbiec. Zamek podlegał ciągłym rozbudową i modernizacjom, wraz z miejskimi murami obronnymi, z którymi był zintegrowany, a które powstały na przełomie XIII i XIV wieku. Wtedy też wytyczono teren pod dwa lub trzy rozległe przedzamcza osłaniające zamek górny.
Po sekularyzacji inflanckiej gałęzi zakonu krzyżackiego, Wenden zostało przyłączone do Litwy. Nie uchroniło to jednak twierdzy przed najazdem wojsk Iwana Groźnego, które w 1577 roku zajęły zamek i miasto. Było to apogeum moskiewskich sukcesów w wojnie inflanckiej, niedługo potem wojska litewskie odbiły zamek, a w jego pobliżu najeźdźcy w 1588 ponieśli klęskę w otwartej bitwie. Cēsis pozostało w rękach polsko – litewskich do 1620 roku, kiedy to zajęli je Szwedzi. Od 1598 aż do 1660 roku było stolicą województwa wendeńskiego. Ostateczny kres zamku przyniosła Wielka Wojna Północna, w trakcie której w 1703 roku zamek został zdobyty i zniszczony przez wojska rosyjskie.