Studia nad mikronacją i w mikronacji -
kilka słów o potędze nauki i edukacji
Przyjaciele Nauki,
Światli i Dostojni Goście konferencji,
Zanim zaczniemy chciałbym serdecznie podziękować Jego Magnificencji doktorowi Michałowi Franciszkowi Lubomirskiemu-Lisewiczowi, Rektorowi Uniwersytetu Krakowskiego, za zaproszenie na konferencję i za możliwość wygłoszenia tego wykładu. Wykład ten prowadziłem dawno temu w gmachu Akademii Sclavińskiej, ale po latach chciałbym kilka rzeczy uzupełnić i wrócić raz jeszcze do tak ważnego tematu. Postaram się Państwa nie zanudzić i przemawiać możliwie najkrócej... :-)
Już na początku swojego mikronacyjnego życia wiedziałem, że nauka i edukacja to będą sfery, w których będę chciał działać. Interesowały mnie nowe odkrycia, weryfikacja dotychczasowych badań, sprawdzanie pomysłów i poszukiwanie rozwiązań. Z perspektywy czasu oceniam tę sferę mojej aktywności jako wymagającą wielkiego nakładu sił, ale również jako niezwykle satysfakcjonującą. Po latach wydaje mi się, że nauka i edukacja w mikroświecie jednak zdają się być niedoceniane, a przecież mają ogromny potencjał aktywnościowy. Jak w takim razie obudzić uśpioną społeczną aktywność? Wiele zależy od tego jak będziemy prowadzili działalność naukową i czy będzie ona interesująca dla przeciętnego zjadacza chleba czy raczej będzie przyjmowana jako trudne do zrozumienia mądrości samotników z uniwersytetów. No dobrze, ale zaraz powstanie pytanie - to jak mamy działać? Na to pytanie nie ma odpowiedzi jednoznacznej, prostej, ale chciałbym zwrócić Waszą uwagę na istotność spraw nauki i studiów mikronacyjnych, ale rozumianych w dwojaki sposób - egzogennie i endogennie. Nie bez znaczenia jest takie właśnie rozróżnienie, bowiem rozumienie egzogenne ustawia obserwatora na wprost przedmiotu rozważań naukowych – a jest nim v-świat, natomiast endogenne skupia się na nas jako badaczach i odpowiedzi na pytanie o nasze metody i nas samych.
W tym spojrzeniu endogennym sami stajemy się obiektem badań, jesteśmy centrum zainteresowania opisu naukowego. Muszę wspomnieć tutaj o inspirujących pracach Jego Magnificencji Rektora Uniwersytetu Starosarmackiego w zakresie motywacji przynależności do państw wirtualnych na przykładzie Księstwa Sarmacji. Jest to znakomity przykład badań endogennych nad mikronacją, które pokazują jak ważne są między innymi motywacje wspólnotowe i walory edukacyjne. Należy w tym momencie zwrócić uwagę na bardzo ważny aspekt tego spojrzenia na mikronacje – otóż to jak będziemy postrzegani, jak bardzo te motywacje i walory będą wysokojakościowe, zależy właśnie od tego co sami stworzymy, od naszego zaangażowania, przykładania wagi do uchwalanego prawa, poszanowania zasad, ulepszania tego świata poprzez naukę, poprawę tego co nie spełniło oczekiwań, a czasem po prostu na niepowtarzaniu błędów. Moim marzeniem jest, aby każda platforma wymiany wiedzy, doświadczeń, poglądów i pomysłów była postrzegana jako szansa aktywizacji społeczeństwa, abyśmy przykładali ogromne znaczenie do tego rodzaju inicjatyw, abyśmy dostrzegli w studiach i badaniach właśnie pole do pracy, do realizowania swoich pomysłów. Niech instytucje nie będą tylko miejscem tworzenia wspaniałej naukowej narracji, chociaż to istotne i ważne, ale również niech będą miejscem akademickiego spierania się o kształt przyszłości, o formę i jakość naszych działań wewnątrz państwa i w polityce zagranicznej.
Mówi się, że potrzeba jest matką wynalazków, ale czy naprawdę tak jest skoro tak wielkie znaczenie ma nauka? W rzeczywistości to nauka jest matką wynalazków, bowiem cały nasz świat opiera się na odkryciach, także ten świat mikronacyjny, w którym się dziś spotykamy. Chyba wszyscy zgodzimy się ze stwierdzeniem, że Polin zawdzięczamy wynalazkom i odkryciom nauki. Każdy oglądany przedmiot jest owocem pracy natury lub naukowca, jest nauką w najpraktyczniejszej i najczystszej postaci. Nawet jeśli coś nie pochodzi z naukowego laboratorium i nie zostało stworzone przez postęp techniczny to właśnie nauka pozwoliła nam to poznać i odpowiednio nazwać. Nauka jest niezbędna do rozwoju cywilizacji, bez niej tracimy narzędzia, którymi możemy poznawać, nazywać, obserwować i tworzyć. Uczelnie wyższe są więc niezbędnym ogniwem każdej cywilizacji, zarówno świata realnego, jak i v-świata. Myślę, że mikronacje dają nam jednak więcej możliwości, bowiem możemy czerpać z realności wzorce i dostosowywać je, zmieniać, jeszcze szybciej dążyć do idealnego modelu edukacji, szybciej reagować na potrzeby społeczne i znaleźć pomiędzy nauką a narracją złoty środek edukacyjny.
Apeluję w tym miejscu do sprawujących władzę, aby w każdym swoim działaniu pamiętali o znaczeniu nauki, aby dbali o każdy - nawet najmniejszy - przejaw aktywności strony społecznej, bo każda inicjatywa może być początkiem działania na dużą skalę i może stać się antidotum w szalejącej realiozie. Wspierając naukowców dajecie nam motywację do tworzenia i zarażania innych pasją poznawania i badania mikroświata. To wielka odpowiedzialność. Chciałbym również zaapelować do przyszłych naukowców, którzy być może śledzą nasze spotkanie, może myślą nad studiami lub pracą naukową, nie bójcie się podążać za swoimi marzeniami, nie bójcie się poświęcenia czasu na ich realizację. Szkoły wyższe dają ogromne możliwości rozwoju, stanowią oparcie dla państwowości i społeczności, dlatego też w tym miejscu dziękuję Wam wszystkim, Naukowcom, za to spotkanie – myślę, że nie będziemy dla siebie konkurencją, oczywiście ze współzawodnictwa rodzi się wiele nowych pomysłów i rozwiązań, ale liczę przede wszystkim na to, że będziemy wspierać się w sferze nauki i badań, a także w sprawach organizacyjnych. Sukces którejkolwiek ze szkół wyższych mikroświata to przecież sukces nas wszystkich, to sukces naukowców na arenie mikroświata. Być może w niedalekiej przyszłości powołamy organ, który stanowić będzie płaszczyznę wymiany cennych doświadczeń, może zaproponujemy nowe rozwiązania systemowe, może będzie to instytucja, która ułatwi nam współpracę i jednocześnie chronić będzie interesy naukowców całego mikroświata.
Zmierzając już ku końcowi chciałbym przywołać wspomnienie. Po wygłoszeniu tego wykładu w Sarmacji Jego Książęca Wysokość Tomasz Ivo Hugo, dziś Książę Senior Księstwa, powiedział mi, że nauka czy ogólnie szkolnictwo wyższe to tematy trudne, że jest to działalność dla ściśle określonego grona osób, nawet zamkniętego kręgu, że czasem osoby, które zaczynały i rozwijały edukacje w państwie zostawały same. Powiedział również, że pasja, jakkolwiek wielka by nie była, gdy jest realizowana dla samego siebie, z czasem potrafi przygasnąć i badania naukowe, publikacje czy wykłady zaczynają być realizowane wręcz incydentalnie.
Przyjaciele, czasy dla edukacji są trudne, w ogóle czasy dla mikronacji są ciężkie, bo demografia nas nie rozpieszcza. Pamiętajmy jednak, że nie znamy momentu, w którym może do naszych drzwi zapukać nowy mieszkaniec, pełen ochoty i pasji tworzenia, pasji do prowadzenia badań czy do podjęcia studiów. Naszą rolą jako naukowców jest być zawsze przygotowanym, działać, tworzyć, bo być może nasza aktywność tego człowieka w mikronacji zatrzyma. Z drugiej strony twórzmy nawet dla samych siebie, piszmy artykuły, organizujmy konferencje, przesyłajmy sobie depesze naukowe o odkryciach i zagrożeniach, bądźmy takim organicznym nerwem, po którym zawsze płyną informacje. Oczywiście mamy dziś możliwości dyplomatyczne, mamy spotkania głów państwa i możliwość wymiany myśli na czatach, ale nic nie zastąpi dobrej naukowej współpracy na forach.
Pamiętajmy również o tym, że w naszych rękach spoczywa odpowiedzialność i opieka nad nauką w naszych krajach. Dbajmy o ośrodki akademickie, o działalnością naukową i badawczą, poszukujmy optymalnych rozwiązań edukacyjnych, organizacyjnych, modeli finansowania przedsięwzięć i współpracy, również podejmujmy działania na polu międzynarodowym. Jesteśmy pośrednikiem w zdobywaniu wiedzy i wymianie opinii, kształcimy przyszłe pokolenia naukowców, lekarzy, prawników, a także polityków, ambasadorów i działaczy społecznych. Szczerze wierzę, że wspólnymi siłami jesteśmy w stanie podtrzymywać sferę nauki i edukacji na wysokim poziomie.
Życzę Wam wszystkim i sobie również - wytrwałości i nieustępliwej - choć zabrzmi to przewrotnie - wiary w Naukę oraz w sens pracy naukowej i badawczej.
Dziękuję serdecznie za Waszą uwagę.
Światli i Dostojni Goście konferencji,
Zanim zaczniemy chciałbym serdecznie podziękować Jego Magnificencji doktorowi Michałowi Franciszkowi Lubomirskiemu-Lisewiczowi, Rektorowi Uniwersytetu Krakowskiego, za zaproszenie na konferencję i za możliwość wygłoszenia tego wykładu. Wykład ten prowadziłem dawno temu w gmachu Akademii Sclavińskiej, ale po latach chciałbym kilka rzeczy uzupełnić i wrócić raz jeszcze do tak ważnego tematu. Postaram się Państwa nie zanudzić i przemawiać możliwie najkrócej... :-)
Już na początku swojego mikronacyjnego życia wiedziałem, że nauka i edukacja to będą sfery, w których będę chciał działać. Interesowały mnie nowe odkrycia, weryfikacja dotychczasowych badań, sprawdzanie pomysłów i poszukiwanie rozwiązań. Z perspektywy czasu oceniam tę sferę mojej aktywności jako wymagającą wielkiego nakładu sił, ale również jako niezwykle satysfakcjonującą. Po latach wydaje mi się, że nauka i edukacja w mikroświecie jednak zdają się być niedoceniane, a przecież mają ogromny potencjał aktywnościowy. Jak w takim razie obudzić uśpioną społeczną aktywność? Wiele zależy od tego jak będziemy prowadzili działalność naukową i czy będzie ona interesująca dla przeciętnego zjadacza chleba czy raczej będzie przyjmowana jako trudne do zrozumienia mądrości samotników z uniwersytetów. No dobrze, ale zaraz powstanie pytanie - to jak mamy działać? Na to pytanie nie ma odpowiedzi jednoznacznej, prostej, ale chciałbym zwrócić Waszą uwagę na istotność spraw nauki i studiów mikronacyjnych, ale rozumianych w dwojaki sposób - egzogennie i endogennie. Nie bez znaczenia jest takie właśnie rozróżnienie, bowiem rozumienie egzogenne ustawia obserwatora na wprost przedmiotu rozważań naukowych – a jest nim v-świat, natomiast endogenne skupia się na nas jako badaczach i odpowiedzi na pytanie o nasze metody i nas samych.
W tym spojrzeniu endogennym sami stajemy się obiektem badań, jesteśmy centrum zainteresowania opisu naukowego. Muszę wspomnieć tutaj o inspirujących pracach Jego Magnificencji Rektora Uniwersytetu Starosarmackiego w zakresie motywacji przynależności do państw wirtualnych na przykładzie Księstwa Sarmacji. Jest to znakomity przykład badań endogennych nad mikronacją, które pokazują jak ważne są między innymi motywacje wspólnotowe i walory edukacyjne. Należy w tym momencie zwrócić uwagę na bardzo ważny aspekt tego spojrzenia na mikronacje – otóż to jak będziemy postrzegani, jak bardzo te motywacje i walory będą wysokojakościowe, zależy właśnie od tego co sami stworzymy, od naszego zaangażowania, przykładania wagi do uchwalanego prawa, poszanowania zasad, ulepszania tego świata poprzez naukę, poprawę tego co nie spełniło oczekiwań, a czasem po prostu na niepowtarzaniu błędów. Moim marzeniem jest, aby każda platforma wymiany wiedzy, doświadczeń, poglądów i pomysłów była postrzegana jako szansa aktywizacji społeczeństwa, abyśmy przykładali ogromne znaczenie do tego rodzaju inicjatyw, abyśmy dostrzegli w studiach i badaniach właśnie pole do pracy, do realizowania swoich pomysłów. Niech instytucje nie będą tylko miejscem tworzenia wspaniałej naukowej narracji, chociaż to istotne i ważne, ale również niech będą miejscem akademickiego spierania się o kształt przyszłości, o formę i jakość naszych działań wewnątrz państwa i w polityce zagranicznej.
Mówi się, że potrzeba jest matką wynalazków, ale czy naprawdę tak jest skoro tak wielkie znaczenie ma nauka? W rzeczywistości to nauka jest matką wynalazków, bowiem cały nasz świat opiera się na odkryciach, także ten świat mikronacyjny, w którym się dziś spotykamy. Chyba wszyscy zgodzimy się ze stwierdzeniem, że Polin zawdzięczamy wynalazkom i odkryciom nauki. Każdy oglądany przedmiot jest owocem pracy natury lub naukowca, jest nauką w najpraktyczniejszej i najczystszej postaci. Nawet jeśli coś nie pochodzi z naukowego laboratorium i nie zostało stworzone przez postęp techniczny to właśnie nauka pozwoliła nam to poznać i odpowiednio nazwać. Nauka jest niezbędna do rozwoju cywilizacji, bez niej tracimy narzędzia, którymi możemy poznawać, nazywać, obserwować i tworzyć. Uczelnie wyższe są więc niezbędnym ogniwem każdej cywilizacji, zarówno świata realnego, jak i v-świata. Myślę, że mikronacje dają nam jednak więcej możliwości, bowiem możemy czerpać z realności wzorce i dostosowywać je, zmieniać, jeszcze szybciej dążyć do idealnego modelu edukacji, szybciej reagować na potrzeby społeczne i znaleźć pomiędzy nauką a narracją złoty środek edukacyjny.
Apeluję w tym miejscu do sprawujących władzę, aby w każdym swoim działaniu pamiętali o znaczeniu nauki, aby dbali o każdy - nawet najmniejszy - przejaw aktywności strony społecznej, bo każda inicjatywa może być początkiem działania na dużą skalę i może stać się antidotum w szalejącej realiozie. Wspierając naukowców dajecie nam motywację do tworzenia i zarażania innych pasją poznawania i badania mikroświata. To wielka odpowiedzialność. Chciałbym również zaapelować do przyszłych naukowców, którzy być może śledzą nasze spotkanie, może myślą nad studiami lub pracą naukową, nie bójcie się podążać za swoimi marzeniami, nie bójcie się poświęcenia czasu na ich realizację. Szkoły wyższe dają ogromne możliwości rozwoju, stanowią oparcie dla państwowości i społeczności, dlatego też w tym miejscu dziękuję Wam wszystkim, Naukowcom, za to spotkanie – myślę, że nie będziemy dla siebie konkurencją, oczywiście ze współzawodnictwa rodzi się wiele nowych pomysłów i rozwiązań, ale liczę przede wszystkim na to, że będziemy wspierać się w sferze nauki i badań, a także w sprawach organizacyjnych. Sukces którejkolwiek ze szkół wyższych mikroświata to przecież sukces nas wszystkich, to sukces naukowców na arenie mikroświata. Być może w niedalekiej przyszłości powołamy organ, który stanowić będzie płaszczyznę wymiany cennych doświadczeń, może zaproponujemy nowe rozwiązania systemowe, może będzie to instytucja, która ułatwi nam współpracę i jednocześnie chronić będzie interesy naukowców całego mikroświata.
Zmierzając już ku końcowi chciałbym przywołać wspomnienie. Po wygłoszeniu tego wykładu w Sarmacji Jego Książęca Wysokość Tomasz Ivo Hugo, dziś Książę Senior Księstwa, powiedział mi, że nauka czy ogólnie szkolnictwo wyższe to tematy trudne, że jest to działalność dla ściśle określonego grona osób, nawet zamkniętego kręgu, że czasem osoby, które zaczynały i rozwijały edukacje w państwie zostawały same. Powiedział również, że pasja, jakkolwiek wielka by nie była, gdy jest realizowana dla samego siebie, z czasem potrafi przygasnąć i badania naukowe, publikacje czy wykłady zaczynają być realizowane wręcz incydentalnie.
Przyjaciele, czasy dla edukacji są trudne, w ogóle czasy dla mikronacji są ciężkie, bo demografia nas nie rozpieszcza. Pamiętajmy jednak, że nie znamy momentu, w którym może do naszych drzwi zapukać nowy mieszkaniec, pełen ochoty i pasji tworzenia, pasji do prowadzenia badań czy do podjęcia studiów. Naszą rolą jako naukowców jest być zawsze przygotowanym, działać, tworzyć, bo być może nasza aktywność tego człowieka w mikronacji zatrzyma. Z drugiej strony twórzmy nawet dla samych siebie, piszmy artykuły, organizujmy konferencje, przesyłajmy sobie depesze naukowe o odkryciach i zagrożeniach, bądźmy takim organicznym nerwem, po którym zawsze płyną informacje. Oczywiście mamy dziś możliwości dyplomatyczne, mamy spotkania głów państwa i możliwość wymiany myśli na czatach, ale nic nie zastąpi dobrej naukowej współpracy na forach.
Pamiętajmy również o tym, że w naszych rękach spoczywa odpowiedzialność i opieka nad nauką w naszych krajach. Dbajmy o ośrodki akademickie, o działalnością naukową i badawczą, poszukujmy optymalnych rozwiązań edukacyjnych, organizacyjnych, modeli finansowania przedsięwzięć i współpracy, również podejmujmy działania na polu międzynarodowym. Jesteśmy pośrednikiem w zdobywaniu wiedzy i wymianie opinii, kształcimy przyszłe pokolenia naukowców, lekarzy, prawników, a także polityków, ambasadorów i działaczy społecznych. Szczerze wierzę, że wspólnymi siłami jesteśmy w stanie podtrzymywać sferę nauki i edukacji na wysokim poziomie.
Życzę Wam wszystkim i sobie również - wytrwałości i nieustępliwej - choć zabrzmi to przewrotnie - wiary w Naukę oraz w sens pracy naukowej i badawczej.
Dziękuję serdecznie za Waszą uwagę.
prof. Apolinary Montserrat
Przewodniczący Leockiej Akademii Nauk
Przewodniczący Leockiej Akademii Nauk
Kraków, dnia 10 marca 2021 r.
