Sala Święcińska
Tutaj prezentowane będą eksponaty z 2 połowy XV w.
Sala ŚwięcińskaSala ŚwięcińskaSala Święcińska Tutaj prezentowane będą eksponaty z 2 połowy XV w.
Re: Sala ŚwięcińskaWojsko Polskie w 2 połowie XV w.: Dowództwo: Dawne urzędy wojskowe stały się honorowymi urzędami ziemskimi lub funkcjonowały wyłącznie w ramach pospolitego ruszenia. Chorąży danej ziemi, powiatu czy województwa, nosił na wyprawie chorągiew, a wojewodowie i kasztelanowie dowodzili pospolitym ruszeniem swego województwa, ziemi czy powiatu. Naczelnym wodzem pospolitego ruszenia był król. Za pośrednictwem rotmistrzów król sprawował też naczelne dowództwo nad oddziałami zaciężnymi. Podczas ostatniego okresu wojny trzynastoletniej, Kazimierz Jagiellończyk faktycznie zrezygnował z wykonywania funkcji naczelnego wodza. W pospolitym ruszeniu dowodzili wojewodowie i kasztelanowie. Kompetencje dowódcze w wojskach zaciężnych przekazał wybitniejszym rotmistrzom lub rycerzom, oddając oddziały pod ich komendę na określony czas i dla wykonywania określonych zadań. Nosili oni różnie formułowany tytuł łaciński (princeps militiae, dux, ductor, capitaneus exercituum, campiductor) lub nazywano ich z czeska hetmanami. Hetmanami wojsk zaciężnych byli w XV w.: Piotr Dunin, Wojciech Górski, Paweł Jasieński, Jan Karnkowski, Jan Trnka z Raciborzan. Jednostki: Jazda: W Polsce, w odróżnieniu od państw Europy Zachodniej, głównym rodzajem wojska była jazda. Wojsko polskie pełniło służbę przeważnie we wschodnich rejonach państwa. Otwarte i słabo zaludnione tereny nie pozwalały na skuteczne użycie piechoty. Przeciwnik wymagał stosowania manewrowych form walki. Tatarzy, Turcy, Mołdawianie i Moskwa operowali prawie wyłącznie lekką i ruchliwą jazdą, kładąca nacisk nie na bezpośrednią walkę, ale na zagarnięcie obcego terytorium. W XV w. polskie chorągwie jazdy dzieliły się na kopijnicze i strzelcze. Formowano je systemem towarzyskim. Zarówno w jednych, jak i w drugich służyli ciężkozbrojni kopijnicy i lekkozbrojni strzelcy. Stosunek ilościowy kopijników do strzelców decydował, czy dana chorągiew była kopijnicza czy strzelcza. Przykładem chorągwi kopijniczej jest chorągiew Rokossowskiego z 1471 roku, strzelczej zaś chorągiew Kotwicza z 1498 roku. W pierwszej było 32 kopijników i 63 strzelców, w drugiej zaś – 19 kopijników i 73 strzelców. Kopijnikami byli w zasadzie towarzysze, którzy służyli w ciężkim uzbrojeniu kopijniczym. Ich pocztowi mieli z reguły uzbrojenie tańsze, strzelcze. Koszt uzbrojenia decydował o wysokości żołdu. Na tzw. konia kopijniczego płacono 10 złotych kwartalnie, a na konia strzelczego 6 złotych. Jeździec-kopijnik jako uzbrojenia ochronnego używał zazwyczaj całkowitej zbroi, hełmu i tarczy. Jego broń zaczepną stanowiła kopia i miecz. Uzbrojenie ochronne strzelca składało się z pancerza, obojczyka i szynki oraz łebka. Bronią konnego strzelca był łuk lub kusza oraz, coraz częściej wypierany przez szablę, miecz. Piechota: Piechota była w Polsce drugorzędnym rodzajem wojska. Jednak rolę decydująca odgrywała tam, gdzie działania wojenne polegały na obronie lub zdobywaniu zamków i miast. Począwszy od bitwy pod Świecinem wzrastało również jej znaczenie w bitwach. W XV w. roty piesze, liczące niekiedy kilkudziesięciu ludzi, łączono w większe i te stawały się właściwymi rotami bojowymi. Rotmistrze małych rot wybierali spośród siebie jednego, który był właściwym dowódcą roty. Typowa dla ówczesnych czasów rota Marka z 1471 roku liczyła 447 ludzi, a powstała z własnej roty Marka i dziesięciu innych. Podstawową bronią piechoty była kusza Około 80% piechurów stanowili kusznicy. Kusznicy posiadali też miecze lub szable, a także topory bojowe. Nie posiadali natomiast ciężkiego uzbrojenia ochronnego. W końcu XV w. podstawowe wyposażenie strzelców stanowiła już broń palną. W 1497 roku rota Szolca liczyła 98 strzelców, ale tylko trzech spośród nich miało kusze. Role osłonową roty wypełniali pawężnicy. Ich wielkie tarcze, zwane z czeska pawężami, zaostrzone u podstawy, wbijane w ziemię i podpierane drągiem, chroniły żołnierzy przed strzałami nieprzyjaciela. Uzbrojenie pawężnika składało się z miecza lub szabli i pewnych części uzbrojenia ochronnego łebki lub kapalina, plachu, szynki itp. Najmniej liczni wśród piechurów propornicy nosili proporce swoich rotmistrzów, a u boku mieli miecze lub szable. W skład roty pieszej wchodził też jeden lub kilku konnych kopijników lub strzelców. Byli to rotmistrze z jednym lub kilkoma pachołkami. Artyleria: Była stosowana głównie podczas oblężeń, ale jej znaczenie polowe zaczęło stopniowo wzrastać. Rycerze w strojach turniejowych
Re: Sala ŚwięcińskaHełm typu barbuta Hełmy włoskie wczesnorenesansowe (wzorowane na antycznych hełmach korynckich) stosowane przez cały XV wiek. Włochy, 1470 r., 1,8 kg Wymiary: Wysokość: 29,2 cm Szerokość: 22,2 cm
Re: Sala ŚwięcińskaHełmy typu barbuta (ciąg dalszy) Przykład barbuty z wizurą T-kształtną __________________________________________________________________________________________________ Hełm z 1430-1469. Widoczne prawdopodobne mocowanie wyściółki __________________________________________________________________________________________________ Barbuta z zasłoną typu pług __________________________________________________________________________________________________ Barbuta z zasłoną pług często brana za żabi pysk __________________________________________________________________________________________________ Wyściółka stała najprawdopodobniej do barbuty __________________________________________________________________________________________________ Zasłony w barbutach i basinetach C, B, C- barbuta D- basinet
Re: Sala ŚwięcińskaStyle zbrojnicze w 2 połowie XV w. Styl gotycki Charakteryzował się smukłością kształtów i dużą ilością zdobień (kanelowania, wycinanki). Wygasł wraz z końcem XV w. przegrywając konkurencję ze stylem mediolańskim. Elementy zbroi charakterystycznymi dla gotyku były: hełmy typu salada lub kapalin, palczaste rękawice, podbródki, tarczki opachowe oraz wydłużone, ostro zakończone sabatony (trzewiki). Przykład zbroi gotyckiej Styl mediolański W przeciwieństwie do stylu gotyckiego zbroje mediolańskie były masywniejsze i dawały lepszą ochronę, na czym cierpiała niestety mobilność. Styl ten na przełomie XV i XVI w. przeistoczył się w maksymiliański. Elementy zbroi charakterystyczne dla stylu mediolańskiego: hełmy typu armet, szerokie naramienniki, szorce (kolcze lub płytowe spódniczki), rękawice jednopalczaste, taszki (przedłużenie szorcy, wtedy jeszcze z pojedynczych płytek). Przykład zbroi mediolańskiej
Re: Sala ŚwięcińskaKirys z Firenze Włochy, 1445 - 1450 r. Wykonany prawdopodobnie przez Antonia Foppa.
Re: Sala ŚwięcińskaZbroja z Churburga Włochy, 1445 - 1450 Zbroja (przwdopodobnie turniejowa) należąca do Ulricha IX von Matsch Grafa von Kirchberg. Wytwórcy: Pier Innocenzo da Faerno, Antonio Missaglia, Giovanni Negroli. Zbroja zawiera ciekawą formę hełmu typu żabi pysk.
Re: Sala ŚwięcińskaZbroja z Mantuy Włochy, 1450 - 1460 r. Zbroja pochodzi z sanktuarium Santa Maria delle Grazie di Curtatone. Prawdopodobnie pracowali nad nią: Giacomo Cantoni, maestro Biagio per Giovanni Spanzotti, Giovanni Maffioli. W jej skład wchodzi między innymi mediolański armet (hełm), oraz para charakterystycznych rozbudowanych nałokietników.
Re: Sala ŚwięcińskaZbroja z Churburga (Włochy, 1450 r.) Zbroja należała do Galeazzo d'Arco. Wykuł ją Tommaso Negroni. W jej skład wchodzą barbuta, szeroki naramiennik (drugiego brakuje), rękawice folgowo-palczaste, napierśnik z szorcą i taszkami.
Re: Sala ŚwięcińskaZbroja z Berlina Niemcy, 1450 r. W skład zbroi wchodzą między innymi armet, kirys z szorcą i taszkami, rękawice z jednego kawałka stali i szerokie naramienniki.
kuchnie na wymiar kalwaria zebrzydowska Kto przegląda forumUżytkownicy przeglądający ten dział: Brak zidentyfikowanych użytkowników i 2 gości |
||