Rzeczpospolita Obojga Narodów

KONSTYTVCYJA SEYMOWA
z dnia XXI miesiąca IX anno MMXX
o Kancelaryi Jego Krolewskiey Mości
a uprawnieniach krolewskich

My, Rady Koronne i Litewskie oraz stany oboyga narodów,
mając na uwadze dobro całej Ojczyzny naszej, a także dać wyraz woli naszej, postanawiamy, co następuje:

I.
1. By uregulować kwestię uprawnień królewskich postanawiamy o określeniu prerogatyw Jego Królewskiej Mości. Za pomocą dekretów Jego Królewska Mość może:

1. powoływać na urzędy kancelaryjne;
2. mianować na stopnie generalskie;
3. powoływać na inne urzędy;
4. powoływać przedstawicieli dyplomatycznych;
5. nadawać odznaczenia;
6. nadawać majątki;
7. uznawać za zmarłego i odbierać majątek;
8. wprowadzać stany nadzwyczajne w państwie;
9. abdykować lub przekazać na określony czas część swej władzy w ręce kanclerza;
10. wyznacza deputata do Trybunału;
11. nadawać specjalne przywileje mieszczanom lub szlachcicom na czas określony;
12. ustanawiać nowe odznaczenia oraz ich precedencję;
13. potwierdza możliwość działania instytucji prywatnych oraz wyznań na terenie Rzeczypospolitej i określa zakres ich działania;
14. określać zewnętrzne oznaki godności;
15. zmieniać lub odwoływać rozporządzenia członków kancelarii;
16. odwoływać osoby z innych funkcji
17. tworzyć urzędy i instytucje podległe Dworowi Królewskiemu oraz ustalać zasady ich funkcjonowania i kompetencje.

2. Za pomocą konwokacji królewskich może nobilitować nowych szlachciców.

3. Do jego uprawnień zalicza się także:

1. zwoływanie Sejmów Walnych;
2. zwoływanie Rady Miast Królewskich;
3. zwoływania pospolitego ruszenia.

II.
Ażeby Jego Królewska Mość w sprawowaniu pieczy nad Najjaśniejszą Rzeczypospolitą osamotniony nie był prawo do powoływaniu członków swej kancelaryi mieć będzie.

III.
Jego Królewska Mość może urzędników swej kancelaryi wedle własnej woli powoływać lub odstąpić od tego. Niemniej jednak Brać Szlachecka zastrzega, iż Jego Królewski Majestat winien przynajmniej jednego urzędnika kancelaryi swojej powołać, który Kanclerzem Wielkim zwany będzie.

IV.
Król mianować może także zastępców swych urzędników kancelaryjnych. Zastępca taki nie tylko Jego Królewskiej Mości, ale też urzędnikowi, którego wspomaga, winien jest posłuszeństwo.

V.
Prawo do odwoływania członków kancelaryji królewskiej ma: Jego Królewski Majestat, a także Brać Szlachecka na sejmie zebrana. Zastrzega się jednak, iż ażeby członek kancelaryji królewskiej odwołany mógł zostać zarówno Jego Królewski Majestat jak i Brać Szlachecka na Seymie zebrana ratio decidendi podać musi.

VI.
1. Kanclerz Wielki jest głównym urzędnikiem Jego Królewskiej Mości, posiadającym nadzwyczajne prerogatywy. Zajmuje się on kwestiami związanymi ze sprawami wewnętrznymi państwa. Jego uprawnienia są następujące:

1. w razie nieaktywności króla przejmuje jego obowiązki;
2. wspomaga króla i wyręcza go w niektórych obowiązkach;
3. zwołuje sejmiki ziemskie;
4. pełni rolę Interrexa i zwołuje sejm elekcyjny;
5. w razie niepowołania podkanclerze lub jego opieszałości może pełnić jego rolę;
6. tworzy ogólne spisy ludności.

2. Kanclerz wydaje ogłoszenia, za pomocą których:

1. informuje o najważniejszych wydarzeniach w kraju;
2. informuje o uroczystościach państwowych i ich obchodach;
3. informuje o wakatach na różnych stanowiskach i szuka osób do ich obsadzenia.

VII.
1. Podkanclerzy jest zastępcą Kanclerza Wielkiego. Zajmuje się on kwestiami związanymi ze sprawami zewnętrznymi państwa, w tym polityką zagraniczną. Jego uprawnienia są następujące:

1. w razie nieaktywności kanclerza może przejąć jego obowiązki;
2. wspomaga króla i wyręcza go w sprawach polityki zagranicznej;
3. dba o służbę dyplomatyczną, nadzoruje ambasadorów i zbiera od nich informacje;
4. przedstawia królowi osoby chcące podjąć pracę w służbie dyplomatycznej;
5. wystosowuje noty do innych państw oraz odpowiada na te, skierowane do króla jegomościa.

2. Podkanclerzy wydaje ogłoszenia, za pomocą których:

1. informuje o najważniejszych dla Rzeczypospolitej wieściach z zagranicy;
2. informuje o skandalach zagranicznych w których udział brali obywatele RON;
3. informuje o krokach podjętych przez służbę dyplomatyczną, by je załagodzić;
4. informuje o wakatach na stanowiskach ambasadorów i szuka osób do ich obsadzenia.

VIII.
1. Podskarbi Wielkie jest osobą odpowiedzialną za cały system system skarbowy Rzeczypospolitej. Zajmuje się on kwestiami związanymi z funkcjonowaniem mechanicznej strony gospodarki. Jego uprawnienia są następujące:

1. nadzoruje pracę systemu gospodarczego;
2. tworzy odpowiednie warunki do jego funkcjonowania, dba o działy tyczące się gospodarki i inne sprawy techniczne;
3. dba o aktualność spisów majątków poszczególnych mieszkańców;
4. może przejąć obowiązki Podskarbiego Nadwornego w razie jego niewyznaczenia lub opieszałości.

2. Podskarbi Wielki wydaje, po konsultacji z królem, swoje rozporządzenia, w których:

1. ustala pensje poszczególnych urzędników;
2. ustala ceny dóbr, które mogą nabywać szlachcice, a które nie zostały wyszczególnione w oddzielnych konstytucjach;
3. reguluje kwestie techniczne korzystania z gospodarki, nieuregulowane przez konstytucje.

IX.
1. Podskarbi Nadworny jest osobą odpowiedzialną za kwestie finansowe państwa oraz jego budżet, a także będącą zastępcą Podskarbiego Wielkiego. Zajmuje się on kwestiami związanymi z obsługą królewskiego majątku oraz finansami innych instytucji państwowych. Jego uprawnienia są następujące:

1. nadzoruje stan królewskiej szkatuły i dba o nią;
2. wykonuje wszelkie comiesięczne operacje na królewskiej szkatule;
3. wspomaga króla w zarządzaniu finansami państwa;
4. w podobny sposób dba o szkatuły instytucji państwowych;
5. odpowiada za zebranie podatków;
6. w razie nieobecności zastępuje Podskarbiego Wielkiego.

2. Podskarbi nadworny wydaje swoje ogłoszenia, w których:

1. relacjonuje stan finansów szkatuł, o które dba, informując o przeprowadzonych na nich operacjach;
2. informuje o sposobie ściągania podatków uchwalonych przez sejm.

X.
1. Hetman Wielki jest urzędnikiem królewskim odpowiedzialnym za armię. Trzyma on nad nią zwierzchnictwo i jest jej wodzem. Jego uprawnienia są następujące:

1. trzymanie pieczy nad siłami zbrojnymi;
2. dowodzenie nimi w czas wojny;
3. utrzymywanie ich w sprawności bojowej poprzez organizowanie przeglądów i ćwiczeń;
4. zgłaszać wnioski do króla o awanse generalskie oraz nadania odznaczeń.

2. Za pomocą swoich rozporządzeń Hetman może również:

1. przyjmować do sił zbrojnych;
2. nadawać awanse do stopnia pułkownika włącznie;
3. przydzielać zadania poszczególnym żołnierzom;
4. regulować ważne kwestie dotyczące Sił Zbrojnych, nieuregulowane odrębną konstytucją.

XI.
A to warujemy sobie, że król wybrać Hetmana musi spośród najwyższych stopniem oficerów Rzeczypospolitej, to yest generałów.

XII.
Mając na względzie to, iże wojsko rządzi się prawami własnemi, nie wyznaczamy także odgórnie zastępcy hetmańskiego, ufając, że Hetman sam jest w stanie wyznaczyć osoby mające służyć mu pomocą i określić zakres ich kompetencji. To jednak warujemy, że zastępcy hetmańscy w skład kancelarii nie wchodzą.

XIII.
Konstytucję tę Seym Walny wpierw uchwali, a pieczęć królewska mocy jej nada.

/—/ Sebastian January II
Król Polski a Wielki Xiążę Litewski

/—/ J.E. Mikołaj Dreder

/—/ Michał Franciszek Lubomirski-Lisewicz

/—/ Maurycy Orański

/—/ Wilhelm Orański

/—/ Aleksander Trzaska-Chojnacki

/—/ Michał Jerzy Potocki

/—/ Xiążę Henryk Mikołaj Hrychowicz

/—/ Dominik Ostrogski

/—/ Hubert Szablarczyk-Hrychowicz

/—/ Samuel Radziwiłł

/—/ Eugenia Ostrogska

/—/ Karolina Potocka

/—/ Józef Wilhelm Potocki

KONSTYTVCYJA SEYMOWA
O KANCELARYI JEGO KRÓLEWSKIEJ MOŚCI ORAZ UPRAWNIENIACH KRÓLEWSKICH


My, Rady Koronne i Litewskie oraz stany oboyga narodów, mając na uwadze dobro całej Ojczyzny naszej, a także dać wyraz woli naszej, postanawiamy, co następuje:

I
By uregulować kwestię uprawnień królewskich postanawiamy o określeniu prerogatyw Jego Królewskiej Mości:
Za pomocą dekretów Jego Królewska Mość może:
- powoływać na urzędy kancelaryjne,
- mianować na stopnie generalskie,
- powoływać na inne urzędy
- powoływać przedstawicieli dyplomatycznych
- nadawać odznaczenia
- nadawać majątki
- uznawać za zmarłego i odbierać majątek
- wprowadzać stany nadzwyczajne w państwie
- abdykować lub przekazać na określony czas część swej władzy w ręce kanclerza
- wyznacza deputata do Trybunału
- nadawać specjalne przywileje mieszczanom na czas określony
- ustanawiać nowe odznaczenia oraz ich precedencję,
- potwierdza możliwość działania instytucji prywatnych oraz wyznań na terenie RON i określa zakres ich działania
- określać zewnętrzne oznaki godności
- zmieniać lub odwoływać rozporządzenia członków kancelarii
- odwoływać osoby z innych funkcji

Za pomocą konwokacji królewskich może:
- nobilitować nowych szlachciców

Do jego uprawnień zalicza się także:
- zwoływanie Sejmów Walnych
- zwoływanie Rady Miast Królewskich
- zwoływania pospolitego ruszenia

II
Ażeby Jego Królewska Mość w sprawowaniu pieczy nad Najjaśniejszą Rzeczypospolitą osamotniony nie był prawo do powoływaniu członków swej kancelaryi mieć będzie.

III
Jego Królewska Mość może urzędników swej kancelaryi wedle własnej woli powoływać lub odstąpić od tego. Niemniej jednak Brać Szlachecka zastrzega, iż Jego Królewski Majestat winien przynajmniej jednego urzędnika kancelaryi swojej powołać, który Kanclerzem Wielkim zwany będzie.

IV
Król mianować może także zastępców swych urzędników kancelaryjnych. Zastępca taki nie tylko Jego Królewskiej Mości, ale też urzędnikowi, którego wspomaga, winien jest posłuszeństwo.

V
Prawo do odwoływania członków kancelaryji królewskiej ma: Jego Królewski Majestat, a także Brać Szlachecka na sejmie zebrana. Zastrzega się jednak, iż ażeby członek kancelaryji królewskiej odwołany mógł zostać zarówno Jego Królewski Majestat jak i Brać Szlachecka na Seymie zebrana ratio decidendi podać musi.

VI
Kanclerz Wielki jest głównym urzędnikiem Jego Królewskiej Mości, posiadającym nadzwyczajne prerogatywy. Zajmuje się on kwestiami związanymi ze sprawami wewnętrznymi państwa. Jego uprawnienia są następujące:
- w razie nieaktywności króla przejmuje jego obowiązki
- wspomaga króla i wyręcza go w niektórych obowiązkach
- zwołuje sejmiki ziemskie
- pełni rolę Interrexa i zwołuje sejm elekcyjny
- w razie niepowołania podkanclerze lub jego opieszałości może pełnić jego rolę
- tworzy ogólne spisy ludności

kanclerz wydaje ogłoszenia, za pomocą których:
- informuje o najważniejszych wydarzeniach w kraju
- informuje o uroczystościach państwowych i ich obchodach
- informuje o wakatach na różnych stanowiskach i szuka osób do ich obsadzenia.

VII
Podkanclerzy jest zastępcą Kanclerza Wielkiego. Zajmuje się on kwestiami związanymi ze sprawami zewnętrznymi państwa, w tym polityką zagraniczną. Jego uprawnienia są następujące:
- w razie nieaktywności kanclerza może przejąć jego obowiązki
- wspomaga króla i wyręcza go w sprawach polityki zagranicznej
- dba o służbę dyplomatyczną, nadzoruje ambasadorów i zbiera od nich informacje
- przedstawia królowi osoby chcące podjąć pracę w służbie dyplomatycznej
- wystosowuje noty do innych państw oraz odpowiada na te, skierowane do króla jegomościa

podkanclerzy wydaje ogłoszenia, za pomocą których:
- informuje o najważniejszych dla Rzeczypospolitej wieściach z zagranicy
- informuje o skandalach zagranicznych w których udział brali obywatele RON
- informuje o krokach podjętych przez służbę dyplomatyczną, by je załagodzić
- informuje o wakatach na stanowiskach ambasadorów i szuka osób do ich obsadzenia.

VIII
Podskarbi Wielkie jest osobą odpowiedzialną za cały system system skarbowy Rzeczypospolitej. Zajmuje się on kwestiami związanymi z funkcjonowaniem mechanicznej strony gospodarki. Jego uprawnienia są następujące:
- nadzoruje pracę systemu gospodarczego
- tworzy odpowiednie warunki do jego funkcjonowania, dba o działy tyczące się gospodarki i inne sprawy techniczne
- dba o aktualność spisów majątków poszczególnych mieszkańców
- może przejąć obowiązki Podskarbiego Nadwornego w razie jego niewyznaczenia lub opieszałości

Podskarbi Wielki wydaje, po konsultacji z królem, swoje rozporządzenia, w których:
- ustala pensje poszczególnych urzędników
- ustala ceny dóbr, które mogą nabywać szlachcice, a które nie zostały wyszczególnione w oddzielnych konstytucjach
- reguluje kwestie techniczne korzystania z gospodarki, nieuregulowane przez konstytucje.

IX
Podskarbi Nadworny jest osobą odpowiedzialną za kwestie finansowe państwa oraz jego budżet, a także będącą zastępcą Podskarbiego Wielkiego. Zajmuje się on kwestiami związanymi z obsługą królewskiego majątku oraz finansami innych instytucji państwowych. Jego uprawnienia są następujące:
- nadzoruje stan królewskiej szkatuły i dba o nią
- wykonuje wszelkie comiesięczne operacje na królewskiej szkatule
- wspomaga króla w zarządzaniu finansami państwa
- w podobny sposób dba o szkatuły instytucji państwowych
- odpowiada za zebranie podatków
- w razie nieobecności zastępuje Podskarbiego Wielkiego

Podskarbi nadworny wydaje swoje ogłoszenia, w których:
- relacjonuje stan finansów szkatuł, o które dba, informując o przeprowadzonych na nich operacjach
- informuje o sposobie ściągania podatków uchwalonych przez sejm.

X
Hetman Wielki jest urzędnikiem królewskim odpowiedzialnym za armię. Trzyma on nad nią zwierzchnictwo i jest jej wodzem. Jego uprawnienia są następujące:
- trzymanie pieczy nad siłami zbrojnymi
- dowodzenie nimi w czas wojny
- utrzymywanie ich w sprawności bojowej poprzez organizowanie przeglądów i ćwiczeń
- zgłaszać wnioski do króla o awanse generalskie oraz nadania odznaczeń

za pomocą swoich rozporządzeń Hetman może również:
- przyjmować do sił zbrojnych
- nadawać awanse do stopnia pułkownika włącznie
- przydzielać zadania poszczególnym żołnierzom
- regulować ważne kwestie dotyczące Sił Zbrojnych, nieuregulowane odrębną konstytucją.


XI
A to warujemy sobie, że król wybrać Hetmana musi spośród najwyższych stopniem oficerów Rzeczypospolitej, to yest generałów.

XII
Mając na względzie to, iże wojsko rządzi się prawami własnemi, nie wyznaczamy także odgórnie zastępcy hetmańskiego, ufając, że Hetman sam jest w stanie wyznaczyć osoby mające służyć mu pomocą i określić zakres ich kompetencji. To jednak warujemy, że zastępcy hetmańscy w skład kancelarii nie wchodzą.

XIII
Konstytucję tę Seym Walny wpierw uchwali, a pieczęć królewska mocy jej nada.



Sebastian January II
wraz z całym ludem szlacheckim

KONSTYTVCYJA SEYMOWA
z dnia XIV miesiąca I anno MMXXI
uzupełniająca Konstytucyę o Kancelaryi Jego Królewskiey Mości
a uprawnieniach królewskich

My, Rady Koronne i Litewskie oraz stany oboyga narodów,
mając na uwadze dobro całej Ojczyzny naszej, a także dać wyraz woli naszej, postanawiamy, co następuje:

I.
W art. I, pkt 1 KSW o Kancelaryi Jego Królewskiey Mości
a uprawnieniach królewskich dodajemy:
„q. tworzyć urzędy i instytucje podległe Dworowi Królewskiemu oraz ustalać zasady ich funkcjonowania i kompetencje.”.

II.
Art. I, pkt k. KSW o Kancelaryi Jego Królewskiey Mości
a uprawnieniach królewskich o brzmieniu „nadawać specjalne przywileje mieszczanom na czas określony;” otrzymuje brzmienie:
„nadawać specjalne przywileje mieszczanom lub szlachcicom na czas określony;”.

III.
Art. I, pkt m. KSW o Kancelaryi Jego Królewskiey Mości
a uprawnieniach królewskich o brzmieniu „potwierdza możliwość działania instytucji prywatnych oraz wyznań na terenie RON i określa zakres ich działania;” otrzymuje brzmienie:
„potwierdza możliwość działania instytucji prywatnych oraz wyznań na terenie Rzeczypospolitej i określa zakres ich działania;”.

IV.
Sejm tę konstytucję uchwali a pieczęć królewska mocy jej nada.

/—/ Jan V
Król Polski a Wielki Xiążę Litewski

y lud slachecki

KONSTYTVCYJA SEYMOWA
z dnia 30 miesiąca marzec anno MMXXIII
uzupełniająca Konstytucyę o Kancelaryi Jego Królewskiey Mości
a uprawnieniach królewskich

My, Rady Koronne i Litewskie oraz stany oboyga narodów,
mając na uwadze dobro całej Ojczyzny naszej, a także dać wyraz woli naszej, postanawiamy, co następuje:

I.
W art. I, pkt 1 KSW o Kancelaryi Jego Królewskiey Mości
a uprawnieniach królewskich, punkt l. o brzmieniu:
„l. ustanawiać nowe odznaczenia oraz ich precedencję”
otrzymuje brzmienie:
„l. ustanawiać nowe odznaczenia, znosić istniejące oraz ustanawiać ich precedencję”.

II.
Sejm tę konstytucję uchwali a pieczęć królewska mocy jej nada.

Konrad Radziwiłł,
z szlachtą