Handel w Mińsku
Opasany ciemną wstęgą borów, śród malowniczych pagórków szeroko rozłożył się po obu brzegach wolno płynącej Świsłoczy Mińsk, niegdyś stolica Księstwa Mińskiego, obecnie województwa, miasto największe na Białejrusi, jej do pewnego stopnia duchową stolicą. Wygląd obecny tego ruchliwego, ale dość bezbarwnego miasta w niczem nie wskazuje, że jest to jeden z najstarszych grodów Rusi litewskiej. Klęski wojenne, pożary, które ustawicznie go nawiedzały, starły zeń tę szacowną patynę wieków, która tyle uroku nadaje sąsiedniemu, znacznie odeń młodszemu Wilnu.
Element żydowski, który od lat kilkudziesięciu formalnie zalał to miasto, dokonał reszty. I dzisiaj, znalazłszy się tutaj śród tych banalnych, brudnych, niekiedy tandetnych kamienic, trudno przypuścić, że o miasto to staczali zaciekłe walki pierwsi książęta z domu Ruryka. Stare kroniki ruskie już pod r. 1061 wymieniają Mińsk jako dzielnicę w Ks. Połockiem. Powstanie miasta odnieść jednak należy do doby o wiele wcześniejszej. Podług wzmianek kronikarskich Mińsk był około roku 1067 widownią zaciekłych walk pomiędzy księciem połockim Wsiesławem, a w. księciem kijowskim Izasławem i jego braćmi. Do tego epizodu odnieść prawdopodobnie należy wzmiankę o walkach nad rzeką Niemihą, jaką znajdujemy w jednym z najstarszych pomników literatury staroruskiej "Słowie o pułku Igora".
W kilkanaście lat później uległ Mińsk zburzeniu tak kompletnemu, że podług kronikarza nie pozostało w nim ani bydlęcia, ani kogoś z czeladzi. Po zgonie w r. 1101 księcia Wsiesława Księstwo Połockie uległo podziałowi, i Mińsk otrzymał jego syn Hleb; odtąd można poczytywać Mińsk za stolicę osobnego udzielnego księstwa, a Hleba za pierwszego jego księcia. Około roku 1129, na skutek ciągłych walk domowych pomiędzy książętami Księstwo Mińskie przechodzi na czas pewien do książąt kijowskich, mianowicie do syna wielkiego księcia Mścisława - Izasława. Te walki domowe o Mińsk pomiędzy Rurykowiczami trwają jeszcze lat kilkadziesiąt i sprowadzają przejście Mińska pod władzę wielkich książąt litewskich, mniej więcej około 1326 r.
Odtąd Mińsk traci swoje znaczenie i w ciągu dłuższego czasu nie odegrywa żadnej roli. W sąsiednich grodach jak Turów, Słuck, Borysów, Pińsk osiadają Giedyminowicze, a pobliski Zasław staje się stolicą strąconego przez starszych braci Jawnuty, Niе jest pewnem, czy Mińsk wówczas wchodził w skład Księstwa Zasławskiego czy też pozostał częścią bardziej oddalonego Księstwa Połockiego. Jagiełło w roku 1387 przekazał Mińsk bratu swemu Skirgielle i ufundował tutaj pierwszy kościół rzymsko-katolicki.
Po unii horodelskiej Mińsk wchodził w skład województwa trockiego. I znowu w ciągu kilkudziesięciu lat brak w kronikach jakiejkolwiek wzmianki, i dopiero pod rokiem 1551 kronikarz notuje przywilej, wydany w Brześciu Litewskim przez Kazimierza Jagiellończyka, w którym Mińsk nazwany jest celniejszym grodem litewskim. Za Aleksandra Mińsk otrzymał prawo magdeburskie.
Przez Mińsk prowadziły wtedy dwie wielkie drogi handlowe: północna przez starożytny Łohojsk, Borysów, Orszę, Smoleńsk do Moskwy, oraz południowo-wschodnia na Słuck i dalej przez Wołyń ku brzegom czarnomorskim. Drogi te, będące ważnemi arteriami handlowemi, wpływały na szybki wzrost i wzbogacenie się miasta; od czasu tego jak wszystkim wiadomo, wnosi bardzo znaczną sumę do skarbu.
Gwaguin, historyk i geograf polski już w w. XVI, pisze o Mińsku: "Miasto drewniane wielkie, zamek z drzewa budowany, naturą i sposobnością miejsca dosyć obronne, przekopą głęboką otoczone, które rzeka w gęste młyny bogata opływa".
Element żydowski, który od lat kilkudziesięciu formalnie zalał to miasto, dokonał reszty. I dzisiaj, znalazłszy się tutaj śród tych banalnych, brudnych, niekiedy tandetnych kamienic, trudno przypuścić, że o miasto to staczali zaciekłe walki pierwsi książęta z domu Ruryka. Stare kroniki ruskie już pod r. 1061 wymieniają Mińsk jako dzielnicę w Ks. Połockiem. Powstanie miasta odnieść jednak należy do doby o wiele wcześniejszej. Podług wzmianek kronikarskich Mińsk był około roku 1067 widownią zaciekłych walk pomiędzy księciem połockim Wsiesławem, a w. księciem kijowskim Izasławem i jego braćmi. Do tego epizodu odnieść prawdopodobnie należy wzmiankę o walkach nad rzeką Niemihą, jaką znajdujemy w jednym z najstarszych pomników literatury staroruskiej "Słowie o pułku Igora".
W kilkanaście lat później uległ Mińsk zburzeniu tak kompletnemu, że podług kronikarza nie pozostało w nim ani bydlęcia, ani kogoś z czeladzi. Po zgonie w r. 1101 księcia Wsiesława Księstwo Połockie uległo podziałowi, i Mińsk otrzymał jego syn Hleb; odtąd można poczytywać Mińsk za stolicę osobnego udzielnego księstwa, a Hleba za pierwszego jego księcia. Około roku 1129, na skutek ciągłych walk domowych pomiędzy książętami Księstwo Mińskie przechodzi na czas pewien do książąt kijowskich, mianowicie do syna wielkiego księcia Mścisława - Izasława. Te walki domowe o Mińsk pomiędzy Rurykowiczami trwają jeszcze lat kilkadziesiąt i sprowadzają przejście Mińska pod władzę wielkich książąt litewskich, mniej więcej około 1326 r.
Odtąd Mińsk traci swoje znaczenie i w ciągu dłuższego czasu nie odegrywa żadnej roli. W sąsiednich grodach jak Turów, Słuck, Borysów, Pińsk osiadają Giedyminowicze, a pobliski Zasław staje się stolicą strąconego przez starszych braci Jawnuty, Niе jest pewnem, czy Mińsk wówczas wchodził w skład Księstwa Zasławskiego czy też pozostał częścią bardziej oddalonego Księstwa Połockiego. Jagiełło w roku 1387 przekazał Mińsk bratu swemu Skirgielle i ufundował tutaj pierwszy kościół rzymsko-katolicki.
Po unii horodelskiej Mińsk wchodził w skład województwa trockiego. I znowu w ciągu kilkudziesięciu lat brak w kronikach jakiejkolwiek wzmianki, i dopiero pod rokiem 1551 kronikarz notuje przywilej, wydany w Brześciu Litewskim przez Kazimierza Jagiellończyka, w którym Mińsk nazwany jest celniejszym grodem litewskim. Za Aleksandra Mińsk otrzymał prawo magdeburskie.
Przez Mińsk prowadziły wtedy dwie wielkie drogi handlowe: północna przez starożytny Łohojsk, Borysów, Orszę, Smoleńsk do Moskwy, oraz południowo-wschodnia na Słuck i dalej przez Wołyń ku brzegom czarnomorskim. Drogi te, będące ważnemi arteriami handlowemi, wpływały na szybki wzrost i wzbogacenie się miasta; od czasu tego jak wszystkim wiadomo, wnosi bardzo znaczną sumę do skarbu.
Gwaguin, historyk i geograf polski już w w. XVI, pisze o Mińsku: "Miasto drewniane wielkie, zamek z drzewa budowany, naturą i sposobnością miejsca dosyć obronne, przekopą głęboką otoczone, które rzeka w gęste młyny bogata opływa".