zwracam się z następującą sprawą. Przyznam, że nie jestem pewien, jak to rozumieć.
Artykuł IX Konstytucji o szlachcie, poprawka z 28 marca 2022 r.:
Jeśliby szlachcic wieść pewną o swej śmierci dał lub przez dwa lata nijakiej aktywności na forum Rzeczypospolitej nie wykazywał albo też (a nie toczyłby się przeciw niemu wcześniej proces nagany szlachectwa), godność swą, majątki i oddziały wszelakie bezpowrotnie utraci i uznawany jest za zmarłego. Majątki i oddziały szlachcica zmarłego, coby na zmarnowanie nie poszły, dziedzicowi przysługują, to jest osobie wspomnianej przez tegoż szlachcica w testamencie, bądź najbliższemu jego krewnemu wedle tradycji. Jeśliby takowy się nie znalazł, majętność cała do Skarbu Państwa należeć będzie.
Jeśliby zaś szlachcic jakiś, niebędący księciem, przez pół roku postu żadnego nie utworzył lub utworzyłby ich w tym czasie pięć lub mniej, może być wobec niego proces o naganę szlachectwa wytoczony. W wyniku procesu osoba taka traci szlachectwo i zaliczana jest w poczet mieszczan, nad jej majątkami zaś przejmuje tymczasowy zarząd Skarb Państwa. Jeśli persona taka w przeciągu tygodnia po zapadnięciu wyroku oblatuje dokument odpowiedni w kancelarii sądowej, w którym zapewni, że chce dalej być szlachcicem (za oblatę tę płaci Skarb Państwa z przejętego w zarząd majątku), osoba taka a natura rei skartabellem zostaje i dotyczą się jej wszelkie prawa, którym podlegają skartabelle, zaś po upływie 3 miesięcy i przyjęciu do grona pełnej szlachty osoba taka odzyskuje też swój dawny tytuł ziemski. Jeśliby zaś osoba taka nie oblatowała wymienionego wyżej dokumentu, po upływie tygodnia Skarb Państwa oddaje zajęte majątki spadkobiercom (jeśli takowi są).
Artykuł VI Części Czwartej [Księgi sądowe] Konstytucji o sądach z dnia 18 grudnia 2021 r.:
A żeby była jasność, jakie zapisy w księgach sądowych można zamieszczać, poniżej przedstawiamy ich listę. Poza tym w księgach notuje się także przebieg samego procesu, dochodzenia itd. A to jeno zaznaczamy, że każdy wpis do księgi wagę prawną ma i nie można go unieważnić ani dokonać w nim zmian bez zgody woźnego. O ile osoba wnosząca o wpis spełniła wymagane przez prawo warunki, woźny ma obowiązek dokonania wpisu.
Lista wpisów, które może poczynić zawsze każda osoba, jest następująca:
[...]
3) nagana szlachectwa i innej godności: jest to specjalny wpis, w którym delator (zgłaszający) informuje sąd o tym, że osoba, która za szlachcica jest uważana, nie jest nim, lub że powinna szlachectwo utracić. Przy tym delator ma obowiązek określenia tego, z jakiej przyczyny szlachcic, wobec którego stosuje się naganę, miałby szlachectwo utracić (tj. podaje się za szlachcica mimo braku nobilitacji, nieaktywność przez okres, po którym szlachectwo należy odebrać itp.). Wniesienie nagany zapoczątkowuje proces o naganę szlachectwa. Naganiać można także inne urzędy, tytuły czy godności, do których osoba, która nimi dysponuje, prawa nie ma.
Poza nimi są także wpisy, które składać można jeno w określonych sytuacjach, a które wpisuje się do ksiąg sądowych wyższej instancji, to znaczy:
4) apelacja: to jest odwołanie. Apelację złożyć może strona uczestnicząca w procesie, która jest niezadowolona względem wyroku, jaki zapadł. Naznaczamy na złożenie apelacji okres tygodnia, od zapadnięcia wyroku. Po apelacji wstrzymana jest egzekucja wyroku, ważnym zaś jest wyrok sądu wyższej instancji. Od postanowień sądu grodzkiego apelować można we wszystkich przypadkach. Od wyroku trybunalskiego odwoływać się do sądu królewskiego można tylko wtedy, gdy w trybunale skazano szlachcica na śmierć. Na podstawie apelacji, o ile jest ona złożona o czasie i w sprawie odpowiedniej, musi być wszczęty ponowny proces w sądzie instancji wyższej.
[...]
Artykuł XII Części Piątej [Przebieg procesu] Konstytucji o sądach z dnia 18 grudnia 2021 r.:
A jeśli strona jakowa na postępowaniu nie stawiła się, można poczekać na nią, nie dłużej jednak jak trzy dni. Po tym czasie proces ma być kontynuowany, a wyrok ma być wydany zaocznie. Od wyroku zaocznego przysługuje apelacja w ciągu miesiąca. O wyroku zaocznym woźny winien powiadomić stronę w ten sam sposób, co w wypadku pozwu.
Pytanie mam następujące:
Czy w procesie o naganę szlachectwa z racji nieaktywności, gdy pozwany się nie stawi na proces (co jest wysoce prawdopodobne) wyrok uprawomocnia się dopiero po miesiącu jako wyrok wydany zaocznie? I dopiero wtedy dokonywana jest egzekucja wyroku i rusza tygodniowy termin oczekiwania na oblatowany dokument o woli pozostania szlachcicem?
A jednak, w Konstytucji o szlachcie jest wyrażenie Jeśli persona taka w przeciągu tygodnia po zapadnięciu wyroku oblatuje dokument odpowiedni w kancelarii sądowej...
I zastanawiam się, co z tym powinno się zrobić.
Nie wiem czy odpowie tutaj jakiś palestrant zawodowy, ale poddaję temat ogólnej dyskusji.
